"In een vertical farm kunnen de groeiomstandigheden perfect worden gehouden, wat leidt tot betrouwbare en hoge kwaliteit," zegt Gert-Jan van Staalduinen, eigenaar van Logiqs. Logiqs is partner van het Fieldlab Vertical Farming, een ontmoetingsplek voor professionals die samen aan de slag gaan om de toekomst van vertical farming vorm te geven. Het Fieldlab Vertical Farming is een van de lopende projecten binnen het Innovatiepact, een platform voor innovatie. Betrokken partners worden thematisch samengebracht en ondersteund om ambities, werkagenda's en projecten te ontwikkelen.
Het Fieldlab Vertical Farming heeft niet alleen als doel nieuwe technieken te ontdekken, maar ook om uitdagingen te overwinnen die je niet alleen aan kunt. Gert-Jan van Staalduinen: "Ik zie het Fieldlab als een verzamelplek voor een groep enthousiastelingen die hetzelfde doel beogen. Innovatie lukt vaak niet in je eentje. Je hebt hierbij professionals nodig die allemaal hun eigen expertise inbrengen.''
Waarom werken partijen samen aan vertical farming?
"Om vertical farming succesvol te maken, moet je kennis, ervaring en technieken combineren. Deze combinatie concurreert met productiemethoden zoals teelt in kassen of buiten. Voor een nieuwe productiemethode moet je over een flinke drempel om er een verdienmodel van te maken. De samenwerking daarin is daarom essentieel, omdat je in je eentje niet genoeg netwerk hebt om je productie te promoten.
Een voorbeeld uit het verleden. Ons bedrijf maakte veertig jaar geleden windmolens. Dat mislukte toen door gebrek aan vraag, regelgeving en een ondersteunend netwerk. Nieuwe, milieuvriendelijke innovaties hebben een collectieve aanpak nodig om succesvol te zijn, omdat het een complex proces is."
Waarom werkt Logiqs mee aan het Fieldlab?
"Om sneller te ontdekken hoe vertical farming succesvol gemaakt kan worden. Ook om niet alles zelf te hoeven ontdekken en veel te horen van anderen. Daarnaast om af en toe even te kunnen spiegelen van wat vind je hiervan? En ook omdat er in het Fieldlab veel partijen zitten die dingen kunnen die Logiqs niet kan, maar die wel noodzakelijk zijn voor die transitie."
Welke kansen biedt vertical farming voor de Nederlandse tuinbouw?
"Vertical farming biedt enorm grote kansen. De grote kracht van de Nederlandse tuinbouw is onze enorme kennis en ervaring. Die is vooral gebaseerd op buiten en in de kas. We weten nu nog niet hoe groot het productieaandeel van planten ooit naar vertical farming gaat, maar dat zou wel eens substantieel kunnen zijn. Als wij daar zelf geen onderzoek naar doen, dan zit die kennis straks in andere landen. Dan verliest Nederland een groot deel van zijn waarde."
Welke keuzes moeten gemaakt worden binnen vertical farming en het Fieldlab?
"We proberen een nieuwe manier van produceren te introduceren. We zijn ervan bewust dat dat niet makkelijk is, omdat de alternatieven buitengewoon efficiënt zijn en erg lage kostprijs opleveren. Dus dan moet je kiezen bij welke producten en markten de voordelen van vertical farming dusdanig groot zijn, dat je toch al een goede propositie kan hebben. Ondanks je nog niet die hele hobbel genomen hebt en nog best inefficiënt bent.
De lastige keuze is inderdaad welke product- en marktcombinatie moeten we ons als industrie op richten om over die drempel heen te komen. En daarna gaat het wat makkelijker. Vergelijkbaar met hoe Elon Musk sportauto's als eerste elektrische voertuigen ontwikkelde om een technologische doorbraak te realiseren."
Waarom zouden we überhaupt energie stoppen in vertical farming?
"Ik denk dat de huidige manieren van voedselproductie, zowel buiten en in de kas, best wel wat nadelen hebben. En dat is omdat wij als een van de inwoners van deze planeet wel belachelijk veel ruimte innemen en afpakken van de andere inwoners en ook nog eens een keer de boel flink verpesten. Met buiten kweken zitten we wel op de grens van wat we kunnen. Als we dus al ons voedsel buiten blijven kweken, blijft er gewoon weinig ruimte over voor de rest. In de kas zouden we waanzinnig veel efficiënter kunnen. Dan is de vertical farm weer waanzinnig veel efficiënter.
Een ander reden is dat de focus in voedselproductie te veel ligt op kostenbesparing, wat ten koste gaat van de smaak en voedingswaarde van groenten. Hierdoor zijn groenten tegenwoordig minder gezond dan veertig jaar geleden. Supermarkten vragen om steeds goedkopere producten, wat de kwaliteit verder aantast."
Bron: Greenport West-Holland