Tholen - De Verenigde Staten verhogen de importheffingen op staal en aluminium naar 25 procent. President Trump heeft daartoe een decreet ondertekend. De heffingen gaan op 12 maart in. De kassenbouwsector in Nederland houdt de ontwikkelingen nauwgezet in de gaten, en hoopt dat er voor 12 maart toch nog besef bij Trump komt dat deze maatregel ook nadelige gevolgen voor de Verenigde Staten zelf gaan hebben.
Ook tijdens zijn vorige presidentstermijn kondigde Trump een importheffing op staal af. "Een paar weken later besloot hij toen onder meer de Europese Unie uit te zonderen", weet Annie van de Riet, voorzitter van AVAG. "Destijds zag hij de gevolgen in en heeft de kassenbouw uit Nederland geen last van de importheffingen gehad."
Lambert van Horen, Specialist Food & Agri – Tuinbouw bij RaboResearch heeft het idee dat wat Trump nu doet vooral onderhandelingstactiek is, meer dan bewust economisch beleid. "Algemeen economisch gezien is wat hij doet, alles belasten, geen verstandig economisch beleid. Dat jaagt de inflatie in de VS op. Dat lijkt Trump zelf, waarschijnlijk ingegeven door economen, ook wel in te zien. Daarom is hij nu meer specifiek gaan belasten."
Nu zegt Trump alle uitzonderingen uit 2018 te laten vallen. Annie wijst erop dat het nog geen 12 maart is. "Er zijn nog een paar weken om te onderhandelen." De Nederlandse kassenbouwlobby loopt via VNO-NCW. "Maar in het grote geheel zijn wij een kleine speler."
Effecten kassenbouw
"Staal en aluminium zijn behoorlijke posten, en wanneer ze over dit soort componenten belasting gaan heffen, is het zeker kostenverhogend", reageert Henk Verbakel van Havecon. Het bedrijf bouwt veel in Canada, en in de VS. "Maar al andere onderdelen, en arbeid, vormen ook een groot deel, dus welke effecten het precies heeft, is moeilijk te zeggen, maar je zou zo op 5 tot 10 procent uit kunnen komen. Aan de andere kant: vier jaar geleden stond de dollarkoers op 1,20 – dat heeft ook effect."
Wat Trump nu afkondigt, is complex. Ook de lokale kassenbouw in de Verenigde Staten kan erdoor geraakt worden. Het staal dat zij gebruiken, kan er ook duurder door worden. Dat stipt Peter Lexmond van Meteor Systems aan. "Bedrijven die staal uit de VS zullen ook meer voor staal gaan betalen, als dit doorgaat."
De Rabobankspecialist rekent erop dat de kassenbouwsector niet blij gaat zijn met deze nieuwe aangekondigde importheffing. Wel weet hij dat de kassenbouw ook gebruikmaakt van lokaal, Amerikaans staal.
In de EU is de kwaliteit van staal beter, volgens Peter. Meteor gebruikt gecoat staal. "Bedrijven in Europa zijn verder met het coaten dan in de VS." Meteor en haar klanten prefereren de betere kwaliteit. "Onze nieuwe MS-150 staat voor de allernieuwste bescherming van onze teeltgoten. Met de toenemende ziektedruk en het intensievere gebruik van desinfectie- en reinigingsmiddelen op teeltgoten was hier behoefte aan. Dit kan alleen uit de EU komen. In de VS maken ze dit niet."
Productie
Niet alle kassenbouwers produceren zelf hun benodigde materiaal. De partijen die dat zelf wel doen, buiten de VS, zullen de importheffingen het meeste gaan voelen, verwacht Lambert. "Kassenbouwers die kasconstructies inkopen, kunnen gaan shoppen. Zij zullen in plaats van een Nederlandse leverancier bijvoorbeeld een keer kijken naar een Amerikaanse leverancier. Dit nieuwe besluit van Trump kan - als het doorgaat - her en der verschuivingen in de toeleveringsketen tot gevolg hebben."
