Tholen - "Je bent de derde al vanochtend", lacht Filip van Noort van Wageningen University & Research woensdagochtend als hij de telefoon opneemt. Hij kan wel raden wat de vraag is: Hoe staat het met de koffieteelt in de kas?
Experts voorspellen namelijk problemen in de koffieteelt vanwege klimaatverandering met als gevolg toenemende weersextremen. Onder meer Nieuwsuur publiceerde erover na een prijsstijging deze week van de prijs van arabicabonen, uit angst voor vorst in Brazilië.
Koffie is een gevoelig gewas. In een kas kun je het klimaat beter controleren. Enkele jaren terug, deed de WUR voor koffieproducent Douwe Egberts al onderzoek naar teelt in de kas. Een vervolg aan dat onderzoek kwam er tot op heden nog niet, maar allicht dat de huidige crisiszorgen daar een versnelling aan kunnen geven, verwacht ook onderzoeker Filip. Hij deelt met 'iemand' bezig te zijn om een vervolg te geven aan het eerdere onderzoek.
Beeld uit eerder WUR-onderzoek naar de koffieteelt in de kas
Berggebieden
In dat onderzoek lag de focus erop of smaak en inhoudsstoffen van de koffiebonen te sturen zijn met teeltcondities, naast überhaupt uitzoeken of koffie in de kas te telen is. "Destijds heb ik al gezegd dat de teelt in de kas de koffiemarkt in Nederland niet gaat overnemen. En daar neig ik nog steeds naar. Maar misschien is het wel tijd om er weer serieus naar te gaan kijken of het ergens in de wereld wel interessant is om koffie in de kas te telen."
Wereldwijd wordt er jaarlijks bijna 10 miljard kilogram koffie geproduceerd. Vooral voor landen als Brazilië, Colombia, Guatemala, Ethiopië en Vietnam is koffie een belangrijk exportproduct. Zijn die landen ook de regio's waar de teelt bedekt zou kunnen plaatsvinden in kassen? Filip vindt dat nog lastig te zeggen. "Daar waar nu hoge kwaliteit koffie vandaan komt, telen ze in berggebieden. Het zal nog niet meevallen om daar in kassen bedekt te gaan telen."
Het lijkt de onderzoeker goed om in beeld te gaan brengen hoe de teelt in die berggebieden er precies uitziet en of het mogelijk is dat op andere plekken na te bootsen.
Langere bloeiperiode in kas
Uit eerder WUR-onderzoek bleek dat het inderdaad mogelijk is om een koffiestruik te laten bloeien in een kas, en uiteindelijk ook bessen te oogsten. Het gewas groeit goed bij een relatief donker, vochtig en warm klimaat. Opvallend was dat in de kas de bloeiperiode langer duurde dan in de buitenlucht: het lukte die periode te rekken van april tot en met november, dus ruim een half jaar.
Duidelijk is voor Filip dat, wil je in kassen gaan telen, de productie omhoog moet. De teelt in een kas is immers duurder dan buiten, zoals dat ook voor tal van andere gewassen geldt.
Vervolgonderzoek
Koffie is echt een 'commodity' benadrukt Filip en daarom ziet hij teelt in vertical farms, waar mogelijk nog meer dan in kassen klimaatomstandigheden gecontroleerd kunnen worden, niet zo snel gebeuren. "Er zullen echt wel mensen naar gaan kijken, maar in een vertical farm moet je dan nog weer beter kunnen telen dan in een kas."
Vanuit onderzoeksoogpunt vindt hij de teelt in een vertical farm wel interessant. "En dan kun je daarna de terugvertaling maken naar een teelt in een kas."
Met de huidige geïnteresseerde partij waarmee Filip samenwerkt zit een vervolg aan het eerdere onderzoek er mogelijk wel aan te komen. Als het zover komt, dan verwacht Filip dat het net als onder meer onderzoek naar katoenteelt in kassen 'vrij open onderzoek' zal zijn. Wie weet dat bij een rondje door de kassen van de WUR tijdens een van de volgende publieksevenementen dus wel weer een koffiegewas te zien gaat zijn.
Internationale ontwikkelingen
In Californië onderzocht een wetenschapper afgelopen jaar ook de teelt van koffie in een kas. In december 2023 produceerde Justin slechts een handvol bonen, maar het duurt een paar jaar voordat koffieplanten hun volledige oogst bereiken. Hij hoopt dat de oogst in het tweede jaar groot genoeg is om te voldoen aan zijn dagelijkse koffiebehoefte. In Finland onderzoeken onderzoekers de mogelijkheden van celcultuur en in de Verenigde Arabische Emiraten is vorig jaar al een productiekas voor koffieteelt opgeleverd.
Voor meer informatie:
Filip van Noort
Wageningen University & Research
[email protected]