Tholen - Groentemannen worden vaak als enigszins eigenwijs bestempeld en in dat straatje past ook Cécile Brugman. Ze gaat haar eigen weg en kwam 30 jaar gelden al met ideeën en vernieuwende services. Wat begon als klein consumenteninitiatief met lokale groentepakketten in 1994 groeide zodoende uit tot een bloeiende biologische supermarkt en speciaalzaak met bezorgservice.
"Toen ik in 1994 in Gouda kwam wonen bleek dat er nergens lokale biologische producten beschikbaar waren. Dat motiveerde me om een manier te vinden dat te veranderen. Ik ontdekte op zes kilometer afstand in Zevenhuizen Tuinderij Natuurluck, een kleinschalig biologisch-dynamisch vollegrondsgroenteteeltbedrijf. Samen ontwikkelden we het idee om via groentepakketten lokale afzet te genereren," vertelt ze.
Nieuwe afzetmethode
Via een krantenartikel werden geïnteresseerde consumenten opgeroepen te reageren. In die tijd stond de interesse in biologische en lokale groenten nog in de kinderschoenen. Dat bericht leidde tot een onverwachte stroom van telefoontjes. "Het was echt overweldigend, dit alles was nog voor het tijdperk van mobiele telefoons, dus mijn huistelefoon stond twee dagen lang roodgloeiend," herinnert Céline zich. De bio-sector geloofde destijds wel in het idee om consumenten en teler via abonnementen te verbinden. Het had diverse voordelen. Céline: "Door het samenstellen van wekelijkse groentepakketten rechtstreeks vanuit de tuin, konden we niet alleen zekerheid bieden aan de tuinders, maar konden zij ook hun teelt beter plannen, wetende dat er een gegarandeerde afzet was. Ons doel was om een gevarieerd assortiment groenten aan te bieden, geschikt voor zowel salades als kookgerechten, waardoor we zowel consumenten tevreden konden stellen als tuinders een stabiele markt konden bieden. Dit initiatief begon in 1994 met 160 huishoudens, een veelbelovende start voor ons abonnementensysteem."
Het initiatief kwam van de grond met hulp van vrijwilligers die de pakketten samenstelden en hun schuurtjes ter beschikking stelden op dagen dat de groentepakketten verdeeld werden. De distributie werd uitbesteed aan een dagactiviteitencentrum van de GGZ. "Dit was een mooie samenwerking. Hierdoor konden we het abonnement betaalbaar houden. We hanteerden een vaste prijs en als organisator kon ik de inkoopprijs van de groenten afstemmen op de kosten van transport van het dagactiviteitencentrum naar de depots, en ook rekening houden met een klein deel administratiekosten en mijn eigen loonkosten. Hoewel het voornamelijk een werk van liefde was en ik het meer als vrijwilligerswerk zag, is het toch belangrijk om ergens te beginnen."
De bio-wereld was nog klein. Ook pionier en groothandel in bio versproducten Odin (die overigens dit jaar hun 40e jubileumjaar viert), kon toendertijd de groentepakketten aanvullen met biologische groente voor meer variëteit. Uiteindelijk heeft Odin het abonnentsysteem overgenomen en uitgerold over heel Nederland. Het systeem blijkt robuust, ook het abonnementsysteem bestaat dertig jaar. De consument is nog steeds geïnteresseerd en in vrijwel alle biologische winkels en enkele groentewinkels in Nederland kun je een abonnement naar keuze (klein, middel of groot) afsluiten. Groentepakketten zijn een solide basis waarop de bio-sector verder kan bouwen. Céline: "Consumenten voelen zich betrokken en hebben het gevoel dat ze bijdragen aan het ondersteunen van lokale telers en hun bedrijfsvoering, waardoor zij zekerheid krijgen." Ondanks dat ik dagelijks een groot aanbod AGF heb, kiest een trouw deel van onze klanten al die jaren al voor het vaste groente- of fruitabonnement van Odin.
