Bioteler Koen Van Hauteghem van Vitaetom is de laureaat van de BioVLAM 2024, de prijs voor innovatie en duurzaamheid in bio. Zijn biologisch bedrijf met groenteteelt onder glas teelde voor het eerst biologische Ruby Red-tomaten, een robijnrode trostomaat, op vraag van de retail.
Voor de Vlaamse biosector is stilstaan geen optie. Biologische bedrijven moeten blijven innoveren en pionieren. Daarom bekroont de BioVLAM, een initiatief van de biosector in samenwerking met VLAM, voor de vierde keer een gepassioneerde en innovatieve bio-ondernemer.
Ieder jaar gaat de BioVLAM op zoek naar een toonaangevende bio-ondernemer met een vernieuwende kijk op product(ie) of proces in de biosector. De laureaat wordt gekozen uit vijf door de vakjury genomineerde bedrijven. In de vakjury zetelen vertegenwoordigers van de sectororganisaties en VLAM.
Vijf genomineerden
Deze vijf biobedrijven kaapten een nominatie voor de BioVLAM 2024 weg (in alfabetische volgorde):
- Bioboerderij De Vleterbeek (Poperinge) stapte in een Europees onderzoeksproject dat het welzijn van pluimvee en varkens wil verbeteren. Een innovatieve buitenhut op de weide voor biozeugen en biggen verhoogde hun comfort en maakt beter zichtbaar voor klanten hoe de dieren de kans krijgen om hun natuurlijke gedrag te vertonen.
- Blommm (Gent) is de eerste biogecertificeerde bloemenwinkel in België met een 100% lokaal en biologisch aanbod van verse bloemen van lokale bioproducenten. Geen enkele bloem heeft ooit gevlogen, en waar mogelijk worden de boeketten op de fiets geleverd.
- Pajottenlander (Meise) lanceerde 'Fruji', zeven bruisende biofrisdranken op basis van lokale, verse, biologische vruchtensappen. De pure smaak van natuurlijke bio-ingrediënten staat voorop, de frisdranken bevatten geen additieven.
- 't Goed ter Heule (Lauwe) beoogt als gemengd biobedrijf om volledig zelfvoorzienend te zijn. Het streeft in alles naar de kortste keten, no waste en duurzaamheid. De groenteresten van zelfpluk en resto gaan naar de dieren en de mest gaat naar het land, zo is de biocirkel rond.
- Vitaetom (Zwijndrecht) teelde dit jaar voor het eerst biologische 'Ruby Red' pruimtrostomaten. Een nieuwe bioteelt is een grote uitdaging, maar de eerste oogst leverde een goed resultaat op. Vitaetom wil consumenten laten kennismaken met deze smaakvolle tomaten.
Laureaat 2024: Koen Van Hauteghem van Vitaetom
De juryleden gingen bij iedere genomineerde op bezoek om het bedrijf met eigen ogen te beoordelen op innovatiegehalte, aandacht voor duurzaamheid en passie voor bio.
Voor zijn vernieuwende biologische teelt van de Ruby Red trostomaten, bekroont de vakjury Koen Van Hauteghem, zaakvoerder van bioglasteeltbedrijf Vitaetom, als laureaat van de BioVLAM 2024.
Van Hauteghem ontving de BioVLAM-award op 23 september 2024 uit handen van Guy Vandepoel, voorzitter van VLAM. Als onderdeel van de prijs zal Van Hauteghem het komende jaar als Ambassadeur voor Bio optreden.
Het oordeel van de vakjury
Vitaetom heeft zijn naam niet gestolen: het verbindt zijn 'vita' of levenskracht aan de 'tom' van de tomaten -- ook nu weer.
Vitaetom diende een sterk dossier in, en de vakjury vond het bijzonder interessant dat een specifiek groenteras het onderwerp van de nominatie uitmaakte. Met Ruby Red kaapt hij een tweede nominatie voor de BioVLAM 2024 weg: in 2022 werd hij genomineerd voor zijn nieuwe, duurzame serre.
De jury was onder de indruk van de succesvolle, positieve start van de teelt van het tomatenras Ruby Red, dat Koen Van Hauteghem voor het eerst biologisch teelde. Het is immers lang niet vanzelfsprekend om een gangbare tomatenvariëteit voor het eerst biologisch te telen: er bestond geen teelthandleiding voor. Van Hauteghem en zijn team moesten verschillende obstakels overwinnen, zoals wat is de juiste plantafstand en welke watergift hebben deze tomaten precies nodig?
Een belangrijk aspect van deze tomatenteelt is dat het gebeurde op vraag van de retail, die de biotomaten met robijnrood vruchtvlees graag aan zijn klanten wilde aanbieden. Zo opent bio de deuren voor de uitbreiding van zowel het biotomatenareaal als de variatie binnen de biotomaten.
Vitaetom geeft met zijn nieuwe bioteelt een mooi signaal naar de sector: die kan extra omschakeling naar biologische glasteelt immers goed gebruiken. Koen Van Hauteghem toont moed om zijn aanbod te vernieuwen en durf om een nieuwe teelt uit te proberen.
Reactie van de laureaat
Koen Van Hauteghem reageert enthousiast op zijn prijs: "Ik vind het een hele eer om deze prijs in ontvangst te mogen nemen en de biosector het komende jaar te mogen vertegenwoordigen als ambassadeur."
Het Ruby Red-verhaal
Colruyt verkoopt de (niet-bio) Ruby Red al enkele jaren, en Bio-Planet - onderdeel van de Colruyt-groep - wilde deze smaakvolle tomaat graag in bio aanbieden. De vraag om te starten met de teelt van biologische Ruby Red tomaten belandde bij tomatenexpert Koen Van Hauteghem, die veel ervaring heeft met biotomaten onder glas. In zijn serres van 20.000m² produceert hij jaarlijks maar liefs 300.000 kilo tomaat.
Het is echter niet vanzelfsprekend om zomaar een gangbare tomaat te telen in bio, omdat de aanpak anders is. Niemand had ooit eerder deze biologische variëteit geteeld. Ruby Red bleek niet de gemakkelijkste tomaat om in bio te telen. Er moesten verschillende obstakels overwonnen worden. Plantafstand uit een gangbare teelt kan een teler bijvoorbeeld niet zomaar overnemen in bio, want in niet-bioteelt telen ze op steenwol en bio teelt in volle grond. Ook de juiste watergift moest al doende worden afgesteld. Omdat de bioplanten in volle grond groeien, vraagt de bemesting extra aandacht: de voedingsstoffen van de mest komen in de bodem en vragen meer tijd om door de plant te worden opgenomen. De planten krijgen nu tijdelijk extra biologische bladvoeding.
Van Hauteghem concludeert: "Ondanks deze aandachtspunten is Ruby Red echt een super product. Deze tomaat heeft geweldig veel smaak, en smaak is essentieel voor de consument. We hopen nieuwe consumenten ervan te overtuigen hoe lekker biotomaten wel kunnen zijn".
De toekomst oogt rooskleurig voor Ruby Red: BelOrta liet recent weten dat ze het areaal voor Ruby Red volgend jaar verviervoudigen, omdat de vraag zo groot is. Het nieuwe areaal wordt verdeeld tussen Vitaetom en een aantal collega's. Een verhaal dat groeit.
Bron: VLAM