Tholen - Het faillissement van Levarht in 2022 was onverwacht. Het bedrijf, opgericht in 1933, schreef nooit rode cijfers. Toch blijkt, uit oorzakenonderzoek door de curatoren, dat het ook weer niet helemaal onverwachts was dat Levarht failliet ging. De curatoren wijzen op een samenloop van omstandigheden, en benadrukken in een nieuw faillissementsverslag ook dat de bestuurders geen onrechtmatige daden worden verweten.
De bruto marges bij de grote groentehandel daalden al langer, waardoor een 'extreem slecht jaar' in 2021 het bedrijf de kop kostte. Levarht zelf zag het gevaar pas te laat, onder meer door implementatie van een nieuw ERP-systeem. Toen het bestuur de financiële situatie goed in kaart had, in september 2021, was het al te laat.
Dat de implementatie van het nieuwe ERP-systeem niet helemaal goed verliep, rekenen de curatoren het bestuur niet aan. Er was een externe partij voor in de hand genomen. Verwijten aan het bestuur zouden volgens de curatoren impliceren dat er anders gehandeld had moeten worden, en zij zijn na het onderzoek van mening dat dat hier niet het geval is.
Centralisatie Aldi-inkoopbeleid
Over 2021 werd een negatief resultaat voor belasting van -/- € 9,7 miljoen gerealiseerd. Dat is ruim 11 miljoen euro slechter (!) dan in 2020, toen nog een beperkte winst van 1,3 miljoen euro werd gerealiseerd. Uit het oorzakenonderzoek komt naar voren dat Levarht onder meer last had van een terugvallend volume overzeese handel, een veranderende productmix als gevolg van de coronapandemie en centralisatie van het Aldi-inkoopbeleid.
Levarht was actief op de Europese markt, op overzeese markten zoals Azië, Noord-Amerika en het Midden-Oosten en leverde ook aan Aldi, voor Nederland, België en Duitsland. Het bedrijf opereerde in een 'high volume, low margin'-markt. Dit blijkt ook uit de relatief lage maar redelijk stabiele brutomarges over de jaren 2017 – 2020, namelijk tussen ongeveer 9% en 10%.
Op de overzeese handel werden de hoogste marges gehaald, variërend van 4,2% voor Azië in 2020 tot 7% op het Midden-Oosten in datzelfde jaar. De coronapandemie beperkte toerisme en ook luchtvrachtcapaciteit. Hierdoor liep de overzeese handel terug.
De marges in Europa waren veel kleiner, tegen veel grotere volumes. In 2020 zakte de marge tot onder 0: -0,5%, daar waar in 2019 de marge nog 0,2% was en in 2018 -1,3%. Volumegroei in Europa kon de lucratievere overzeese handel niet compenseren.
Het verhaal over lage marges kent gelijkenissen met een ander groot faillissement in de AGF-handel, uit 2019. Toen ging Quality Queen failliet. Hier constateerde de curator destijds dat het handelsbedrijf in een 'verstikkende squeeze tussen telers en supermarkten' zat.
Extra kosten door logistiek
De productmix bij Levarht veranderde niet alleen door corona, constateren de curatoren op basis van het financiële onderzoek. Waar Levarht voorheen voornamelijk aan Aldi-Nederland en Aldi-België leverde, tegen 'acceptabele bruto marges', moest het bedrijf door centralisatie ook aan Aldi-Duitsland leveren. Daar was de logistiek niet op ingericht. Voor leveringen aan Aldi Duitsland moest gebruik worden gemaakt van externe transportdiensten waarbij soms vrachtwagens maar gedeeltelijk geladen waren. Levarht moest ook concurreren met (Duitse) bedrijven die hun vrachtauto's wel vol kregen.
Kwaliteitsproblemen
Twee andere oorzaken voor de financiële nekslag van Levarht waren kwaliteitsproblemen met drie productgroepen in 2021: meloen, druiven en paprika's. Het is gebruikelijk dat binnen één jaar de kwaliteit van een productgroep tegenvalt, maar tegenvallende kwaliteit van drie productgroepen in een jaar is bovengemiddeld hoog, waardoor er ook meer verkoopcredits waren en de kieperton hoog was.
Faalkosten
Wat verder nog een negatief effect op de bruto marge had, waren de faalkosten in de keten. De afdelingen inkoop, verkoop, productie en logistiek waren niet goed op elkaar afgestemd. Inefficiënt voorraadbeheer en gebrekkige afstemming tussen afdelingen leidden er bijvoorbeeld toe dat Levarht op het laatste moment moest kiezen voor dure transportopties of gesplitste leveringen om producten tijdig bij klanten te krijgen. Deze spoed- en/of gesplitste leveringen resulteerden in extra kosten. Een ander voorbeeld is dat de afdeling commercie een order aannam, dat de afdeling logistiek niet zonder het maken van extra kosten, buiten de prijsafspraken met de klant om, kon uitvoeren.
Gebrek aan samenwerking en ervaring
De bruto marge daalde, en de personeelskosten stegen. Dat was al zo sinds in ieder geval 2017, en in 2021 stegen de kosten verder, vooral door invoering van een nieuw ERP-systeem. Daarvoor bleek extra personeel nodig, met extra kosten als gevolg.
Voor het onderzoek zijn ook betrokkenen geïnterviewd. Onder meer het vertrek van een ervaren medewerker in de productgroep paprika wordt hier genoemd als extra uitdaging binnen het bedrijf, waar men verder moeite had met consistente kostprijsberekeningen. Het kwam voor dat bijvoorbeeld meloenen of komkommers werden ingekocht, zonder nauwkeurige berekeningen van onder meer de marge. Dit leidde ertoe dat sommige producten verlieslatend waren, ondanks aanzienlijke verkoopaantallen. Levarht had ook beperkt inzicht in dagelijkse prijsschommelingen, met name voor producten die sterk afhankelijk waren van internationale markten en wisselkoersfluctuaties. Om onder meer hierbij te helpen, schakelde men externe adviseurs in.
Betaling crediteuren
In het reguliere faillissementsverslag staan de curatoren stil bij de verdere afhandeling van het faillissement van Levarht . Levarht Dubai is nagenoeg opgeheven. Er wordt nog werk gemaakt van het innen van geld bij de laatste debiteuren. Met één debiteur is een schikking getroffen. Met een andere debiteur is een betalingsregeling getroffen. 650.000 USD wordt op korte termijn verwacht. Daarmee zou het debiteurenincasso grotendeels afgerond zijn.
Eind vorig jaar is al ruim 1 miljoen euro uitgekeerd aan preferente schuldeisers, waaronder voormalig werknemers. De curatoren streven ernaar het faillissement van Levarht op zo kort mogelijke termijn af te wikkelen. Dit is echter wel afhankelijk van de snelheid waarmee de laatste debiteurenvorderingen kunnen worden afgewikkeld. Indien de afspraken met debiteuren worden nagekomen, verwachten de curatoren in het tweede kwartaal van 2025 te kunnen starten met de voorbereiding van de eindafwikkeling van het faillissement.
Als curatoren zijn mr. M.R. van Zanten en mr. M.N. de Groot uit Amsterdam aangesteld. Het faillissement, uitgesproken op 28 februari 2022, is geregistreerd onder kenmerk: 13.ams.22.43.F.1306.1.22.