De stap naar een winkel
Odin profiteerde van het succes in Gouda met groentepakketten, Céline profiteerde van de samenwerking met Odin en later ook biologische groothandel Udea, omdat ze meer producten kon gaan uitleveren, zoals biobrood en kruidenierswaren. In 1998 opende Céline haar eerste fysieke winkel Gaia Natuurvoeding. Vernieuwend in die tijd was dat ze vanuit de abonnementen ook het gemak van een bezorgdienst had, waarbij het vervoer geleidelijk werd overgenomen door een meer flexibele lokale transporteur die milieuvriendelijk te werk gaat. In de winkel bleef ze wel ruimte bieden voor loopbaanbegeleiding en dagbesteding voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Na tien jaar verhuisde de winkel onder de formule Natuurwinkel naar een groter pand aan de overkant van de straat. In 2021 kwam het besluit om zelfstandig verder te gaan als Biowinkel Gouda. "Ik had ondertussen zoveel eigen expertise en contacten en zo kon ik me nog meer focussen op lokaal product, dat is voor mij altijd de kern van mijn onderneming gebleven." Ze nam deze stap in een uitzonderlijke periode, coronatijd. Behalve de zichtbaar complete metamorfose naar een nieuwe uitstraling, waarbij het grootste deel van de oude inrichting werd hergebruikt, werd er een aantal belangrijke milieubesparende investeringen gedaan zoals volledige ledverlichting, energiezuinige airco en verwarming. Ook is er geen gasvoorziening meer nodig.
Van donker- naar lichtgroen
Céline heeft het publiek in haar winkel flink zien veranderen. Waren het in de beginjaren vooral zogenaamde donkergroene consumenten, is er nu een veel bredere klantenkring. Céline: "Gelukkig is de perceptie van biologische producten niet langer beperkt tot een 'geitenwollensokkenimago', zoals dat misschien 30 jaar geleden het geval was. Er is duidelijk een verschuiving in bewustzijn merkbaar, wat natuurlijk positief is, vooral omdat het noodzakelijk is. We zijn ons allemaal bewust van het feit dat als we blijven omgaan met de aarde zoals we nu doen, het probleem alleen maar groter wordt. Biologische landbouw richt zich meer op zorg voor de toekomstige generaties, wat voor veel consumenten een belangrijke motivatie kan zijn om voor biologische producten te kiezen. Ook spelen andere motivaties een rol, van zorg voor de eigen gezondheid tot dierenwelzijn en milieuoverwegingen. Het is bemoedigend om te zien dat consumenten steeds meer beseffen dat hun koopgedrag invloed heeft, en daarom zie je een verschuiving in attitudes."
Ook na 30 jaar bio-aanbod in Gouda zijn er nog genoeg consumenten te vinden die Biowinkel Gouda nog niet kennen. Die kunnen best een zetje in de rug gebruiken, bedacht Céline. In 2022 verblijdde Biowinkel Gouda 1000 adressen met een waardebon voor een kennismakingstas vol biologische producten, met o.a. ook vers brood en groenten. De vouchers ter waarde van 25 euro kostten de ontvanger slechts 2,50 euro. Aan die prijzige actie hielpen gelukkig veel leveranciers flink mee.
"Eigenlijk was het één keer mijn nek uitsteken met zo'n stuntactie. Iedereen begrijpt dat dit geen reële prijs is en stunten past niet bij een eerlijke prijs, omdat wij in de bio-branche ook zorg wil dragen voor een gezond inkomen voor de teler. Maar deze actie was zo opvallend! Zelfs om de uitnodiging kon je niet heen, want bij de voucher zat alvast een gratis blikje olijfolie. We hebben de adressen geselecteerd op jonge wijken en nieuwbouw in Gouda. De actie werd het gesprek van de dag en bracht veel goodwill en vrolijkheid. 'Dat blijft hangen' was onze wens. Bovendien zijn zij hierdoor in elk geval bij ons over de drempel gekomen. Met een kleine terugkomactie (extra kortingsbon in de tas) hebben we diverse mensen opnieuw in de winkel gezien. Bedenk dat adverteren ook geld kost en deze extra toegankelijke campagne (ook nog eens in coronatijd) bracht extra reuring op de vloer.
Céline wees de potentiële klanten ook meteen op de website en brengservice. Een online winkel zal ze echter niet ontwikkelen. "Ik geloof echt in de toekomst van een fysieke winkel. Alleen daar vind je het plezier van zelf winkelen, het kunnen uitkiezen van producten en de persoonlijke benadering," zegt ze.
Biowinkel Gouda is inmiddels een familiebedrijf. Dochters Vera en Willemijn staan al ruim 12 jaar met net zoveel enthousiasme op de winkelvloer als Céline zelf. Ze zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet. "Onze klanten zijn erg betrokken en trouw. Veel hebben de groei en alle ontwikkelingen meegemaakt. Kwaliteit is onze allerbelangrijkste succesfactor. Dat je ervoor zorgt dat je winkel en de producten goed van kwaliteit en vers zijn. Je ziet wel dat onder invloed van inflatie mensen een bewustere keuze maken in wat ze kopen. Ze blijven gelukkig voor biologisch kiezen. Ik zie nog steeds een mooie gestage groei en ontwikkeling."
Voor meer informatie:
Biowinkel Gouda 
[email protected]
www.biowinkelgouda.nl