Marokko bevindt zich momenteel in een van de ernstigste droogteperiodes uit zijn meteorologische geschiedenis. Volgens een rapport van het Directoraat-Generaal voor Meteorologie is 2023 het droogste jaar in de afgelopen 80 jaar, met meer dan twintig extreme weersomstandigheden, waaronder een recordtemperatuur van 50,4 graden Celsius in de land- en tuinbouwregio Agadir.
In maart verandert er echter iets: in het hele land valt er zware en consistente regen, met de meeste neerslag in het noorden, van Tanger tot Rabat. Marokkanen vragen zich af of dit het begin van het einde van de droogte is. Volgens Anas Mansouri, een onderzoeker in landbouw in droge gebieden, is de regenval waarschijnlijk niet langdurig genoeg om een einde te maken aan de structurele droogte. "Wat we zien, is eerder een afwisseling tussen lange droogteperiodes en hevige regenbuien," aldus Mansouri.
© Yevhenii Tryfonov | Dreamstime
Waterbalans blijft zorgwekkend
Volgens het Directoraat-generaal Meteorologie staat de regenval die in maart werd geregistreerd niet in verband met de storm Jana die West-Europa teisterde, maar met een ander systeem aan de Atlantische kust van Portugal. Mansouri legt uit: "Hoewel de regenval in Marokko niet direct te maken heeft met Jana, maakt het deel uit van een breder klimaatverschijnsel dat wordt beïnvloed door verstoringen in de Atlantische en Mediterrane regio. Of het nu met Jana te maken heeft of niet, het belangrijkste is dat deze regens een zegen zijn en positief bijdragen aan de algehele waterbalans in Marokko."
"Alleen al in het noorden van het land viel deze week meer dan 120 mm regen, wat een langverwachte onderbreking van de droogte betekent," vervolgt Mansouri. "Net als Jana zijn deze zware regens het gevolg van een intens meteorologisch fenomeen dat de Atlantische Oceaan overstak en het Middellandse Zeebekken bereikte. Het lagedruksysteem bevorderde de vorming van atmosferische storingen die voortdurende neerslag veroorzaakten, versterkt door koude luchtmassa's uit het noorden en geaccumuleerd vocht boven de Atlantische Oceaan. Ondanks de welkome regenval blijft de waterbalans echter zorgwekkend, met de gemiddelde vullingsgraad van de dammen momenteel op slechts 31%. Deze verbetering is bescheiden en niet genoeg om de tekorten van de afgelopen jaren te compenseren."
Aanvulling van grondwater en bevochtiging van de bodem
"De verbetering van de neerslag is vooral duidelijk in het noorden, de Rif, de Gharb en de Midden-Atlas, waar de regen de grondwaterspiegel gedeeltelijk heeft aangevuld en de bodembevochtiging heeft verbeterd. Deze regenval zal zeker de productie van groenten en fruit ten goede komen. In de geïrrigeerde gebieden, zoals de Haouzvlakte en de Souss-regio, heeft de regen tijdelijk de waterstress verminderd, hoewel het effect op lange termijn onzeker blijft door de nog steeds lage grondwaterspiegel."
Mansouri benadrukt echter dat de regenval tot nu toe niet voldoende is geweest om de structurele droogte in het land te beëindigen. "De vooruitzichten voor volgend jaar blijven onzeker. Marokko is bijzonder kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, met grotere schommelingen in de regenval en extremere temperaturen. Langdurige droogte komt vaker voor, terwijl periodes van hevige regenval intenser worden, zoals nu het geval is. Deze afwisseling tussen lange droogte en plotselinge overvloedige regenval is een grote uitdaging voor het beheer van waterbronnen en voedselzekerheid."
"De weersomstandigheden van dit jaar benadrukken de urgentie voor Marokko om effectievere aanpassingsstrategieën te ontwikkelen. Verbetering van het waterbeheer moet een topprioriteit worden, met nadruk op regenwateropslag, het bevorderen van waterbesparende irrigatietechnieken en het ontwikkelen van ontziltingsinfrastructuur in kwetsbare gebieden. Tegelijkertijd zou de toepassing van veerkrachtige landbouwpraktijken, zoals droogtetolerante gewassen en geoptimaliseerde vruchtwisseling, de impact van klimaatgevaren op de voedselproductie kunnen beperken."
Voor meer informatie:
Anas Mansouri
RDI Maroc
Tel.: +212 669 983750
a.mansouri@rdimaroc.org
www.rdimaroc.org