Tholen - Over het weer klaagt teeltadviseur Willem Valstar van StarGrow Consultancy woensdagmiddag niet. Dat komt simpelweg omdat hij even in Portugal was, voor advieswerk. In Nederland is het andere koek. "Dealen met vocht is waar het voor belichtende telers nu om draait", geeft hij aan. "En zorgen dat je de gewassen productief houdt."
De belichte teelten zijn halverwege. Sommige telers combineren daarbij LED-belichting met ontvochtingstechniek. Andere telers werken met alleen LED, en proberen zonder nieuwe technieken het vocht kwijt te raken. "Onder 300 micromol LED heb je best wat vocht", signaleert de teeltadviseur. "Met ontvochtingstechnieken los je een deel op, maar met wat ik zie met de huidige systemen, nog niet alles."
Extra buisverwarming
De kortste klap die telers dan kunnen maken is er extra buisverwarming instoppen, en dat gebeurt ook volop waar telers genoeg warmte beschikbaar hebben. Niet iedere teler heeft echter die luxe. Niet overal zijn tomatentelers op aardwarmtebronnen aangesloten, en ook is er bij de stap naar LED soms voor minder wkk-vermogen gekozen. "Je moet op dit moment voldoende warmte kunnen maken om het vocht uit je kas te krijgen en om de boel op temperatuur te krijgen. Daar knelt het hier en daar wel."
Met het oog op de toekomst zit hier voor de belichte teelten nog wel een uitdaging. In proeven met LED-belichting is dat de afgelopen jaren ook wel gebleken, geeft Willem aan. "We willen energiezuiniger telen, maar onder de winterse situatie zoals nu is dat nog lastig. LED is zuiniger, maar je moet er wel iets meer warmte in steken."
Voor de oktoberplantingen, die net in productie zijn, is het nog wat lastig te zeggen, maar het lijkt erop dat de verwachte producties gezien de omstandigheden nog niet helemaal gehaald worden. Voor de iets langer lopende teelten is het verhaal vergelijkbaar. "Ook daar is het momenteel lastig om qua productie het onderste uit de kan te halen. Bij telers die meer warmte beschikbaar hebben, gaat het over het algemeen het beste."
Oedeem en bestuiving
De plaagdruk in de belichte tomatenteelt is momenteel beperkt. Wel ziet de teeltadviseur her en der problemen met oedeem de kop op steken. "Dat probleem is terug van weggeweest. Opgeblazen bladcellen door een overschot aan vocht zag je in HPS-belichte teelten eigenlijk niet."
Telers die ermee te maken hebben adviseert hij droger te telen. "Minder schermen en meer daglicht binnen laten kan helpen." Maar daar komt dan direct ook weer het mistige weer van de afgelopen week om de hoek kijken. "Het is nu gewoon superlastig telen."
Bestuiving is ook een andere uitdaging gegeven de teeltomstandigheden op dit moment. Het is grijs en koud, en met minder stralingswarmte van de LED-lampen kiezen telers ervoor om meer te gaan schermen. "Maar dan vliegen ook je hommels weer minder goed. Ook bevlieging van hommels is een uitdaging."
Ondanks de nodige uitdagingen is de Nederlandse tomatenteelt met LED-belichting goed op weg, benadrukt Willem. Hij erkent dat het een puzzel is, maar wijst erop dat momenteel vooral de details nog beter moeten. Het draait om accenten leggen. "Ik zie veel potentie in de LED-teelt."
Onbelichte teelt gaat traag
Voor de onbelichte teelt is het huidige weer helemaal lastig. "Hier is sprake van een ijskastenstrategie", lacht de teeltadviseur. "Met dit weer heeft planten in december weinig zin. Je moet gewoon rustig aan doen om geen trossen kwijt te raken."
De verwachting is, met ook de lessen van het vorige donkere voorjaar in het achterhoofd, dat de producties hier vertraging op gaan lopen. "In heel december hebben we in sommige gebieden maar 3000 joule gehad. Gemiddeld 100 joule per dag, dat is echt bizar weinig." Januari is voorlopig niet echt beter. "Week 1 was slecht, week 2 matig en wie deze week naar buiten keek, snapt dat week 4 ook niet om over naar huis te schrijven was."
Voor meer informatie:
StarGrow Consultancy
[email protected]
www.stargrowconsultancy.nl