Tholen - "De markt voor bramen is goed. We komen uit een kwalitatief goede importmarkt en dat heeft de consumptie gedreven. Dit heeft richting lokale teelt zeker standgehouden. Het volume is in lijn met vorig jaar en prijstechnisch ligt het niveau net iets onder vorig jaar, omdat de volumes vanaf de start netjes waren," analyseert Maxim De Roeck van Fruitful Berries begin juni de markt voor bramen in dit eerder in vakblad Primeur verschenen artikel. 
Maxim De Roeck (links) inspecteert de oogst
Binnen het segment heeft Maxim grote verwachtingen van het nieuwe ras Sweet Royalla, dat hij een gamechanger op het gebied van smaak en houdbaarheid noemt en waarnaar veel telers al zijn overgeschakeld. "Waar de afzet van zachtfruit al jaren een vlucht neemt, bleef de braam, net als de rode bes, een achterloper. Ik denk dat door het ontbreken van een zoetere variëteit de afzet van bramen nooit zo van de grond is gekomen als van andere soorten zachtfruit. Maar met de introductie van de Sweet Royalla zijn we op de goede weg." Maxim ziet dat de markt reageert. "Voor het zomerseizoen hebben we aanvragen voor grotere verpakkingen van 250 gram. De variëteit kan het aan en met een grotere verpakking wil men de consument triggeren om meer aan te kopen."
Voor de toekomst ziet Maxim nog meer potentieel voor bramen, mits er voldoende aandacht aan het product geschonken wordt. Daar ziet hij een taak voor de retail weggelegd. "Bramen moeten in de retail nog meer in de picture gebracht worden met promoties. De promo's mogen wel wat vaker zijn dan de huidige twee keer per seizoen. Bij blauwe bessen hebben we gezien dat regelmatige acties ook voor een hogere consumptie zorgen als het product niet in promotie is."
Anders dan bij rode bes, waar eventuele productiepieken kunnen worden opgevangen door het product in ULO-cellen te bewaren en later op de markt te brengen, hebben bramen veel meer te maken met pieken en dalen in de productie en de prijs, geeft Maxim aan. "Die schommelingen in de markt maken het lastig voor de telers. Ze zouden een beter seizoen hebben als ze samen met de retail, zoals dat bij bijvoorbeeld blauwe bessen, frambozen of aardbeien gebruikelijk is, een plan zouden uitwerken om de volumeschommelingen op te vangen. Een seizoensplanning voor volume en promoties zou voorkomen dat als er een productiepiek is, alle vruchten aan dumpprijzen op de markt komen."
Eerste rode bessen uit serres gewild
"Er is nu zo'n lege markt dat de eerste rode bessen uit serres enorm gewild zijn," geeft Maxim aan. Hij ziet het terug in hoge prijzen. Fruitful Berries wijt het aan het goed verlopen vorige seizoen. "In januari en februari was er een sterke vraag, waardoor de cellen leeg zijn geraakt en in maart hebben we moeten terugvallen op import, waardoor er nu veel vraag is naar de eerste lokale rode bessen."
De goede prijzen zijn een opsteker voor de telers die voor het vroege aanbod van de rode bessen hun kassen verwarmen en daardoor een hogere kostprijs hebben. "De telers krijgen kun kosten zeker wel gedekt, omdat de rode bessen nu vooral richting groothandels, gastronomie en catering worden afgezet."
Wel ziet Maxim dat de prijzen te hoog zijn voor de retail om al op grote schaal in te stappen. Hij verwacht dat zij rond eind juni aan de markt zullen komen, als de Rovada-rode bessen geplukt worden, waardoor het aanbod toeneemt en de prijs mogelijk wat zal dalen. "Met een goede zetting lijkt de Rovada-oogst potentieel qua volume een betere zomerpluk te worden dan vorig jaar."
