Tholen - In de teelt van sla en kruiden, is automatisering een mooie oplossing om te besparen op arbeid. Maar hoe automatiseer je vijvers die vol staan met water met drijvende trays? En hoe hou je dan de waterkwaliteit op orde? Óf: hoe kun je meerdere soorten gewassen op meerdere dichtheden kweken op een automatisch mobiel gotensysteem (MGS)?
KG heeft daar iets op gevonden. In de afgelopen vijf jaar hebben ze een ontwikkeling gedaan waarbij het mogelijk is om sla, kruiden en baby-gewassen te kweken op een mobiel kweektafelsysteem, zonder dat er water in hoeft te blijven staan dat eroverheen kan klotsen of de elektronica kan verstoren. Matthias Haakman van KG vertelt ons meer over dit concept.
Ruimte voor de wortels
"In de bodems van de kweektafels maken we een soort ondersteuning voor de trays. Zo ligt de tray niet direct op de bodem, maar zit er ruimte tussen. Als je er dan water in hebt gezet en dat loopt weg, blijft het vocht er toch onder zitten, zonder dat de wortels uitdrogen. Doordat er ruimte tussen zit, krijgen de wortels wel ruimte om zuurstof op te nemen. Het ontwerp van de trays en de bodems is dusdanig goed op elkaar afgestemd, dat we hierdoor een flinke verhoging in de productie per vierkante meter zien."
Automatiseren van opkweek tot oogst
Zoals al in de inleiding genoemd, draagt het nieuwe systeem ook bij aan betere automatisering. "Vullen en zaaien van een zaaitray kan nu al helemaal automatisch. Wij kunnen die zaaitray in de volgende lijn automatisch in een tafel plaatsen om naar een kiemcel te sturen en vervolgens naar een opkweekcel of naar de kas."
Na 1 à 2 weken wordt de tafel weer uit de kas of cel gehaald naar de werkruimte om te transplanten. "Dat kan met de hand, maar ook automatisch. Dan transplanten we hem vanuit de zaaitray naar de afkweektray. Dan gaat-ie weer de kas in – afhankelijk van het gewas kan de tafel na verloop van tijd weer naar de werkruimte gehaald worden. Dan kunnen we die helemaal automatisch oogsten en schoonmaken, klaar voor de volgende ronde."
Hybride oplossing
Dat klinkt als een mooie oplossing. Matthias legt uit dat het eigenlijk een soort 'ontbrekend puzzelstukje' is. "Het is een hybride oplossing tussen twee oplossingen die er al zijn. In de teelt van sla en kruiden zijn er nu twee systemen op de markt. Je hebt drijvers op vijvers – dat systeem is heel lastig te automatiseren. En je hebt een laag water van 30 cm, die wordt nooit in z'n geheel ververst. De waterkwaliteit is dan lastig onder controle te houden, en je hebt problemen met zuurstofgehalte en ziektedruk."
Het andere systeem is het mobiele gotensysteem. "Dat is een vrij duur systeem – er zit veel automatisering in, en dat zit vaak onder het systeem waardoor je er moeilijk bij kunt. Het is ook niet erg flexibel: er zitten allemaal gaatjes in op een bepaalde afstand. Stel dat je dan wilt wisselen naar een gewas met een andere dichtheid – dat wordt lastig. Dan kost het je productie, of de plant heeft te weinig ruimte om goed te groeien."
Economische impact
Los van de voordelen voor de teelt, zijn er ook economische voordelen aan het systeem, vertelt Matthias. "Omdat het een hybride systeem is tussen een vijver- en gotensysteem, valt het qua investering ook tussen die twee in – maar het heeft wel de voordelen van beide systemen, zonder de nadelen. Voor gewassen als babysla is het heel interessant, want het is flexibel en je kunt het volledig automatiseren."
Tot slot ook nog iets over de opbrengst per vierkante meter. "Het systeem kan op verschillende manieren worden gebouwd. Het kan allemaal handmatig, enkellaags worden gehouden – dan krijg je qua kostprijs een heel interessant systeem, met alle voordelen, maar wel een lage investering. Dan heb je dezelfde output als een vijver, die is wel lager dan van een mobiel gotensysteem," licht Matthias toe.
"We kunnen wel verder automatiseren en de opkweek en ontkieming in een meerlagenopstelling doen: de opkweek dus in een vertical farm en de afkweek in een kas. Daarbij hebben we een opbrengst gezien die 20-25% hoger ligt dan in een mobiel gotensysteem, tegen een vergelijkbare investering. Ik heb ook al een businesscase liggen waarin de investering binnen anderhalf jaar is terugverdiend, en waar opbrengsten zo hoog als 125 kg per m² per jaar mogelijk zijn."
Nieuw, maar toch niet nieuw
Dit klinkt allemaal futuristisch, maar écht nieuw is het eigenlijk niet. "Wij hebben gebruik gemaakt van bestaande technieken die al beschikbaar waren, hierdoor hebben wij een heleboel kinderziektes over kunnen slaan. En we hebben samengewerkt met kwekers, en vooraanstaande leveranciers van onder andere trays, substraat en zaden. Wij hebben de bestaande technieken zover verfijnd, tot wij tevreden waren met het systeem hoe het er nu staat. Er zijn inmiddels diverse partijen in de markt die het systeem hebben geadopteerd, dit zijn de early-adaptors. Hier hebben wij samen heel veel mee/van geleerd, en inmiddels is het systeem nu klaar voor de grote markt. Wij zien vooral in markten zoals Noord-Amerika, waar kleine sla soorten een grote opmars maken, vele kansen."
Voor meer informatie:
Matthias Haakman 
KG Systems
Tel.: +31 (0)61546 4740
[email protected]
www.kgsystems.nl