Tholen - Uitdagingen zijn er genoeg, en op de 21e Aardbeiendag werd niet geschuwd die te benoemen. Toch ziet het er voor aardbeientelers helemaal niet zo slecht uit. Wie namelijk de cijfers goed bekijkt en de markt bestudeert, ziet dat de aardbeienteler hier goed zit en van (verre) buitenlandse concurrentie in tegenstelling tot in sommige andere kasteelten niet echt veel te vrezen heeft.
Die positieve toekomstperspectieven werden woensdagochtend al snel in het plenaire programma gedeeld. Het was Adri Bom-Lemstra die namens Glastuinbouw Nederland de beursdag aftrapte. In haar verhaal kwamen de uitdagingen (energie, gewasbescherming, arbeid) allemaal voorbij.
Arbeid bepaalt zeker 45% van de kostprijs van zachtfruit, maar toch ziet Adri Bom-Lemstra plantgezondheid als grootste uitdaging
Plantgezondheid grootste uitdaging
Zo is 2025 het jaar waarin telers met diverse nieuwe belastingmaatregelen te maken krijgen. CO2 en energie worden hierdoor duurder. "Ik ben nog niemand tegengekomen die zegt: 'Het gaat wel meevallen.'" De maatregelen gaan telers pijn doen, zoals ook in twee sessies vol keiharde cijfers eind vorig jaar nog maar eens bleek.
De voorzitter zegt dat het 'bijna dagelijks werk is' om ervoor te zorgen dat er geen 'extra nationale koppen' bovenop in Europa al bepaald beleid komen. Dit voorjaar wordt meer duidelijkheid verwacht over de dreigende toevoeging van de hele glastuinbouwsector aan het ETS-2-systeem voor emissiehandel.
ETS-2 zou nog weer een extra prikkel zijn om telers richting klimaatneutraliteit te bewegen, of zeggen critici, om telers het land uit te jagen. Over de klimaatneutraliteit waarnaar de sector in 2040 streeft, erkent Bom-Lemstra dat 'het steeds lastiger wordt' vanwege onder meer netcongestie.
Dat iets lastig is, maakt echter niet dat de sector er niet volop voor blijft gaan. Ja, vooral kleinere solitaire zachtfruittelers zullen zich afvragen of ze die verre klimaatneutrale toekomst nog wel mee kunnen gaan maken, maar er zijn genoeg telers over die wel toekomst zien, mits er uiteraard stappen gezet blijven worden.
Daarvoor is innovatie nodig. Nog een politiek puntje hier: Den Haag bezuinigt flink op onderzoek en innovatie. Dat raakt ook de tuinbouwsector. Bom-Lemstra ziet hier 'knelpunten opdoemen', maar vindt ook dat de sector moet blijven werken aan nieuwe innovaties en onderzoek, omdat dat 'keihard nodig is om bestaansrecht in Nederland te houden.'
De grootste uitdaging is echter niet energie, maar plantgezondheid, of gewasbescherming, of in het maatschappelijk debat 'gif'. Waar er op het thema energie de nodige kennis en oplossingen beschikbaar zijn, is er op het gebied van plantgezondheid 'meer onduidelijkheid'. Dat maakt het lastiger, erkent Bom-Lemstra.
Jan van Genderen van Royal Berry deelde zijn visie
Trend daling producties doorbreken
De producties in de aardbeienteelt stijgen de laatste jaren namelijk niet meer. Sterker nog, ze dalen. Die trend willen telers doorbreken, zo bleek ook later tijdens diverse presentaties, ook van telers zoals Jan van Genderen en Peter van Hulten, op het podium. Onder meer in het telen van doordragers ziet de sector kansen, en ook zijn er ontwikkelingen met het telen van aardbeien uit zaad. Niet nieuw, maar met het instappen van nieuwe partijen krijgt het wel extra aandacht.
