Tholen - Het aantal deals in de Europese foodbranche verloopt crescendo, zo blijkt uit het marktrapport dat BDO onlangs publiceerde over de Food & Beverages. In Nederland liet het aantal fusies en overnames in deze sector nog een dipje zien, maar het kantoor verwacht al in het vervolg van 2024 een opleving, onder meer vanwege de verwachte rentedaling.
Martijn Ceelaert
Martijn Ceelaert is als lid van het Food & Flowers sector team binnen BDO Deal Advisory dagelijks actief met het begeleiden van overnames. "De omvang van de Nederlandse foodmarkt verbaast me telkens weer. Deze zit in termen van waarde inmiddels tegen de 50 miljard euro en het is ook de verwachting dat die in de toekomst nog verder gaat toenemen. Opvallend is dat de foodmarkt veel meer een wereldmarkt is ten opzichte van andere sectoren. Technologische innovaties staan voorop en onder meer met Wageningen University & Research heeft Nederland daarin een toonaangevende rol, net als de import- en exportfunctie dat heeft. De toelevering van grondstoffen uit andere werelddelen, maar ook alle uitdagingen op het gebied van klimaat en geopolitiek maken deze branche uiterst dynamisch en complex."
Binnen de foodbranche spelen de AGF-handel en tuinbouw een prominente rol. "Op het gebied van fusies en overnames zien we vooral interesse in de productiebedrijven en de technische toeleveranciers. Voor de handelsbedrijven is doorgaans minder interesse, simpelweg omdat deze bedrijven vaak minder waarde toevoegen. Bovendien kunnen de bedrijfsresultaten heel erg volatiel zijn, wat potentiële kopers eerder afschrikt", aldus Ceelaert. Hij onderscheidt op M&A gebied twee soorten kopers, namelijk de strategische kopers die zich veelal in dezelfde productieketen bevinden en de financiële kopers, zoals de investeringsmaatschappijen.
Focus op food bij investeringsmaatschappijen
"Steeds meer investeringsmaatschappijen verleggen hun focus naar de food. Die groei wordt versterkt door de trends in de maatschappij, zoals convenience, een toenemende vraag naar alternatieve producten en de focus op gezondheid. We verwachten dat deze shift alleen maar verder door zal zetten", constateert Martijn. Uit het rapport blijkt dat een derde van alle deals inmiddels wordt gedaan door private equity-partijen. "En dat hoeft helemaal niet slecht te zijn. In de markt leeft nog weleens het beeld dat deze investeringsmaatschappijen aasgieren zijn, maar dat beeld zien we vooral in de Angelsaksische markten en blijft in Nederland beperkt. Onze indruk is dat juist de investeringsmaatschappijen de uitdagingen waar de foodmarkt voor staat erkent. Men ziet in dat consolidatie van groot belang is gezien de benodigde innovatie, investeringen en toenemende regelgeving die op de ondernemers afkomt en ze willen met hun buy-and-build-strategie de ondernemingen sterk laten groeien."
"Over het algemeen worden de grote overnames vaak gedreven door inflatie en rentestanden. Dat zagen we onder meer in de jaren 2022/2023 toen de rente fors omhoog ging. Ontwikkelingen op M&A gebied beginnen vrijwel altijd eerst bij de grote ondernemingen en sijpelen vervolgens door naar de rest van de markt. In het segment waar wij opereren, mkb-bedrijven met een omzet tussen de 5 en 100 miljoen euro, is de wens om te verkopen vaak minder rente gedreven. Vaak liggen er persoonlijke situaties aan ten grondslag, zoals de leeftijd en het gebrek aan opvolging intern. Ook zijn dit type ondernemers vaak veel meer bezig hoe ze met de veranderingen en nieuwe regelgeving in de markt omgaan. Wij adviseren ondernemers altijd hun kop niet in het zand te steken, voor nieuwe regelgeving kun je je ogen niet sluiten. Tegelijkertijd moet men zich ook niet meteen gek laten maken. Maar de vraag die ze zichzelf nu wel stellen is of ze de business zelf willen blijven runnen of dat verkopen een betere optie is."
"Als een ondernemer besluit zijn bedrijf te willen verkopen, gaan we eerst kijken of het bedrijf verkoopklaar is. Dat doe je tenslotte ook met je huis dat je verkoopt. Klopt de juridische structuur? Zijn de contracten op orde? Dat zijn zaken waar je goed de tijd voor moet nemen", vervolgt Martijn. "Dan volgt een indicatie wat het bedrijf waard is. Je moet dus goed je huiswerk hebben gedaan voordat je in overleg gaat met potentiële overnamekandidaten. Dit resulteert in het opstellen van een informatiememorandum, waarin je alle informatie van je bedrijf volledig presenteert, denk aan de historie, de medewerkers, maar ook de plaats in de keten en de toeleveranciers waarmee je werkt. Zo'n memorandum moet aantonen waarom het bedrijf goed aansluit bij een strategische overnamepartij. Dit gebeurt op anonieme basis en pas na ondertekening van de geheimhoudingsverklaring wordt het bedrijf openbaar gemaakt."
"Vervolgens vraag je biedingen op, die je probeert te optimaliseren. Als één van die biedingen minimaal aan de verwachtingen voldoet, wil je een intentieverklaring overeenkomen met daarbij de prijs en belangrijkste voorwaarden. Als die verklaring ondertekend is, kom je in de exclusiviteitsfase van onderhandeling terecht en krijgt de koper de gelegenheid om boekenonderzoek te doen, waaruit moet blijken of de gepresenteerde winstgevendheid en overige zaken correct zijn. Zeker voor de financieel directeur breekt dan vaak een drukke periode aan. Als het naar beider wens is, leidt dit uiteindelijk tot een finaal overnamecontract en de ondertekening bij de notaris."
Martijn noemt het fantastisch om bedrijven bij deze overnames te begeleiden. "De ondernemers zijn vaak private eigenaren, die het bedrijf vanaf het begin hebben opgezet of soms de derde of vierde generatie vertegenwoordigen van een familiebedrijf. Voor hen is het een ongelofelijk belangrijk proces en het is heel speciaal om ze in dat proces bij te staan. Er komt vaak veel emotie bij kijken. Zo'n overname gaat zeker niet alleen om de hoogste prijs, maar vaak voelen ondernemers zich ook verantwoordelijk voor de zorg over bijvoorbeeld het personeel. Juist dat persoonlijke gedeelte maakt dat proces tijdens een overname erg speciaal en uitdagend."
Voor meer informatie:
Martijn Ceelaert
Partner BDO M&A
BDO Accountants & Adviseurs
Tel.: +31 30 2 849 851
Mob.: +31 6 54 66 73 75
[email protected]
www.bdo.nl/nl-nl/branches/food-flowers