Het aantal faillissementen in Nederland neemt al zes kwartalen toe, nadat het tijdens de coronapandemie was gezakt tot een historisch dieptepunt. Rabobank voorspelt dat de stijgende trend in het aantal faillissementen zich nog drie jaar voortzet. Toch hoeft de faillissementsgolf niet per se slecht nieuws te zijn voor de Nederlandse economie als geheel, zo schrijft Rabobank.
Het aantal faillissementen is tijdens de coronapandemie gezakt tot een historisch dieptepunt (zie figuur 1). Het ongekend lage aantal faillissementen kwam vooral voort uit de aanzienlijke overheidssteun die bedrijven genoten tijdens de coronacrisis. Denk daarbij aan de subsidieregeling NOW en de mogelijkheid voor ondernemers om hun belastingverplichtingen uit te stellen (zie technische bijlage B2). Hoewel een diepere crisis door de forse overheidsinterventie waarschijnlijk is voorkomen, bood de ruimhartige steun ook niet-levensvatbare bedrijven met weinig perspectief op winstgevendheid de mogelijkheid om het hoofd boven water te houden.
Aantal verwachte faillissementen loopt komende jaren naar verwachting nog flink op
Sinds 2023 stijgt het aantal faillissementen echter weer. Zo gingen er vorig jaar 53% meer bedrijven failliet ten opzichte van 2022 (zie figuur 1). Kredietverzekeraars Allianz en Atradius verwachten bovendien een verdere stijging in 2024 met respectievelijk 31% en 38% (zie Allianz, 2024 en Atradius, 2024). Daarmee behoort Nederland tot de landen met mondiaal de sterkste verwachte faillissementsstijging.
Aan deze stijging kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen. Zo zat het economisch tij de afgelopen periode tegen: de Nederlandse economie kromp in vijf van de afgelopen zeven kwartalen. Daarnaast resteert eind april 2024 nog steeds een aanzienlijke openstaande coronaschuld van 12,8 miljard euro, die voor 2029 terugbetaald moet worden. Ook stegen de lonen de afgelopen tijd sterk, wat zorgt voor hogere loonkosten voor bedrijven. De rente staat op een hoger peil dan de afgelopen vijftien jaar. En tot slot zorgen geopolitieke spanningen voor veel onzekerheid, wat een negatief effect heeft op de bedrijfsinvesteringen.
"Op basis van een door ons ontwikkeld faillissementsmodel op macroniveau verwachten we dat het aantal faillissementen de komende tijd trendmatig blijft stijgen. Hoewel voor individuele ondernemers een faillissement diepe sporen nalaat, bepleiten we dat op macroniveau het toenemend aantal faillissementen kan bijdragen aan een gezonde bedrijfsdynamiek. Vooral niet-productieve bedrijven, die overleefden dankzij onder meer de overheidssteun tijdens de coronacrisis, kunnen het onderspit delven waardoor er arbeid en kapitaal vrijkomt voor succesvollere bedrijven. Dit helpt mogelijk in het keren van de dalende trend in arbeidsproductiviteitsgroei."
Lees hier het volledige onderzoek van Rabo Research.
Bron: Rabobank