Tholen - Van der Avoird Trayplant viel de afgelopen jaren meermaals in de prijzen. De winnaar van de Tuinbouw Ondernemersprijs 2023 won dit jaar de WKO Duurzaamheid Award 2024. Voorlopers in de sector hebben echter net zo goed uitdagingen. Een groep collegatelers bezocht het bedrijf dinsdag 12 november om het over energievoorziening voor solitaire zachtfruitbedrijven te hebben, en kreeg van ondernemer Peter ook die uitdagingen te horen.
De telers die op bezoek waren, kwamen onder meer de businesscase voor een lucht-water-warmtepomp doorrekenen. Maar er zijn meer energie-innovaties die telers zullen moeten bestuderen nu alleen op aardgas leunen vanwege stijgende energiekosten onmogelijk wordt gemaakt. Peter's advies hierbij: "Kijk buiten je eigen sector. Daar is alles al uitgevonden."
Een woordje uitleg bij het WKO-systeem
Keuze voor koeling
Sinds de winter van 2019 op 2020 is het WKO-systeem van Van der Avoird Trayplant in gebruik. Peter is er enthousiast over, zo bleek dinsdag nog maar eens. Het systeem is een uitkomst voor het bedrijf dat eigenlijk 'op de verkeerde plek zit'. Daarmee bedoelt de teler dat er bijvoorbeeld geen collectieve energie-voorziening voor glastuinbouwbedrijven is om op aan te sluiten. Voor veel solitaire zachtfruitbedrijven in Noord-Brabant en Limburg geldt hetzelfde.
Het zachtfruitopkweekbedrijf besloot in een WKO-systeem te investeren nadat eerst bij andere bedrijven is gekeken wat zij aan energietechnieken gebruiken. Een WKO-systeem is niet nieuw. Peter wees de groep collega's erop dat het systeem al zo'n 25 jaar bestaat. Echt doorbreken deed het systeem niet. Het viel Peter op dat de techniek in de tuinbouw destijds vooral in zeer energie-intensieve teelten werd ingezet.
Het opkweken van zachtfruitplanten is dat niet. Er is eerder een koelingsprobleem. Tegenwoordig heeft Van der Avoird Trayplant zelfs warmte over. Met de gasprijs in de tijd dat het bedrijf besloot in een WKO-systeem te investeren, bleek het systeem niet rendabel. Wel was al snel duidelijk voor Peter en zijn team dat met betere koeling de kwaliteit van de stek omhoog kon, en het percentage uitval omlaag.
Voordeel van een tijdelijk even lege kas: je kunt de technieken goed zien.
Warmte over
Inmiddels staat hij versteld van de hoeveel megawatt warmte die het bedrijf, waar ze 24/7 water rond pompen, in de grond op kan slaan. Er is zelfs teveel warmte, op een van de twee locaties waar tegenwoordig een WKO-systeem draait. Het bedrijf onderzoekt opties om die warmte in de omgeving af te zetten.
Peter legt uit dat het overschot aan warmte ontstaat, omdat de kas waarin het systeem draait ook heel goed is geïsoleerd, met onder meer een dubbel scherm. Belangrijk is wel om ook goed te kunnen ontvochtigen. Daarvoor keek Peter de kunst af in de chrysantenteelt. De luchtslurven die hij hier zag, hangen ook in zijn kas.
Daarnaast worden om maximaal te kunnen ontvochtigen Caeli-ventilatorunits in de kaskolommen gebruikt. Met de combinatie van technieken is het opkweekbedrijf in staat 10-12% vocht uit de lucht te halen in de moeilijkste periodes.
In de demokas test men in Molenschot nieuwe teeltconcepten
Demoteelt
De groep collega's die bij Van der Avoird Trayplant over de vloer was, kon ook even in de demokas op het terrein in Molenschot kijken. Daar test het bedrijf nieuwe teeltconcepten. In één kas vermeerderen, stekken en telen ze zachtfruit. Er staan zowel frambozenplanten als aardbeiplanten.
Opvallend is het blackout-screen dat in de kas hangt. Nog opvallender is dat ze er, anders dan in de opkweekkas, telen zonder ontvochtigingsysteem. En toch, verzekert Peter de geïnteresseerde collega's, worden de gewenste producties gehaald, en zijn er geen vochtproblemen. Misschien komt het door de hoge etmaaltemperaturen die we hier halen, werpt hij als vraag op. Dat kan dankzij de WKO-warmte. Slechts bij temperaturen van enkele graden in de min springt een gasgestookte installatie nog bij. "Afgelopen winter was dat dus niet veel nodig."
De demokas, in april 2022
In Molenschot testen ze vrolijk door. 30 kilogram aardbeien per jaar plukken, zonder gas en zonder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, daar wil men heen.
Voor meer informatie:
Van der Avoird Trayplant
Rimpelaar 3
5124 RB Molenschot
Tel.: +31 (0)161 451 427
[email protected]
www.trayplant.nl