Binnen het Led-FR project, dat in oktober 2024 het laatste jaar is ingegaan, werkt Inagro samen met Proefstation Sint-Katelijne-Waver, Proefcentrum Hoogstraten en KULeuven, om innovatieve belichtingsproeven op te zetten. Door verrood assimilatielicht (700-750 nm) toe te passen in kropsla, komkommer- en tomatenteelt, onderzoeken ze of deze belichtingstechniek kan helpen om de opbrengst en kwaliteit van de gewassen te verbeteren. Het project laat inmiddels veelbelovende resultaten zien, laten de onderzoekers weten.
Verrood belichting bij kropsla: grotere bladeren en zware kroppen
Bij de teelt van kropsla heeft de inzet van verrood de bedoeling om zware Belgische kroppen (>430 gram) onder LED-belichting te verbeteren. Na de transitie van klassieke SON-T-lampen naar een rood-blauw dominant LED-spectrum bleek dat sla vaak te gedrongen groeide, wat resulteerde in lichtere kroppen. Verrood licht kan mogelijk het groeipotentieel vergroten door de bladgroei te stimuleren, wat resulteert in grotere kroppen.
Effecten van verrood licht op planten
Planten kunnen op verschillende manieren reageren op verrood licht. Deze reacties worden samen 'schaduw-ontwijkende responsen' genoemd. In de natuur komen verrood rijke omgevingen vooral voor in schaduwrijke gebieden, zoals de onderlaag van een bos. Planten in de schaduw investeren hun energie dan eerder in groei die hen uit de schaduw helpt groeien, zodat ze meer licht kunnen opvangen. Dit leidt doorgaans tot twee soorten reacties:
- grotere bladeren;
- een verhoogde lengtegroei van stengels en bladstelen;
- of een combinatie van beide.
Bij kropsla richten ze zich specifiek op het verkrijgen van meer bladstrekking bij jonge planten, zodat de krop snel meer omvang krijgt. De proeven tonen aan dat verrood licht de kropdiameter daadwerkelijk kan vergroten. Een te hoge intensiteit of langdurige blootstelling aan verrood kan echter gebreksverschijnselen veroorzaken, zoals randen op de bladeren. Dit maakt de kropsla onverkoopbaar voor de teler. Ook verschilt de reactie per slaras, wat maatwerk en afstemming vereist per specifieke teelt.
Aanbevolen belichtingsstrategie
Voor optimale resultaten adviseren ze voor een teelt op goten om:
- Te belichten op 1/3de van het teeltoppervlak (≈ teeltduur) op de jonge slaplanten met een rood:verrood verhouding van 9.
- Bij een spectrum waarbij belicht wordt aan 90 µmol/m².s PAR met een spectrale samenstelling: 7.2 blauw, 4.5 groen en 78.3 µmol/m².s rood moet 9 µmol/m².s verrood worden toegediend.
In december 2024 wordt een laatste validatieproef uitgevoerd om dit advies te bevestigen, waarbij ook geïnteresseerde telers uitgenodigd worden om de resultaten te bekijken.
Verrood bij komkommer: generatievere planten en hogere opbrengsten
Afgelopen winter voerde Inagro een eerste test uit met hoge draad komkommer. Na de overstap in de praktijk van SON-T naar full-LED met een blauw-rood spectrum kwamen verschillende uitdagingen naar voren:
- Bij het rood-blauw spectrum groeiden de planten vaak te vegetatief, waardoor vruchten soms onvoldoende uitgroeiden of zelfs aborteerden. Dit leidde vaak tot een lagere opbrengst (-5 à 10%).
- De tragere groei zorgde er bovendien voor dat vruchten later geoogst moesten worden, wat de houdbaarheid negatief beïnvloedde.
Potentieel van verrood licht bij komkommer
Uit de experimenten van de afgelopen jaren blijkt dat een rood:verrood verhouding van 6 veelbelovend is en de plant generatief stimuleert vergeleken met belichting zonder verrood. Ook een toepassing waarbij verrood niet continu wordt gedoseerd samen met de PAR belichting blijkt potentieel te hebben.
Zeker in termen van energie optimalisatie is het nuttig om een dynamische inzet van verrood verder te onderzoeken. Zo blijkt een pulserende strategie (waarbij elk uur 20 minuten verrood licht wordt toegevoegd, zoals PSKW onderzocht) effectief. Ook een aanpassing op basis van natuurlijke zoninstraling, waarbij verrood wordt uitgeschakeld als het zonlicht sterk genoeg is, lijkt zinvol.
Validatie en optimalisatie in de winterteelt van 2024
In de huidige winterteelt bij Agrotopia testen ze een validatieteelt met twee dynamische belichtingsstrategieën in vergelijking met een continue en een niet-verrood object. Het doel is om het maximale uit de planten te halen door niet alleen het spectrum te variëren, maar ook de snoei en klimaatinstellingen aan te passen aan de behoeften van de plant.
Op 5 november, enkele weken na de plantdatum op 16 oktober, ontvingen de komkommerplanten reeds 16 uur belichting per dag aan een intensiteit van 230 µmol/m².s. De eerst komkommer worden verwacht in de week van 18 november. Op dit moment zijn er al plantmorfologische verschillen te noteren waaruit blijkt dat de planten die verrood ontvangen groeikrachtiger zijn dan deze onder spectrum zonder verrood.
Bron: Inagro