Peter van Hulten vertelde, samen met Matthijs Jasperse van Florpartners, over de ontwikkelingen bij Van der Avoird Trayplant.
Traditiegetrouw deelde GroentenFruit Huis, in de persoon van cijferman Wilco van den Berg, marktcijfers. Net als voorgaande jaren zoekt de markt daarin naar manieren op de consumptie bij de groep 18-35 jaar op te krikken. Ook vindt het grootste deel van de afzet plaats tussen mei-juli. Daarbuiten groeit de afzet nauwelijks of niet meer.
Wilco van den Berg ziet groeikansen voor de aardbeienmarkt
Positief is de sector over een aanstaande promotiecampagne, met EU-subsidie. De sector heeft de pot met geld in Brussel gevonden, nadat voorheen volgens Mark de Jong van ZLTO vooral Zuid-Europese landen met subsidiegeld hun producten goed wisten te promoten. Dat kunnen wij ook, is de gedachte. De campagne richt zich op de groep 18-35 jaar.
Mark de Jong van ZLTO vertelde over de promotiecampagne die aanstaande is
Of alle promotie-inspanningen de volumes echt nog gaan laten stijgen, daarbij zet Cindy van Rijswick van de Rabobank vraagtekens. In haar presentatie met cijfers en statistiek trekt ze de conclusie 'dat het stabiel houden van je afzet al positief is'. In vergelijking met andere fruitsoorten doet de aardbei het echter helemaal niet zo slecht. In Duitsland ziet Cindy een vergelijkbare ontwikkeling.
Cindy van Rijswick van de Rabobank is positief over de positie van de aardbeientelers in een internationaal speelveld
De onderzoeker van de bank is positief over de marktkansen voor telers hier. Concurrentie uit niet-Europese landen is er bijvoorbeeld niet of nauwelijks, in tegenstelling tot andere kasteelten. "Het is niet makkelijk, maar als het makkelijk was, dan kon iedereen het doen." Wat de sector zeker gaat helpen, is dat we hier voorop lopen in de omschakeling van buitenteelt naar bedekte teelt. Onder meer op het gebied van plantgezondheid en klimaatuitdagingen, en met het oog op productbeschikbaarheid, is dit een sterke troef.
Niek Vlemminx van Aigro en Joost Meijer van Hortiworld bij een autonoom rijdend onderstel met daarop automatisering om biologie in het gewas uit te zetten.
Bijpraten en presentaties
Tussen de presentaties door waren er in de beurshal een honderdtal standhouders te vinden. Heel veel nieuwigheden waren er op de stands niet te vinden, maar bijvoorbeeld in de hoek van de gewasbescherming is hier trage vergunningverlening debet aan, terwijl ook de oogstrobot echt nog wel even op zich laat wachten. Met UV-C en automatisering voor het uitzetten van biologische bestrijders is met succes inmiddels wel een goede stap gezet.
Wilbert Vervoort en Tim Rijkers van Smits bij een Riverscreen, een filter voor grove vervuiling in waterbassin. De techniek is overgekomen uit Noord-Amerika.
Met in totaal 800 aanwezigen gedurende de dag bleek de beurs, georganiseerd door Delphy, ZLTO en Glastuinbouw Nederland, weer een geslaagde nieuwjaarsreceptie, waarbij het voor wie alle presentaties wilde horen en ook iedereen wilde spreken wel een uitdaging was. Maar hé, uitdagingen zijn er om op te lossen, en anders is er vandaag nog dag twee, waarbij een deel van de standhouders van plaats ruilt met meer internationaal georiënteerde partijen en er ook nog wat meer internationaal bezoek wordt verwacht. Een dertigtal internationale bezoekers volgde, voor het eerst, ook het programma met presentaties op dag één, dankzij een tolk. Kennis opdoen uit het hart van de zachtfruitsector, dat kan deze dagen uitstekend in Den Bosch.
Morgen volgt een compleet (foto)verslag van twee dagen beurs.