Het Regeerakkoord bevatte een investering van 135 miljoen euro in lunches op de basisschool. Deze schoolmaaltijden zijn de afgelopen tijd een groot onderwerp van discussie geweest binnen de Tweede Kamer. Deloitte en Kokkerelli, met TommyTomato als praktijkpartner, onderzochten de effecten op de korte en lange termijn van het aanbieden van gezonde basisschoollunches, en geven zo inzicht in de gevolgen van zo'n investering.
U
it de kosten-batenanalyse van Deloitte blijkt nu dat een gezonde schoollunch zichzelf ruim terug betaalt. Een investering van 1 miljard euro in een nationaal gezond schoollunchprogramma kan op de lange termijn tot 4,8 miljard euro opleveren door besparingen op gezondheidszorg en verbeterde productiviteit. Zo zou elke geïnvesteerde euro tot vijf keer kunnen worden terugverdiend.
Lange termijn: gezondere Nederlanders met een hoger inkomen
De groente-inname onder kinderen is laag. Van de 4 tot 12 jarigen in Nederland eet slechts 46.8% elke dag voldoende groente (1). Van de volwassen Nederlanders heeft 35% overgewicht en 15% obesitas. Gezonde lunches op de basisschool kunnen het percentage overgewicht en obesitas terugbrengen. Maar waar voeding vaak alleen gelinkt wordt aan fysieke gezondheid, is de impact op schoolprestaties en later maatschappelijk succes, vaak nog onderbelicht.
De kostenbesparing op de lange termijn die Deloitte berekende als resultaat van de lunches komt voort uit een besparing op directe (o.a. medische diensten, medicatiegebruik) en indirecte kosten (o.a. ziekteverzuim), persoonlijke kosten gerelateerd aan overgewicht en obesitas (o.a. ziektekostenverzekeringpremies) en de stijging in inkomen die een gezonde schoollunch als effect kan hebben. Eerder bleek al uit Zweeds onderzoek dat het inkomen op volwassen leeftijd met 0,35% stijgt voor elk jaar dat een kind een gezonde schoollunch krijgt (2). Arthur de Wilde, Manager bij Deloitte's Center for the Edge: "Onze analyse toont de invloed van gezonde voeding op schoolprestaties en de maatschappelijke kosten van overgewicht. Schoollunches zijn de sleutel tot voedselzekerheid en gelijke kansen. Het realiseren van een nationaal programma van gezonde schoollunches is een uitdaging die vraagt om publiek-private samenwerking, juist nu de urgentie groter is dan ooit, om zo een gezondere toekomst te creëren voor de maatschappij als geheel."
Korte termijn: groentelunches haalbaar en effecten op groente-inname
Het afgelopen jaar deed de leerstoel Jeugd, Voeding en Gezondheid van Universiteit Maastricht en Kokkerelli onderzoek naar de effecten op kinderen van gezonde groentelunches op basisscholen, die meer inzicht geven in de kortere termijn. Kinderen kregen in dit onderzoek een gezonde lunch van TommyTomato aangeboden. Uit de resultaten blijkt dat het haalbaar is om een gezonde schoollunch aan te bieden op de basisscholen. Het lukt om warme lunches te bezorgen, op tijd in de klas te krijgen, en voor de kinderen om de lunch binnen 15 minuten op te eten. Kinderen aten nu 76 gram groenten tijdens de lunch, in plaats van 8,3 gram. Hiermee komen ze veel dichter bij de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Leerkrachten worden ontzorgd en leerlingen, ouders en leerkrachten reageerden positief op de warme groentelunches.
Lekkerder in hun vel
Een tweede fase van dit onderzoek ging dieper in op de effecten van de schoollunch op de groenteconsumptie, concentratie en stemming van de kinderen. De onderzoekers zagen dat kinderen die over het algemeen meer groenten en fruit eten een betere stemming hebben of lekkerder in hun vel zitten. Ook zagen zij dat de lunch lekkerder werd gevonden door kinderen die over het algemeen meer groente eten en niet bang zijn om nieuwe dingen te proberen. Drees Peter van den Bosch, Kokkerelli: "Dit onderzoek onderstreept het belang van vroege blootstelling aan gevarieerd voedsel. Kinderen op jonge leeftijd veel verschillende soorten groenten leren eten is belangrijk voor fysieke en geestelijke gezondheid en schoolmaaltijden spelen daar een belangrijke rol in."
Bas Turk, mede-oprichter TommyTomato: "Investeren in gezonde schoollunches is slim langetermijndenken. Vrijwel alle landen om ons heen hebben een verzorgde lunch op de basisschool en Nederland loopt op dit gebied nog enorm achter. Als dit al de effecten zijn van alleen een gezonde lunch, wat zou er dan gebeuren als we nog een stap verder nemen en ook voedseleducatie en kooklessen gaan geven - voeding als vak op de basisschool? Met een combinatie van de investering vanuit de overheid, maar ook vanuit het bedrijfsleven, en de ouders zelf, kunnen we realiseren dat echt élk kind in Nederland een groente-eter voor het leven wordt. En daar profiteert de hele maatschappij uiteindelijk van."
Voor meer informatie:
Kokkerelli
[email protected]
www.kokkerelli.nl
Tommy Tomato
[email protected]
www.tommytomato.nl
Deloitte
www.deloitte.com