Tholen - Het is medio maart nog even wachten op de eerste oogst bij Kwekerij de Bron en Kwekerij de Maasroute. Wanneer die eerste oogst verwacht wordt? Week 15. Teler Dave van Drunen wijst naar zijn computerscherm. Daarop staat ProJoules open. In het teeltplan op het scherm is overzichtelijk te zien wanneer de eerste kilo's pruimtomaten en losse, ronde tomaten van de plant gaan komen.
Dave runt beide kwekerijen samen met zijn broer Mike en vader Jan. Hij is, als alle formaliteiten rond zijn, later dit jaar ook eigenaar van het familiebedrijf. In totaal teelt men in Elshout op 7,3 hectare tomaten. Het totale areaal is nog iets groter, maar de laagste kas is sinds 2020 in gebruik als caravanstalling. Vanaf het moment dat de caravanstalling er is, is ook Mike in het familiebedrijf actief.
Dave, Jan en Mike van Drunen
Later geplant
Bij de Brabantse tomatenteler is dit jaar later geplant dan in 2024. "Afgelopen jaren was het tijdens de eerste fase van de teelt zo donker, dan we dit jaar besloten hebben later te starten met telen. Normaal planten we na Kerst. Dit jaar hebben we na Nieuwjaar geplant, en in de andere kas pas op 23 januari. We komen net een beetje capaciteit tekort met onze WKK, en willen niet met de ketel bijstoken, omdat dat zo duur is geworden. Daarom zijn we wat later gestart."
Sinds vorig jaar telen ze bij de familie Van Drunen met ToBRFV-resistente rassen, allemaal van Axia. Voor de pruimtomaten is dat Prunaxx XR, voor de losse, ronde tomaten is de keuze gevallen op Mediax XR en Joannax XR. Zoals voor veel telers geldt ook voor de Brabantse tomatentelers dat ze nog wel moeten wennen aan de iets andere eigenschappen van de nieuwe, resistente rassen.
"Mijn vader noemt de rassen wat minder hufterproof", geeft Dave aan. "Ze zijn lastiger te sturen bij afwijkende klimaatomstandigheden, bijvoorbeeld als het kouder is, of juist zonniger. We zien dat de uitgroeiduur wat langer is, en de producties liggen wat lager. De kwaliteit is wel echt goed. Vier à vijf weken na de oogst zijn de vruchten nog altijd mooi hard." Voor de telers, die ook zelf verpakken, een belangrijk aspect.
© Thijmen Tiersma | GN.nl Dave meet kopdikte.
Nauwkeuriger oogstprognoses
De omschakeling naar resistente rassen was een grote verandering in 2024. Een andere verandering was dat beide kwekerijen zijn overgestapt van coöperatie Oxin Growers naar The Greenery. De overstap maakte voor de telers nog een derde verandering noodzakelijk. Hoe dat zit, legt Dave uit. "Bij The Greenery willen ze dat we wekelijks een oogstprognose doorgeven, voor het hele jaar vooruit. Normaal gaven we ook wel oogstprognoses af, maar dan minder ver vooruit en bovendien ging dat, naast data uit onze tellingen, vooral ook op gevoel."
Om een nauwkeuriger oogstvoorspelling af te kunnen geven, zochten de telers naar software die hen daarbij kon helpen. Na een tip van hun teeltadviseur raakten ze in gesprek met ProJoules. Het gewasplanningsplatform is modelgebaseerd, met als basis licht, oftewel Joules. Met ProJoules maken telers eenvoudig teeltplannen.
Dave en het team met tomatentelers gebruiken die teeltplannen om voor het hele teeltseizoen een productievoorspelling te maken. Voorheen konden de telers dat niet en gaven ze alleen voor de kortere termijn oogstprognoses af. Dat deden ze op basis van plantmetingen en hun jarenlange ervaring, waarbij ze ervan uitgaan dat circa acht weken na trosaanleg een tros klaar voor de oogst is. Met ProJoules is de oogstvoorspelling nauwkeuriger, ook verder dan acht weken vooruit. "In 2024 klopte de voorspelling ver vooruit in ons teeltplan met ProJoules heel aardig met wat we in de praktijk hebben gerealiseerd."
© Thijmen Tiersma | GN.nl Dave bekijkt de laatste stand van zaken voor het teeltplan in ProJoules.
Plantmetingen
Tijdens het seizoen vullen de telers wekelijks de data van plantmetingen in. Dat levert inzicht in de realisatie van het teeltplan op. Vorig jaar deed Dave dat van achter de computer in zijn kantoortje. Sinds dit jaar is het mogelijk de data van metingen zoals koplengte direct vanaf een tablet in te vullen in ProJoules. "Ik voer dezelfde metingen in als vorig jaar, maar nu niet meer op papier, maar rechtstreeks vanaf een tablet. Dat scheelt me tijd en het voordeel is ook dat ik niet meer zelf hoef te rekenen."
