Elk jaar wordt ongeveer 65-70 miljoen m³ veen en andere substraten gebruikt in de tuinbouw. Het grootste deel hiervan wordt niet gerecycled. Veen en kokos worden veel gebruikt vanwege hun schone en homogene eigenschappen, maar na één seizoen is hergebruik niet meer mogelijk vanwege verontreinigingsrisico's. In België is nu een proef gestart om de substraten beschikbaar te maken voor nog een seizoen, door ze te stomen.
"De reden dat substraten zoals veen en kokos zo populair zijn geworden, is dat het schone, homogene groeimedia zijn, volledig vrij van schimmels en ander ongedierte", zegt Oddbjørn Bergem van SoilSteam. "Het probleem is dat na één seizoen niet meer gegarandeerd kan worden dat het schoon is. Daarom kunnen telers het risico niet nemen om het substraat opnieuw te gebruiken, omdat dit kan leiden tot slechte opbrengsten die telers zich niet kunnen veroorloven. Dit is natuurlijk niet duurzaam." Daarom heeft het bedrijf, dat al jaren grond stoomt, zijn machines uitgebreid om hulpmiddelen te ontwikkelen voor het stomen van substraat. Tijdens de tests werd 10 m³ gebruikt substraat met stoom behandeld met hun nieuw ontwikkelde SoilSaver 5 machine.
In samenwerking met de onderzoeksafdeling van Proefcentrum Hoogstraten heeft SoilSteam nu testen uitgevoerd om het hergebruik van substraten mogelijk te maken. Proefcentrum Hoogstraten en SoilSteam hebben samengewerkt om 10 m³ substraat dat al gebruikt is in de aardbeienteelt met stoom te behandelen. Na het stomen zullen onderzoekers van Hoogstraten proberen nieuwe aardbeien te kweken in het hittebehandelde substraat en de resultaten vergelijken met aardbeien gekweekt in behandeld, vers en hergebruikt substraat.
Peter Melis, aardbeienonderzoeker bij Proefcentrum Hoogstraten, is erg optimistisch: "We hebben een sterke focus op duurzaamheid in onze teelt. Toch vindt een groot deel van de aardbeienteelt plaats op substraten die niet worden hergebruikt vanwege de aanwezigheid van ziekten", zegt Peter Melis, aardbeienonderzoeker bij Proefcentrum Hoogstraten. "Er zijn echter milieuproblemen verbonden aan de winning van substraten op basis van veen, en daarom kan warmtebehandeling en hergebruik de sleutel zijn tot een duurzamere teelt."
Veelbelovende testen met SoilSaver 5
"Extern onderzoek laat zien dat het stomen van veen met laboratoriumapparatuur goede resultaten oplevert - iets wat we nu willen verifiëren met een machine op ware grootte", zegt Oddbjørn, en hij voegt eraan toe dat hij ernaar uitkijkt om meer ervaring op te doen met dit type substraat. "Als de resultaten positief zijn, zou dit geheel nieuwe mogelijkheden kunnen bieden voor duurzaam hergebruik van substraten."
De operatie zelf verliep volgens plan. "We hebben het geluk dat we bij Proefcentrum Hoogstraten met zo'n toegewijd team werken. Hier krijgen we gedegen documentatie of met stoom behandeld substraat net zo goed presteert als nieuw substraat."
Het stomen in Hoogstraten werd uitgevoerd met de gloednieuwe SoilSaver 5 machine van SoilSteam. Dit is een 100% elektrische machine, wat betekent dat het proces volledig CO₂-vrij is. "Dit maakt de technologie tot een duurzaam alternatief dat niet alleen de milieueffecten van de productie van substraten vermindert, maar ook het hergebruikproces zelf", beoordeelt Oddbjørn. SoilSteam is klaar om de productie van de machine te starten als de resultaten goed zijn.
Voor meer informatie:
Hans Kristian Westrum
Verkoopmanager bij SoilSteam
hkw@soilsteam.com
Tel.: +47 4040 2090
Aardbeienonderzoek bij Proefcentrum Hoogstraten
Peter Melis
Peter.Melis@proefcentrum.be
Tel.: +32 3315 7052