Ondanks de toename van het aantal supermarkten (+14%) en het aanbod van deze winkels, is er ook een toename van food-speciaalzaken. Tussen 2014 en 2024 was er een toename van 2,4% in het aantal vestigingen te zien, zo blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel. Helaas gelden deze cijfers niet voor AGF-speciaalzaken (-23%) en slagers (-10%). Vooral kaas (+37%) en buitenlandse voedingsmiddelen (+20%) worden steeds meer via speciaalzaken aangeboden, maar ook winkels in brood en banket (+16%) en wild en gevogelte (+17%) zijn de afgelopen tien jaar toegenomen. In absolute zin gaat het inclusief supermarkten om een groei van iets meer dan 1200 vestigingen (van 22.100 naar 23.300).
Patricia Hoogstraaten, directeur van de brancheorganisatie voor zelfstandig retail-ondernemers, zegt over deze ontwikkeling: "Sinds jaar en dag bevinden ondernemers van speciaalzaken zich in een bijzondere relatie met supermarkten. Aan de ene kant vormen de supermarkten een bedreiging voor hun marktaandeel, maar aan de andere kant spelen supermarkten een cruciale rol in het aantrekken van klanten naar een winkelgebied, wat resulteert in een verhoogde zichtbaarheid en potentiële klandizie voor delicatessenzaken."
Kaaszaken en corona
De sterkste groei van kaaszaken vond plaats in de coronaperiode (2021 – 2022) en deze groei zette vervolgens door. "Door de beperkingen in de horeca, zochten consumenten naar alternatieven om thuis van culinaire hoogstandjes te genieten. Dit resulteerde in omzetstijgingen van 20% tot 40% voor veel kaasspeciaalzaken. Het merendeel van deze winkels heeft deze groei weten vast te houden, wat aantoont dat consumenten de waarde van kwaliteit en specialiteit (opnieuw) zijn gaan waarderen. Consumenten zijn nog altijd op zoek naar kwaliteit en beleving, zelfs in tijden van onzekerheid."
Volgens Hoogstraaten zal de food-speciaalzaak voorlopig ook nog niet uit het straatbeeld verdwijnen. "Om te overleven in een concurrerende markt, blijven speciaalzaken zich onderscheiden. Dit doen ze onder andere door het aanbod van producten die op kleine schaal worden aangeboden, zoals lokale en seizoensgebonden producten of specialiteiten die alleen via speciaalzaken worden verkocht. Speciaalzaken bieden hiermee blijvend een unieke waarde aan consumenten die op zoek zijn naar iets bijzonders en bereid zijn hiervoor te betalen."
Bron: KvK