Een plantenvirus bestaat uit eiwitten en een stukje genetisch materiaal ( DNA- of RNA-molecuul) en is heel klein. Met het oog is een virus dan ook niet te zien. Na infectie kan het weken duren voordat symptomen optreden, waardoor het vaak lang duurt voordat een besmetting wordt opgemerkt. De Business Unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research onderzoekt of de aanwezigheid van een virus in een gewas eerder opgemerkt kan worden met raman spectroscopie. Onderzoeker Corien Voorburg: "Als deze detectietechniek werkt, dan zijn virussen veel sneller op te merken door telers."
Een gewas reageert snel op de besmetting door een virus. Zo veranderen de cellen van de plant: de metabole activiteit van de cellen verandert. WUR onderzoekt of dat te meten is door toepassing van laser. De verstrooiing van het laserlicht kan worden gemeten: dit geeft informatie over de chemische samenstelling van het materiaal. Deze techniek heet raman spectroscopie. Ook voor bijvoorbeeld de tijdsbepaling van oude schilderijen wordt raman spectroscopie gebruikt. De veranderde cellen aan de oppervlakte van het blad zorgen voor een andere verstrooiing van de lichtstralen. Door deze veranderingen te herkennen (met hulp van kunstmatige intelligentie) kan een virusinfectie ontdekt worden.
Voor het onderzoek naar de bruikbaarheid van raman spectroscopie kijkt WUR eerst naar tomatenbronsvlekkenvirus in chrysant. Dit virus veroorzaakt grote problemen in de sector. WUR onderzoekt of de verandering in het blad, veroorzaakt door het virus, goed meetbaar is met raman spectroscopie. Corien: "Nu nog moeten telers of veredelaars bij een vermoeden van een virus een sample naar een lab opsturen voor onderzoek. Het resultaat kan vaak dagen op zich laten wachten."
Corien hoopt dat de techniek uiteindelijk gebruikt kan worden in een klein handheld apparaat, zodat een teler in een kas het gewas kan scannen, en direct een indicatie krijgt of het gewas mogelijk besmet is met een virus. "Dat is nog wel een aantal stappen verder. In een kas zijn de omstandigheden namelijk heel anders dan in het laboratorium waar we nu de onderzoeken doen. In een kas heeft een gewas namelijk ook te maken met andere variabelen, zoals de temperatuur, insecten en andere rassen (die ook invloed hebben op de bladinhoud). Het opmerken van een virus kan dus complexer zijn. Maar het zou mooi zijn als deze techniek uiteindelijk in de kas gebruikt kan worden, zodat virussen eerder opgemerkt kunnen worden, en schades en verdere besmettingen dus worden voorkomen."
Het onderzoek naar raman spectroscopie wordt gefinancierd door Wageningen University & Research.
Bron: WUR