Wat kunnen bedrijven met CRISPR-technologie?

Er is een revolutie aan de gang in de plantenveredeling. Sinds wetenschappers, nu ruim tien jaar geleden, ontdekten hoe ze een 'moleculair schaartje' en ander gereedschap uit bepaalde bacteriën konden gebruiken om genetisch materiaal aan te passen, lijken de mogelijkheden eindeloos. Bananen en appels die niet bruin verkleuren, groenten met verhoogde gehalten aan vitaminen en andere gezonde inhoudsstoffen, gewassen die niet meer vatbaar zijn voor bepaalde plantenziekten – dit is nog maar een kleine greep uit de toepassingen die sindsdien ontwikkeld zijn.

Op dit moment vallen gewassen die met nieuwe veredelingstechnologie zijn ontwikkeld, waaronder CRISPR-technologie, in de EU nog onder de strenge GGO-regelgeving. Wel is de Europese Commissie een jaar geleden met een voorstel gekomen om het toelatingsregime te vereenvoudigen, en het Europees Parlement heeft hier eerder dit jaar onder voorwaarden mee ingestemd. Maar voorlopig worden plantenrassen die met CRISPR-technologie zijn ontwikkeld als vergunningplichtige GGO's gezien.

Wat kun je nu als bedrijf met deze technologie? Welke toepassingen zijn onder de huidige wetgeving al mogelijk? Hoe kun je voorsorteren op de verwachte versoepeling in de wetgeving? Over deze vragen organiseert Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, in samenwerking met Plantum, een synergie meetup.

De meetup vindt plaats op woensdag 18 september van 13:00-16:30 in het Agri & Food Plaza in Den Bosch.

Over de sprekers: Jan Willem Donkers (dagvoorzitter)
Jan-willem Donkers is werkzaam als business developer voor het groene domein van Hogeschool Inholland. Daarnaast is hij MT-lid en business developer van het Centre of Expertise groen, waarin de vier groene hogescholen gezamenlijk hun praktijkonderzoek organiseren. Hij trekt in het CoE het plantaardige cluster. Tenslotte is hij voorzitter van de deskundigencommissie van EFRO – Kansen voor West.

Linksboven Jan-Willem Donkers, rechtsboven Michiel Roelse, linksonder Monique van Vegchel en rechtsonder Nelleke Kreike

Michiel Roelse
Michiel Roelse is operationeel directeur van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. In die functie houdt hij zich o.a. bezig met consortiumvorming, corporate governance, cross-overs en natuurlijk programma- en projectmanagement. Hij heeft ruim 20 jaar ervaring met publiek/private samenwerking en de financiering van wetenschappelijk onderzoek in een complexe omgeving met veel stakeholders, en werd om die reden door RVO en het ministerie van Economische Zaken geconsulteerd bij het opstellen van de nieuwe PPS-Innovatieregeling. Daarnaast houdt hij zich bezig met de maatschappelijke impact van onderzoek en heeft hij aan de basis gestaan van Impact T&U, het valorisatieprogramma van de Topsector. Ook is hij lid van het programmateam van de Kennis op Maat regeling.

Monique van Vegchel
Monique van Vegchel is senior beleidsspecialist Onderzoek en Nieuwe Veredelingsmethoden bij Plantum. Deze rol vervult zij inmiddels ruim vijf jaar, met heel veel plezier. Zij houdt zich bezig met (inter)nationaal beleid rondom onderzoek, zoals beschikbare subsidies, de bevordering van onderzoeksprojecten en fiscale instrumenten. Haar andere expertise ligt op het terrein van de lopende beleidsdiscussie in de Europese Unie over New Genomic Techniques. In dit kader brengt zij, gevraagd en ongevraagd, visies en standpunten van de veredelingssector naar voren in Den Haag en Brussel.

Nelleke Kreike
Nelleke Kreike is Professor of Applied Sciences bij Hogeschool Inholland. Met haar onderzoeksgroep Green Biotechnology werkt zij aan de ontwikkeling van nieuwe moleculaire technieken, zoals moleculaire merkers, CRISPR-Cas en Next generation sequencing voor toepassing in de veredeling en voor het monitoring van de omgeving. Samen met partners uit de groente- en sierteelt veredelingssector werkt ze aan maatschappelijke uitdagingen voor de voedselvoorziening, voedselzekerheid, duurzaamheid en leefbaarheid van de omgeving.

Nelleke is daarnaast actief betrokken bij de lectorenplatforms Domein Applied Sciences, Bodem sturend en Biodiversiteit, en de NGF projecten Crop XR en Biotech Booster en met haar onderzoeksgroep verbonden aan het CoE Groen. Daarnaast geeft ze samen met collega's en specialisten van Inholland de post- HBO-cursussen Novel Breeding Tools en BioAssays and Beyond.

In haar lezing legt ze de CRISPR-technologie uit en bespreekt ze de kansen en uitdagingen voor precisieveredeling met CRISPR.

Arnaud Bovy

Arnaud Bovy
Arnaud Bovy leidt de onderzoeksgroep "Breeding for Quality" binnen de afdeling Plantenveredeling van Wageningen University and Research (WUR). Na zijn promotie aan de Universiteit Utrecht begon hij in 1993 als postdoc onderzoeker bij de WUR en werkte aan verbetering van de houdbaarheid van anjer bloemen middels genetische modificatie. Na deze postdoc heeft hij verschillende onderzoeksfuncties bekleed binnen de WUR, gericht op het ontrafelen en sturen van metabole routes voor gezondheids-gerelateerde inhoudsstoffen, zoals flavonoiden en carotenoiden.

Het onderzoek binnen zijn huidige team is gericht op het ontrafelen van de genetica en de moleculaire basis van consument-kwaliteit gerelateerde eigenschappen, zoals smaak, nutritionele waarde, kleur en houdbaarheid in groente- en fruitgewassen als tomaat, paprika en aardbei. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de nieuwste technologieën op het gebied van genomics en gene editing. Deze onderzoeksprojecten worden altijd uitgevoerd in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven, wat als een duidelijke meerwaarde wordt gezien.

Arnaud Bovy is ook als docent nauw betrokken bij het onderwijs op zijn vakgebied aan Master studenten.

Bron: Impact T&U