Waar zachtfruit zich goed leent om als snack gegeten te worden, geldt dat minder voor rode bessen, merkt Maxim op. "Het feit dat je rode bessen niet direct uit het doosje kunt eten, zoals bijvoorbeeld bramen of frambozen, beïnvloedt de consumptie. En door de smaak is de versconsumptie van rode bessen echt voor de liefhebber. De bekendste rassen Rovada en Juniper gaan al 20 jaar mee, misschien zouden we met een nieuw ras met een zoetere, meer uitgesproken smaak, een slag kunnen slaan net als bij bramen."
Voorlopig ziet het er volgens Maxim, getuige de verpakkingen – in de zomer zijn de 250 en voornamelijk 500 grams verpakkingen de hardlopers – naar uit dat de consument de rode bes veelal gebruikt om in gerechten te verwerken. Een reden om daar meer op te focussen? "Met mixpakketten voor het maken van jams, confituur of sauzen zouden we de rode bes een boost kunnen geven. We zien dat zodra we starten met de grote verpakkingen, die veel beter lopen dan de kleine verpakkingen."
Links: Kordia- en Regina-kersen blijven favoriet bij consumenten, ziet Fruitful Berries. Midden: Na de sterke vraag naar rode bessen in januari en februari, de importbessen in maart, is de nieuwe oogst lokale rode bessen gewild. Rechts: Fruitful Berries geeft aan dat de markt voor bramen goed is.
Lokale kers leeft bij de consument
Begin juni zijn er Spaanse en Franse kersen op de markt, die door de extreme regenval een moeilijke seizoenstart kennen met kersen die gespleten en nog niet rijp zijn, ziet Maxim. Hij merkt op dat het leidt tot grotere maten kersen, weinig kwalitatieve kersen en daardoor een verhitte markt. "We komen dus uit een zeer dure periode. De laatste weken zijn de weersomstandigheden wat gestabiliseerd en doordat de grote variëteiten nu worden geoogst, komen we begin juni stilaan op een wat normalere markt."
Maxim geeft aan dat er qua lokaal product wat kersen uit Nederlandse tunnels beschikbaar zijn, maar dat over het algemeen het Belgische en Nederlandse product door de vele regen is vertraagd en pas rond eind juni wordt verwacht. Maar als het lokale product eenmaal losbarst, ziet Maxim dat daar ook volop belangstelling voor is van de consument. "Kersen zijn vergelijkbaar met aardbeien en asperges; dat is voor de consument toch gelinkt aan lokale productie. De Belgische en Nederlandse kers leeft echt bij de consument. Als de lokale kersen beschikbaar zijn, gaat de consumptie maal twee."
Als de lokale kersen beschikbaar zijn, gaat de consumptie maal twee, ziet Fruitful Berries
Hoewel er nieuwe rassen in ontwikkeling zijn, verwacht Maxim dat de bekende kersenrassen Regina en Kordia voorlopig nog aan kop zullen blijven. "Dat zijn fantastische rassen met een goede smaak die net als bijvoorbeeld de aardbeienrassen Elsanta en Sonata bekend zijn bij de consument. Zodra die beschikbaar zijn, denkt de consument: 'Die ken ik, die ga ik kopen.' Hoewel dat bij aardbei deels doorbroken is door de introductie van het ras Sonsation – die goed is en goed aardt – blijkt de consument toch terug te vallen op het bekende. Dat is bij kersen ook het geval."
Fruitful Berries verwacht dat een seizoensplanning gunstig zou kunnen zijn voor de prijsvorming van bramen
Daar komt nog bij dat het doorvoeren van nieuwe rassen in kersen een langdurig proces is omdat het wel drie tot vier jaar duurt voordat een kersenboom voor het eerst een substantiële oogst geeft, ziet Maxim. "Met de ontwikkeling in kleiner fruit ben je redelijk snel. In kersen duurt dat proces langer waardoor de actiesnelheid lager is. De barrière is best hoog, want met kersen ben je op langere termijn gebonden, de kosten zijn hoger en er kan minder snel geschakeld worden als de afzet toch tegenvalt," besluit Maxim.
Dit artikel verscheen eerder in editie 6, 38e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Fruitful Berries 
Tel: +32474917507
[email protected]
www.fruitful-berries.com/nl