Tholen - De situatie in Spanje domineert al weken het nieuws. De ravage door het noodweer en de overstromingen is gigantisch en alle gevolgen die ermee gepaard gaan, zijn nog steeds niet volledig zichtbaar. Luc Vanoirbeek van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) geeft aan dat de impact sowieso voelbaar zal zijn, maar dat we richting de toekomst vaker van dit soort rampen mee gaan maken. "Laten we voorop stellen dat het menselijk leed wat men daar nu ervaart verschrikkelijk is. Dat is niet te overzien. Alleen nu is het ook belangrijk hoe we hier richting de toekomst op zullen reageren, want klimatologische veranderingen worden nu echt tastbaar."
"Eerst kijkend naar Spanje is het natuurlijk een drama", gaat hij verder. "Wat die mensen allemaal verloren hebben, is echt niet normaal. Op een bepaald moment sprak men van zo'n 4000 hectare teeltgebied wat verloren is gegaan. Ter vergelijking, in Vlaanderen beschikken we in zijn totaliteit niet eens over 2000 hectare glastuinbouw. Dat is gigantisch natuurlijk. Het kan dan ook niet anders dat de invloed daarvan op de korte termijn voelbaar is door heel Europa. Hoe het precies uit gaat draaien, zullen we moeten afwachten. Wie de plaats gaat innemen? Of de plaats überhaupt ingenomen kan worden? Dat zijn dingen die nu nog lastig in te schatten zijn. Bovendien is het ook de vraag hoe Spanje zelf zal reageren. Op de korte termijn met hoe de telers hiernaar kijken. Het kan zijn dat mensen het niet meer zien zitten nu ze alles kwijt geraakt zijn of pakken ze het aan om te moderniseren? Het is in dat opzicht echt nog koffiedik kijken."
Oplossingen voor de lange termijn
"Maar wat nu vervolgens ook echt belangrijk zal zijn, is de lange termijn", vervolgt Luc. "Hoe gaat men hiermee om? En dan bedoel ik niet alleen Spanje, maar ook de catastrofe in Emilia Romagna, storm Boris in Polen, Tsjechië en Oostenrijk die wateroverlast hebben gehad. Klimaatverandering is niet langer een vaag begrip voor de toekomst. Het is voelbaar en tastbaar. Daar zullen we als sector antwoorden op moeten vinden. En dan bedoel ik hoe we op Europees niveau omgaan met risicobeheersing naar de toekomst toe. Dit gaat niet de laatste ramp zijn die we voor de kiezen krijgen. In de toekomst zullen we met veel meer geconfronteerd worden. Het is dan ook niet een probleem van Spanje, of van Oostenrijk, of van Polen, maar een probleem van Europa. We hebben het laatst ook gezien met de overstromingen in België en Frankrijk."
De ervaren sectorman geeft dan ook aan dat het belangrijk is om te kijken hoe ermee om te gaan. "Dan kom ik terecht bij de landbouwpolitiek. Enerzijds moeten we werk maken van het voorkomen van dergelijke drama's. En daarbij is water een cruciaal element in de zin van waterbeheersing. In deze tijden wisselen zeer droge periodes af met zeer natte periodes. Het punt is dat alles veel te extreem is, dus we zullen moeten werken aan systemen die in staat zijn om het water op te vangen, sneller af te voeren, of juist te recupereren als het nodig is. Dat zijn bijna infrastructurele maatregelen, die zich zullen opdringen, waar we vanuit Europees niveau de helpende hand in kunnen bieden. Dan is niet alleen in Zuid-Europa precair, maar ook noodzakelijk in de rest van Europa."
"Daarnaast moeten we mensen in staat stellen om te werken aan andere systemen van oogstprotectie. Hagelnetten, zonnebrandbescherming. Daar zullen we in moeten investeren, maar bijvoorbeeld ook in haalbare systemen van risicoverzekeringen. Die zijn op dit moment al sterk ingeburgerd in het systeem van producentenorganisaties, maar daar zullen we verder in moeten gaan. Met andere woorden. Wat nu gebeurd is, moet een wake-up call zijn. Los van het verschrikkelijke menselijke leed op korte termijn zullen we moeten nadenken hoe we er in de toekomst beter bestand tegen zijn, want het gaat nu eenmaal vaker voor komen. Het zijn onzekere tijden en als EU moeten we sterk in onze eigen schoenen staan."
Gevolgen Trump beperkt
Hierbij trekt Luc ook de lijn door naar de verkiezing van Trump. "Hier word ik ook veelvuldig naar gevraagd, maar ook dat geeft eens te meer aan dat we onze eigen zaken op orde moeten hebben. Desalniettemin zijn de gevolgen voor de groenten- en fruithandel niet zo groot als sommige mensen doen vermoeden, verwacht ik. Onze handel met de Verenigde Staten was al redelijk klein. Er was al veel protectionisme. Men wekt nu de indruk dat het met Trump anders gaat zijn dan met Biden, maar dat denk ik niet. Het enige wat me zorgen baart, is de onvoorspelbaarheid van de nieuwe Amerikaanse president. Je weet nooit wat die man gaat doen, dus zullen we onze zaken zelf op orde moeten hebben als EU."
Voor meer informatie:
Luc Vanoirbeek 
VBT
[email protected]
www.vbt.eu