Los van Trump heeft de Nederlandse kassenbouwsector last van meer onzekerheden. Toch is Annie positief over de toekomst. "De vooruitzichten op de lange termijn zijn heel positief. Er is veel belangstelling voor gezond, duurzaam geteeld voedsel." De Nederlandse kassen spelen hier een belangrijke rol in. Steeds meer teelten kijken naar, of schakelen al over, op een bedekte teelt. "Dat maakt dat het sentiment toch positief is. Onze sector draagt bij aan verduurzaming en biedt een oplossing voor klimaatverandering." Daar sluit Lambert zich bij aan.
Mogelijk ook kansen voor kassenbouw
Voor de kortere termijn zijn de vooruitzichten meer onzeker. Annie: "Dit bericht vanuit Trump draagt hier aan bij, maar sowieso is het geopolitiek onrustig." Dat merkt ook Lambert. "Onzekerheid is nooit goed. Continu onzeker zijn over wat Trump nog meer gaan doen is het ergste. Het heeft effect op investeringsbeslissingen."
Peter van Meteor ziet dat 'al die decreten' effect hebben op de wereld. "Als tuinbouw moeten we daarmee dealen." Of hij geschrokken? Ja, want het gaat om serieuze bedragen. Maar ook weer niet echt. "Het protectionisme was aangekondigd. Het staat wel haaks op zijn boodschap van het goedkopere dagelijkse leven in zijn campagne."
Wel is de kas niet de grootste kostenpost voor teelt in kassen. "Een kas gaat tegenwoordig zo'n 30-35 jaar mee. De kas is voor de exploitatie niet de grootste kostenpost. Wel is duidelijk dat invoering van de heffing, staal niet goedkoper gaat maken."
Bovendien is er nog veel onduidelijk. "Wordt het op ruw materiaal of over het eindproduct gerekend", vraagt Henk Verbakel zich af. "In de vorige termijn van Trump ging het alleen over halffabrikaat, niet over de bewerkte onderdelen." Daar hoopt de sector nu op, want een ding is zeker: de onzekerheid doet niemand goed. "Klanten in de VS zullen wachten wat er gebeurt, maar ook Mexicaanse en Canadese klanten zullen wachten op meer zekerheid."
Meer importheffingen
De vraag is ook welke importheffingen er nog meer gaan komen. Een heffing op bijvoorbeeld de import van groenten en fruit uit Mexico kan de lokale teelt, en dus ook de kassenbouw in de VS, juist ook weer stimuleren.
Onderhandelen is tot 12 maart nog mogelijk. Voorlopig zal de kassenbouwsector met de onzekerheid moeten werken, stelt de Rabobankspecialist. "Het risico dat er nu is, gaat zich vertalen in de prijs. Kassenbouwers gaan dat risico opnemen in de prijs of leggen het risico neer bij de investeerder." Hij wijst erop dat de dollarkoers de afgelopen maanden al is gaan stijgen. "Daardoor is, voor wie in euro's denkt, het effect deels weggeëbd. En voor wie lokaal gevestigd is, en in dollars rekent, bestaat de mogelijkheid dat partijen opnieuw gaan kijken hoe en waar ze gaan inkopen."
Peter roept, net als Lambert, op om niet in paniek te raken. Iets vergelijkbaars laat ook kassenbouwer Kubo weten. Men wijst hier op Trump's vorige presidentsperiode en stelt niet te snel conclusies te willen trekken. In 2018 kwam er uiteindelijk een uitzondering voor Europees staal.
De containers die nu al onderweg zijn, daarvan hoopt Peter dat ze voor 12 maart aankomen. Containers die nog gaan vertrekken, daarover maken partijen afspraken. Zo gaat dat in orders. Peter: "Trump is een onderhandelaar. En daar is dit een onderdeel van. Het is niet saai met Trump."
Namens de Europese Commissie heeft ook Ursula von der Leyen gereageerd. Dat doet ze op X. Von der Leyen belooft een Europese reactie op de nieuw aangekondigde Amerikaanse importheffing.
I deeply regret the U.S. decision to impose tariffs on European steel and aluminum exports.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) February 11, 2025
The EU will act to safeguard its economic interests.
We will protect our workers, businesses and consumers ↓