Tholen - "Gefeliciteerd met je pensioen, ouwe tomatenkoning!" Een van de vele en veelzeggende reacties op de aankondiging dat Ruud Hogervorst na ruim vier decennia in de AGF-handel met pensioen is gegaan. Op het hoogtepunt van zijn carrière was hij verantwoordelijk voor meer dan een miljoen dozen tomaten per week – goed voor 250 vrachtwagens. Hoewel de handel de laatste jaren minder volumineus was, waren oud-collega's en vakgenoten niet vergeten. "Het was mooi om te merken dat mensen mij nog herinnerden," zegt hij eind vorig jaar in dit eerder in vakblad Primeur verschenen interview.
Van veilingvloer naar tomatenkoning
Na zijn opleiding aan de Hogere Tuinbouwschool, met specialisatie in glastuinbouw en marketing, begon Ruud bij de veiling Westland Noord/Westland West/Westland. "Ik hield me bezig met bedrijfsvergelijkingen en het begeleiden van nieuwe gewassen," vertelt hij. "Dat betekende niet alleen het telen van nieuwe soorten, maar ook het bedenken van verpakkingen en strategieën om deze in de markt te zetten." Hij zag de sector veranderen. "Toen ik begon, had een tuinbouwbedrijf een oppervlakte van net iets meer dan een hectare. Er is nu al een bedrijf van 500 hectare," merkt hij op.
Met het groeiende belang van ketenintegratie werkte Ruud aan projecten voor vaste klanten zoals Sainsbury's. Hij begeleidde telers om te voldoen aan strengere eisen, van hygiënevoorschriften tot het gebruik van eigen merkdozen. "We kregen steeds meer specifieke wensen van klanten," herinnert hij zich. "Dat dwong ons om klantgerichter te werken en leidde tot betere kwaliteit."
Ook speelde hij een rol bij de opkomst van centrale sortering. "Het was efficiënter en goedkoper om producten van meerdere telers op één grote machine te sorteren. Bovendien konden we zo beter voldoen aan de groeiende vraag naar diverse verpakkingen," legt hij uit.
In de jaren negentig introduceerde Ruud houdbaarheidstesten waarbij tomaten van telers werden verzameld en tien dagen werden bewaard. "Het was een beetje met de billen bloot," herinnert hij zich, "maar het motiveerde iedereen om hun producten te verbeteren."
Spil in tomatenhandel
Ruud werd zo een spil in de tomatenhandel, vooral van de losse tomaten. In mei 1997 startte hij zijn eigen bedrijf Agri Star BV en liet zich inhuren door telersvereniging Garten Aroma (250 ha) en The Greenery (losse tomaten van het merk Evident en Special Round, totaal 150 ha) om deze te verkopen aan exporteurs. Van 2000 t/m 2018 wordt Agri Star ingehuurd door Haluco als inkoper tomaten (in de piek 125 ha Haluco telers) en aan het eind van deze periode inkoper komkommers (rond de 60 ha Haluco telers). Daarnaast verzorgde Agri Star de afzet van een aantal individuele losse tomatentelers (30 tot 50 ha). De laatste zes jaar was Ruud in loondienst bij Harva International waar hij als inkoper komkommers en trostomaten zijn kennis kon overdragen aan de volgende generatie.
Eind jaren 90, op het hoogtepunt van zijn carrière, was Ruud naar schatting verantwoordelijk voor 70% van het Nederlandse losse tomatenareaal en dan gingen meer dan 1 miljoen dozen per week – dat zijn 6 miljoen kilo tomaten ofwel 250 vrachtwagens vol de grens over. "De kunst was om de juiste beslissingen te nemen: prijzen omhoog als de markt het aankon, of juist een daling als het nodig was om te verkopen," legt hij uit. "Het juist inschatten van wat er in de komende periode op de markt gaat gebeuren, dat is de kunst van een goede inkoper."
De bijnaam 'tomatenkoning' relativeert hij: "Het gaat niet om macht, maar om samenwerken en vertrouwen. Ik kijk met een goed gevoel terug op de relatie die ik met zowel telers als kopers heb opgebouwd."
Kennisoverdracht als laatste missie
In zijn laatste jaar kon Ruud de volgende generatie, Tim de Jongh voor de tomaten en Joost Prosman voor komkommers, klaarstomen door ze stap voor stap te laten kennismaken met de marktdynamiek. "Het gaf mij veel voldoening om deze leergierige top inkopers te mogen opleiden. In het begin luisterden ze naar mijn adviezen, maar gaandeweg kregen ze hun eigen mening en durfden ze initiatieven te nemen. En als ze eigenwijs worden en zelf beslissingen nemen, dan weet je dat het goed zit."
Het pensioen ervaart hij niet als een zwart gat. "Ik kijk terug op een prachtige werkzame periode, en ik ben dankbaar voor het vertrouwen dat velen in mij gehad hebben. De spanning van de markt, het spel van vraag en aanbod, dat was altijd uitdagend. Qua leefstijl is er wel een enorme verandering. Ik stond altijd om 04:30 uur op en nu slaap ik door tot 08:30 uur," besluit hij.
Dit artikel verscheen eerder in editie 12, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.