"Het ging ons altijd al om de teelt van lekkere, gezonde en betaalbare producten", zegt Ard van de Kreeke, oprichter van Growy, een vertical farming-bedrijf met vestigingen in Amsterdam, Singapore en Koeweit. "Dat is onze missie sinds we vier jaar geleden begonnen. Maar de belangrijkste factor is betaalbaarheid. Ik geloof niet in het bedienen van alleen de high-end markt, ook al werken we in Nederland met 60 Michelin-sterrenchefs. Het belangrijkste is het creëren van betaalbaar eten voor iedereen, met een focus op kostenefficiëntie."
Ard vervolgt: "We zijn Growy begonnen om vertical farming efficiënter te maken. Omdat we van biologische teeltbedrijven komen, stonden we voor de uitdaging van hogere kosten, ongeveer 20% duurder. Ik heb aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is om deze producten te verkopen op de Nederlandse markt, waar biologisch maar een klein percentage uitmaakt. Als een product te duur is, heeft het geen echte impact, zeker niet in het bredere voedselsysteem."
Laura en Ard van de Kreeke op het Vertical Farming World Congress 2024
Ard benadrukt de belangrijkste uitdagingen en gaat in op de vraag "Hoe maken we vertical farming winstgevend? Volgens hem is het makkelijk om Michelin-sterrenmarkten aan te pakken, want "je kunt 150 euro per kilo vragen en winst maken." Maar dat is niet waar de echte impact ligt. Om vertical farming succesvol te maken, moet je drie kernproblemen aanpakken: CapEx, arbeid en energie. "Deze zijn altijd onderdeel geweest van ons technologische ontwikkelingsproces en we zijn erin geslaagd om ze allemaal aan te pakken."
De kosten laag houden
"Op dit moment hebben we onze kosten teruggebracht tot 1.000 euro per vierkante meter", legt hij uit. "Dat betekent dat als we een teeltbedrijf van 10.000 vierkante meter willen bouwen, we een investering van 10 miljoen euro nodig hebben. Dit is inclusief alles: koelmachines, zaaisystemen, automatisering, verpakkingslijnen, noem maar op. Het heeft enorm veel werk gekost om dit efficiëntieniveau te bereiken, maar we zijn er gekomen."
Arbeid is een andere belangrijke factor. "Het is schokkend om vertical farms van 4.000 tot 5.000 vierkante meter te zien met 30 tot 50 mensen die in twee ploegen rondrennen," merkt Ard op. "Dat is niet levensvatbaar en maakt het product zeker niet betaalbaar. We hebben de meeste van onze processen geautomatiseerd, iets wat nog niet veel bedrijven hebben gedaan. Automatisering verlaagt niet alleen de kosten, maar zorgt ook voor een consistente productkwaliteit. Mensen maken helaas fouten, maar automatisering niet."
Wat energiekosten betreft, wijst Ard op een belangrijke vergelijking: "Twee jaar geleden hebben we de activa van Kalera in Singapore en Koeweit gekocht. Het verschil tussen hun teeltbedrijven en ons Growy-systeem in Amsterdam is enorm. Energie is de grootste factor die ons onderscheidt op het gebied van winstgevendheid."
Growy's teeltbedrijf in Amsterdam zal eind dit jaar volledig operationeel zijn
Vertical farm in Amsterdam
Ard erkent dat het moeilijk is om 'echte teeltcijfers' te krijgen van bedrijven in de sector. Hij benadrukt echter: "We zitten op 10.000 kWh per kilogram geproduceerde bladgroenten en dat hebben we bewezen." Op het teeltbedrijf van Growy in Amsterdam, waar nog maar een derde van de faciliteit operationeel is, heeft het bedrijf al "ver onder" dat cijfer gezeten. Dit wordt mogelijk gemaakt door de juiste belichting en intensiteit, waardoor de gewassen krijgen wat ze "echt nodig hebben".
"Dankzij onze koel- en klimaatsystemen behouden we een aangenaam klimaat in de teeltruimte, ondersteund door de juiste luchtbehandeling en koelmachines," legt Ard uit. "Door de inzet van al deze factoren maken de energiekosten nu slechts 12 tot 13% uit van onze totale kostprijs. We zijn dus niet energie-intensief. Zelfs als er zich energiepieken voordoen, zal dat voor ons geen deal-breaker zijn." Ard is optimistisch over de toekomst, want hij gelooft dat Growy in de toekomst nog energie-efficiënter kan worden, vooral door de ontwikkeling van nieuwe gewassen.
Na de overname van de activa van Vindara, een zaadveredelingsbedrijf dat voorheen eigendom was van Kalera, begon Growy met testen om nog efficienter te worden. Het team ziet een enorm potentieel in planten met een lagere verdampingssnelheid. Deze zaadinnovatie verlaagt het vochtgehalte, waardoor er minder gekoeld hoeft te worden en het totale energieverbruik van het teeltbedrijf daalt. "Plantontwikkeling en teeltelementen gaan hand in hand met het verhogen van de operationele efficiëntie," besluit Ard.
Voor meer informatie:
Growy
Ard van de Kreeke
www.growy.nl