"Telen onder LED-belichting is compleet anders dan onder HPS-belichting." Dit wordt vaak herhaald door telers die zijn overgestapt op LED-belichting na jarenlang onder HPS-armaturen te hebben geteeld. Een belangrijk punt van aanpassing is klimaatbeheer, omdat LED-armaturen aanzienlijk minder stralingswarmte produceren dan hun voorgangers.
Hoewel mensen met de klimaatbril op snel zeggen dat HPS-belichting een inefficiënte, niet-energiezuinige manier is om een kas te verwarmen, valt er iets te zeggen over de voordelen van de stralingswarmte van HPS op tomaten- en komkommergewassen. Vooral in koude en gematigde klimaten zoals Noorwegen, Zweden, Finland en Canada.
Kristian Solberg
Solbergs Gartneri AS is een van de vele telers die de overstap hebben gemaakt van HPS naar volledig LED in hun kas. Solbergs Gartneri AS is gevestigd in Vettre, Noorwegen. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug tot 1936, toen het een grote verscheidenheid aan groenten en bloemen produceerde. In 2000 werd een kas van 6.000 m² gebouwd, vier jaar later gevolgd door nog eens 6.700 m². Vandaag de dag produceert het bedrijf 7% van de Noorse komkommerteelt, oftewel ongeveer 4 miljoen stuks. Deze kas van de derde generatie wordt momenteel gerund door Tor en Kristian Solberg.
Telen onder LED's - een compleet andere aanpak
Gezien de noordelijke breedtegraad van de kas is extra belichting essentieel tijdens de donkere maanden. Na jaren met HPS-belichting te hebben geteeld, investeerde Solbergs Gartneri vier jaar geleden in LED-belichting. Aanvankelijk overwogen ze een hybride systeem te installeren om zo te voorkomen dat er te veel warmte verloren zou gaan aan de kop van het gewas, en dat de bladtemperatuur te laag zou zijn. De hoogte van de oudere kas maakte dit echter moeilijk en omdat ze het gevoel hadden dat de LED de toekomst zou zijn, besloten de Solbergs een volledig LED-systeem in de helft van hun kas te installeren. De eerste proeven waren onder een breed spectrum van ongeveer 68% rood licht, met veel groen licht en relatief weinig rood licht.
"In die tijd hadden we grote discussies over de vraag of verrood wel of niet nodig was voor komkommers en er werd ons verteld dat omdat deze armaturen veel groen licht hadden, we niet echt meer ver rood licht nodig hadden", zegt Kristian Solberg, CEO van Solbergs Gartneri AS.
De telers merkten echter al snel dat verrood licht in de winter heel belangrijk is voor komkommers en dat de planten er zonder heel anders uitzagen: het gewas had kleinere bladeren, kortere bladstelen, en lichte bladkrullen. "Daarnaast was in ons geval de opbrengst eigenlijk hetzelfde." Het werd de telers duidelijk dat hogere rood- en verroodniveaus cruciaal zijn voor de teelt.
LED-belichting en ontvochtiging
Een punt van zorg bij de overgang van HPS naar LED-belichting was het verlies van stralingswarmte aan de kop van het gewas en de mogelijke daling van de plantactiviteit.
"Toen we voor het eerst overschakelden op LED-belichting, hadden we grotere problemen met de bladtemperatuur dan we hadden verwacht. De kop van het gewas was te koud en de luchtvochtigheid was hoog omdat we de schermen gesloten hielden om verder warmteverlies te voorkomen", legt Kristian uit. "Dus onze VPD daalde tot nul en de planten konden hun vocht niet kwijt."
Om hier iets aan te doen, zagen de Solbergs twee opties: een manier vinden om de bladtemperatuur te verhogen of om de vochtigheid in de kas te verlagen. Terwijl de buisrail en de hogere buis primaire en secundaire warmtebronnen waren onder HPS, moesten de telers deze strategie omgooien om de verwarmingsbuizen hoger in het gewas als primaire warmtebron te kunnen gebruiken.
Hoewel het afschermen van het energiescherm een goede manier is om de luchtvochtigheid te verlagen, veroorzaakt de koude luchtval op de planten een hele reeks problemen. Om het warmteverlies en koude lucht door kieren te verminderen, zijn de Solbergs na één seizoen met LED-belichting overgestapt op het installeren van ontvochtigingssystemen om de luchtvochtigheid onder controle te houden.
"Luchtbeweging is essentieel voor komkommergewassen en hoewel ik dit op een dag graag met meerdere schermen zou willen doen, maakt de lage hoogte van onze kas het echt een uitdaging. Het gesloten houden van de schermen verhoogt de luchtvochtigheid namelijk snel, terwijl het openen ervan de plant afkoelt. Met een ontvochtigingssysteem kunnen we de schermen sluiten en meer isoleren zonder het gewas te belasten," zegt Kristian.
Hoewel Solbergs Gartneri voor de eerste installatie aanvankelijk samenwerkte met Fluence, werkt het bedrijf momenteel samen met Dutch Lighting Innovations (DLI) als leverancier van belichting voor de rest van het areaal, met een verhoogd niveau van rood en ver rood licht in het spectrum.
Voor meer informatie:
Solbergs Gartneri AS
Kristian Solbergs, CEO