Tholen - De stek-, selectie- en entrobots van zowel TTA als ISO, en inmiddels fusiebedrijf TTA-ISO, zijn de afgelopen jaren door diverse Amerikaanse telers in gebruik genomen. "Arbeid is er duur, en ook niet altijd beschikbaar", legt CEO Martin Maasland uit. Daarbij zorgt het automatiseren naast arbeidsbesparing voor een betere selectie planten, en dus uiteindelijk een hogere opbrengst en verkoopwaarde voor de teler. De importheffingen betekenen voor telers dat ze zullen moeten bedenken of deze meerwaarde de hogere investering waard zal zijn. "Die vraag komt nadat je weet of ze überhaupt willen investeren, gezien de huidige onzekerheid."
Groeimarkt
Twintig procent importheffing op Europese producten. Volgens de laatste berichten uit de VS is dat vanaf deze week de realiteit. Voor TTA-ISO, het familiebedrijf dat eerder dit jaar ontstond uit het samengaan van beide automatiseringsbedrijven, is de Noord-Amerikaanse markt de afgelopen jaren een groeimarkt geweest.
Waar de Amerikaanse nieuwbouwmarkt de afgelopen jaren tegenviel, kon TTA-ISO doorbouwen: anders dan veel andere Nederlandse technische toeleveranciers, zijn de machines ook geschikt om in bestaande kwekerijen te implementeren. "Het werk werd voorheen nog vaak handmatig gedaan, maar telers zien met de stijgende arbeidskosten een goede businesscase om bepaalde repetitieve handelingen te automatiseren. Vaak is er ruimte op de kwekerij, en onze machines zijn relatief compact." Zo bestaat een belangrijk deel van de markt uit Amerikaanse pot- en perkplantentelers, die zich weer voornamelijk richten op de afzet aan lokale tuincentra. "Ze hebben daardoor een breed assortiment rassen en variëteiten en met onze machines kunnen ze eenvoudig schakelen." Ook vanuit de groentensector is er vraag naar automatisering en zijn de afgelopen jaren steeds meer bedrijven met de robots aan de slag gegaan.
Onzekerheid
Nu is de vraag wat deze klanten in de toekomst gaan doen. "We weten het gewoon niet", ziet Martin, die daarmee zowel refereert aan de reactie van de telers in de VS, in Canada, en aan de importtarieven zelf. "Vandaag wordt er gepraat over bepaalde tarieven, maar niemand weet wat die over drie maanden, een half jaar of een jaar zullen zijn. Daarom zullen bepaalde klanten ook hun kaarten bij zich houden. Op onzekerheid investeer je niet."
Aan de andere kant heeft de VS behoefte aan voedsel. "Met de importtarieven wil Trump de lokale bedrijven stimuleren, en legt hij druk op de Amerikaanse sector om meer groenten en fruit te produceren, dus ook in kassen. Door de handelsbarrières kunnen ze misschien juist een betere businesscase realiseren, en meer investeren."
Voor de telers blijft de propositie van automatisering overeind, ziet Martin. "Het is soms zelfs noodzakelijk als er simpelweg geen mensen zijn." Voor de robots van TTA-ISO zijn vaak geen lokale alternatieven. "De keuze voor de teler is om te automatiseren met Nederlandse partijen, of om niet te automatiseren. Daarbij hangt alles dus af van de importtarieven, en de extra kosten. Die zullen we voornamelijk door moeten rekenen aan onze klanten. De vraag of na de toevoeging van de importtarieven nog een businesscase is, die ligt bij de teler. En die vraag stel je nadat je weet of ze überhaupt beslissingen kunnen nemen, in de huidige onzekerheid."
TTA-ISO heeft de afgelopen jaren op de marktontwikkelingen voorgesorteerd. Zo heeft dochterbedrijf TTA-ISO Americas op de vestiging in Tennessee in de VS ruimte om een productiefaciliteit te bouwen. Die keuze stond los van de handelstarieven en is onderdeel van de langetermijnstrategie van het bedrijf. "Als de heffingen blijven, zou het economisch interessant kunnen zijn om dat sneller te gaan doen, maar we gaan niets overhaast beslissen." Voor TTA-ISO speelt namelijk dezelfde onzekerheid als voor hun klanten. "Amerika is een belangrijke groeimarkt waar we in de toekomst mogelijk ook willen produceren, maar omdat we niet weten hoe de markt er over 3 tot 6 maanden voorstaat, kunnen we er ook niet op anticiperen."
Martin houdt daarbij de realiteitszin hoog. "De VS is een strategische groeimarkt, maar als tuinbouwtoeleverancier komt voor ons nog steeds een groot deel van de omzet uit West-Europa, en daarvan weer uit Nederland. Het wegvallen van de VS zou natuurlijk invloed hebben op ons resultaat, maar niet op onze levensvatbaarheid."
Voor meer informatie:
TTA-ISO
sales@tta-iso.com
www.tta-iso.com