Tholen - Vijftien jaar geleden zette Wim de Weert een opmerkelijke stap: hij ruilde het Nederlandse tuinderslandschap in voor de zonnige heuvels van de Algarve. Wat begon als een adviesrol voor lokale telers, groeide uit tot een exportbedrijf dat hoogwaardige winteraardbeien levert aan de Europese markt. "Het ondernemerschap hier voelt bevrijdend. Er is meer ruimte om te groeien, maar je moet wel ballen hebben," blikt Wim dit najaar terug op zijn beslissing.
Van adviseur naar ondernemer
Wim's avontuur in Portugal begon als plantenkweker. Hij leverde aardbeienplanten en advies aan diverse klanten, waaronder enkele telers in Portugal. "Ze luisterden niet naar onze adviezen, maar ik zag het potentieel van het klimaat hier. Met die prachtige winters dacht ik: 'Dit moet kunnen!'" Wat volgde was een voorzichtige start, waarbij Wim samen met een collega om de twee weken naar Portugal vloog om een gehuurd perceel te beheren. "De eerste jaren waren een leerschool. Het klimaat is hier natuurlijk anders, met andere instraling en temperaturen. Ook de plagen zijn anders."
Hightech Nederlandse aanpak
Na een aantal leerzame jaren besloot Wim zich volledig op de eigen teelt in Portugal te richten en vestigde hij zich met zijn bedrijf Rei de Morangos onder de Portugese zon. Hij runt nu een modern bedrijf van twee hectare, plus anderhalf hectare van een collega waarvoor hij de planten en afzet regelt. Zijn bedrijf onderscheidt zich door een hightech-aanpak zoals we die uit Nederland kennen. "In Portugal is er minder kennis. Je kunt hier niet even bij de buurman of een andere teler aankloppen voor advies. Er zijn wel aardbeientelers, maar die werken allemaal met andere rassen en teeltsystemen."
Het Portugese klimaat biedt zowel voordelen als uitdagingen voor de aardbeienteelt. "De zon hier is ongelofelijk sterk, wat ideaal is voor de smaakontwikkeling van het fruit. Maar je moet wel rekening houden met andere omstandigheden dan in Nederland." Waterbeheer is in Portugal een belangrijk thema. "Het grondwater is hier te zout, dus we gebruiken vooral regenwater dat we in tanks opvangen. Vorig jaar hebben we bijna geen grondwater hoeven gebruiken. Inmiddels hebben we ook zonnepanelen geplaatst. We zijn een heel duurzaam bedrijf."
Ondernemen in Portugal
Hoewel Wim geen spijt heeft van zijn verhuizing naar Portugal, is het niet altijd makkelijk geweest. "In Nederland is er een overvloed aan kennis, maar hier moet je veel zelf uitzoeken. Je kunt niet zomaar bij een buurman aankloppen, want er zijn geen telers met dezelfde kennis en technieken." Toch ziet hij in Portugal veel potentie, ook al blijft de ambitie van veel lokale telers achter. "De Portugezen zijn minder ambitieus en missen vaak de wil om echt groot te denken."
Het regelen van personeel gaat in Portugal een stuk makkelijker. Arbeid is toegankelijker en goedkoper. Wim werkt niet met Portugezen, want "die komen nooit op tijd," maar met seizoenarbeiders uit Roemenië en Nepal. "Ze zijn betrouwbaar en werken hier graag. In de winter is er veel personeel beschikbaar dat in de zomer in restaurants en hotels werkt. Ook de kosten liggen lager: de arbeidsproductiviteit is ongeveer een derde lager dan in Nederland, maar de lonen zijn ook maar een derde. Het is relatief eenvoudig om arbeidsmigranten in te zetten, wat ons helpt om alles draaiende te houden, vooral tijdens het oogstseizoen."
Innovatie blijft voorop
Voor de toekomst blijft Wim innoveren. "We werken met sensoren om precies te meten hoeveel water de planten nodig hebben. Met de hoge temperaturen hier kun je snel te veel water geven, dus het loont om precies te weten wanneer je moet stoppen." Wim experimenteert ook met verschillende substraattypen, zoals kokos en steenwol, om de ideale balans te vinden voor zijn doordragende rassen zoals Favori en Florice.
Aardbeien voor de feestdagen
Wims aardbeien bevinden zich in het premiumsegment: "Onze kwaliteit is vergelijkbaar met het Nederlandse product. De verkoopprijs ligt tussen de 5 en 10 euro per kilo, terwijl Spaanse aardbeien voor 2 tot 5 euro worden verkocht."
Voor de afzet werkt hij samen met de Nederlandse veiling Zaltbommel en Franse groothandels. Vanwege de stijgende transportkosten wordt het echter economisch steeds uitdagender om naar Nederland te exporteren, waardoor de focus op Frankrijk groeit. "Transport wordt steeds duurder, dus Frankrijk is logistiek interessanter dan Nederland."
De aardbeien van Rei de Morangos zijn vooral gewild in de wintermaanden. "Vanaf eind november beginnen we met de oogst, zodat we kunnen pieken tijdens de feestdagen," besluit Wim.
Dit artikel verscheen eerder in editie 11, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
[email protected]