Dave laat zien hoe via het aanklikken van een tomaat in ProJoules het systeem voor de teler zetting uitrekent. Daarbij houdt het platform rekening met stengeldichtheid. Die staat bij de telers in Elshout op 2,7 voor losse, ronde tomaten en gaat na de dief naar 3,65. Voor pruimtomaten is dat 4,05.
Ondanks de latere start van de teelten dit seizoen, verwacht Dave dit seizoen toch omstreeks hetzelfde moment in productie te gaan. Dat kan hij nu al zien in ProJoules. "We starten straks op een vergelijkbaar moment met oogsten als in 2024, ook door de langere uitgroeiduur van de nieuwe rassen."
Kwekerij de Bron en Kwekerij de Maasroute vergelijken hun oogstprognosedata in een overleg vanuit The Greenery ook met collegatelers. Daar zagen de Brabantse telers dat hun oogst uit de praktijk dikwijls dichter bij de prognose lag dan bij collega's. Het maakt dat ze tevreden zijn over hun nieuwe, nauwkeuriger oogstvoorspellingen.
© Thijmen Tiersma | GN.nlDave doet wekelijks plantmetingen
Nieuwe inzichten
Ondertussen doen de telers ook nieuwe inzichten op over hun teelt. Een mooie bijkomstigheid, vindt de jonge teler. In het lichtplan van ProJoules is bijvoorbeeld makkelijk te zien hoeveel licht het gewas nodig heeft, en hoeveel licht er is. De hoeveelheid licht die boven de behoefte van het gewas uitkomt, kleurt rood. "Dit jaar hebben we tot nu toe meer buitenlicht gemeten dan wat in ons teeltplan staat", constateert Dave. Hij wijst op het computerscherm, op een van de grafieken in ProJoules. "Dit jaar realiseerden we in week 10 bijvoorbeeld 1360 joules. Vorig jaar waren dat er 900."
Het was opnieuw een donkere winter, maar in Elshout minder donker dan vorig jaar. Op momenten dat er veel licht is, kunnen telers later in het seizoen licht wegschermen, of krijt of coating op de kas aanbrengen. Sommige gebruikers van ProJoules besloten met nieuwe inzichten meer te gaan krijten of coaten. In Elshout krijten ze het kasdek niet. "Wel hebben we vorig jaar de gevels gekrijt." Voor volgend jaar staat de investering in een dubbel scherm in een van de kassen op de planning. "Dit jaar hebben we overal AC-folie in de kas gehad."
© Thijmen Tiersma | GN.nl Blik in de kas met één scherm en een teelt op perliet, met een plant in een steenwolblok. Met organische substraten is ook getest vorig jaar. Dat maakte het gewas nog vegetatiever. Iets wat niet de voorkeur van de Brabantse telers heeft.
Eigen rasprofielen
In het gewasplanningsplatform is het mogelijk rasprofielen te maken. ProJoules biedt telers zulke rasprofielen standaard aan, maar telers hebben ook de mogelijkheid eigen rasprofielen te ontwikkelen. Dave: "Wij zijn met ProJoules bezig zulke eigen rasprofielen te ontwikkelen. We zien namelijk dat onze huidige rassen nieuwe specificaties hebben waar we rekening mee moeten houden. Na een tip van onze voorlichter hebben we dit jaar meer blad van de plant gehaald dan voorheen."
Ook zitten de huidige rassen iets boven de standaard graaddagen van de vorige rassen die men in Elshout teelde. "Het duurt iets langer tot de tomaten rijp zijn", constateert de jonge teler. De afnemers van de tomaten van het Brabantse familiebedrijf weten dat ook alvast, dankzij de nauwkeuriger oogstvoorspelling. Zij komen gedurende het seizoen minder voor verrassingen te staan, en kunnen zo de tomaten zo goed mogelijk verkopen.
Als alle tomaten van de tros zijn geoogst, klikt Dave in ProJoules op 'geoogst'. Met die functionaliteit helpt de software ook de gerealiseerde oogst bijhouden. Nu alleen nog voor trostomaten, maar de functionaliteit is ook in ontwikkeling voor losse, ronde tomaten.
© Thijmen Tiersma | GN.nlInzicht per tros in de app van ProJoules
© Thijmen Tiersma | GN.nlDe zwarte streepjes laten de groei van de plant in één week tijd zien. Dave gebruikt 8 planten voor trosregistratie en 4 voor plantmetingen
Voor meer informatie:
ProJoules
info@projoules.com
www.projoules.com