Telers van glasgroenten realiseerden in de eerste 8 maanden van 2024 een omzetstijging van gemiddeld zo'n 6 procent. Vooral prijsstijgingen bij komkommer en trostomaat droegen hieraan bij. De producties lagen lager. In zijn algemeenheid wijst brancheorganisatie Boerenbond hierbij op 'zeer moeilijke weersomstandigheden', die vooral de buitenteelten troffen.
In 2024 bedraagt de geraamde toegevoegde waarde van de Vlaamse land- en tuinbouwsector 1,566 miljard euro. Hoewel er grote verschillende zijn tussen sectoren is dit zo'n 4% hoger dan in 2023.
Voor glasgroenten werd een omzetstijging met zo'n 6,0% genoteerd, gedreven door prijsstijgingen voor komkommers en trostomaten. Voor aardbeien steeg het omzetcijfer met 18%. In de eerste 8 maanden van 2024 stegen de gecommercialiseerde hoeveelheden aardbeien met 8,7% tegenover 2023. De prijzen van de aardbeien lagen in dezelfde periode 8,2% hoger tegenover 2023.
De globale productie van de glasgroenten daalde in de eerste 8 maanden van 2024 met 3,4% ten opzichte van 2023. Deze daling is vooral een gevolg van productiedalingen voor zowat alle glasgroenten, met uitzondering van trostomaten. De meeste opvallende productiedaling werd genoteerd bij kropsla (-20,0%) en paprika (-13,0%). In de open lucht daalde de slaproductie met 11%.
De prijzen van de glasgroenten stegen met gemiddeld 9,6%, vnl. door prijsstijgingen voor komkommers (+52%), aubergines (+9%), trostomaten (+2%) en paprika (+1%).
Stijging kosten
De energieprijzen, die in 2024 zo'n 13,2% uitmaken van de totale directe kosten, kenden in de eerste 8 maanden van 2024 een stijging met gemiddeld 8,0%. Er zijn wel uiteenlopende evoluties al naargelang van de energiedrager. De prijzen van diesel en stookolie noteerden een lichte daling (gemiddeld – 2%) terwijl de gasprijzen stegen met zo'n 20,0%. Anderzijds daalden de prijzen van elektriciteit met 15%. Belangrijk daarbij is dat land- en tuinbouwers verder blijven inzetten op eigen (groene) energiewinning via WKK's, zonnepanelen, (pocket)vergisters, …
De betaalde lonen aan de werknemers in de land- en tuinbouw vertegenwoordigen in 2024 8,2% van de directe kosten. Op 1 januari 2024 werden de lonen geïndexeerd met 1,83% en dit zowel voor de reguliere werknemers als voor de seizoenwerknemers. In de land- en tuinbouwsector vindt de voornaamste tewerkstelling plaats in het 3de kwartaal van het jaar.
Het gewicht van de betaalde loonkost verschilt weliswaar enorm tussen de deelsectoren. Zo doet vooral de tuinbouw een beroep op externe betaalde arbeid waar, in functie van de teelt, de loonkost tot 30% van de totale kosten kan innemen. Betaalde arbeid komt minder voor in de veehouderij. Daar wegen vooral de veevoederkosten door.
Rentabiliteit
De rentabiliteit voor glasgroenten is opgeveerd na een slecht eerste kwartaal. In het eerste kwartaal van 2024 daalde de rentabiliteitsindex voor glasgroenten opvallend sterk omwille van sterke prijsdalingen voor alle producten in de korf, t.t.z. serresla (-39%), komkommers (-35%), tomaten (-32%) en paprika (-19%). Verklaring is het aanzienlijk grotere aanbod van deze groenten uit Zuiderse landen, waaronder Marokko. Ook in België lag het aanbod van tomaten hoger omwille van de gunstiger energieprijzen.
In het tweede kwartaal 2024 veerden de prijzen van serresla, paprika en komkommer aanzienlijk op, waardoor de rentabiliteitsindex sterk stijgt ten opzichte van het 5-jarige gemiddelde 2019-2023.
In het 3de kwartaal was er vervolgens een lichte terugval door een prijsdaling in de maand augustus 2024 voor tomaten, serresla en paprika. Belangrijk is te vermelden dat de 5-jarige index geïmpacteerd werd door de grote energiecrisis in 2022.
De rentabiliteitsbarometer voor aardbeien is zeer volatiel. De stijging van de rentabiliteitsindex in 2024 vloeit voort uit een combinatie van gestegen prijzen en een grotere productie, die zich vooral in het 1ste kwartaal van 2024 situeerde. De rentabiliteitsindex bevindt zich in 2024 behoorlijk boven het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar.
