Tholen - Mariska en Priscilla Haverkamp zijn met ingang van 1 januari 2024 officieel de enige eigenaren van teeltbedrijf Haverkamp-Ros in Oudenbosch. De zussen gaan zich samen inzetten voor de uitdaging om de best mogelijke plant te telen met zo min mogelijk kosten en milieubelasting. De omschakeling naar LED-belichting gaat daarbij helpen, terwijl de telers ook bezig zijn andere veranderingen door te voeren.
De laatste rijpe aardbeien van het ras Malling Centenary waarvan begin december nog geoogst wordt. Verder telen ze in Oudenbosch de rassen Inspire, Arabella en Elsanta.
LED
Als we begin december op het bedrijf in Oudenbosch binnenlopen, staan de lampen niet aan. De Brabantse telers hebben ook geen belichte winterteelt. De LED-belichting waarin is geïnvesteerd dient als strekkingslicht in het voorjaar. “Hiervoor hadden we nog gloeilampen hangen, maar die waren echt op”, legt Mariska uit. De keuze voor LED als vervanging was snel gemaakt. De keuze na een rondgang langs andere telers eigenlijk ook. “De ervaringen van andere telers waren positief en ook de prijs-kwaliteitverhouding heeft ons overtuigd.”
Dit voorjaar werden bij wijze van proef in de helft van een van de drie kassen al de LED-lampen van FloriLED opgehangen. Die test was positief. “We hebben in de teelt niet echt verschil gezien”, geeft Mariska aan. En dat zoeken de telers ook niet. Verschil in energiegebruik was er wel. En dat is precies wat de telers goed uitkomt. Ze zitten aan het maximum van hun stroomaansluiting. De stap naar LED-lampen geeft hen daarin weer enige ruimte. Voor het eind van het jaar is het de bedoeling dat in alle kassen de LED-lampen van FloriLED zijn opgehangen.
Oud strekkingslicht bij de rode pijl en nieuw bij de groene
Zussen
De stap naar LED is niet de enige verandering die gaande is in Oudenbosch. Zoals gezegd nemen de zussen het roer in het bedrijf over van hun ouders. Die stap zat er de laatste jaren wel aan te komen, maar er was ook een tijd dat de zussen niet bij het teeltbedrijf betrokken waren. Mariska werkte jarenlang in de zorg, voordat ze negen jaar terug weer in het familiebedrijf kwam werken. Priscilla deed vier jaar geleden, na het werken als kapster, hetzelfde. Lachend verklappen ze dat ze in hun kindertijd helemaal niet zo graag aardbeien plukten.
Nu ze straks samen de eigenaren zijn is het ook niet de bedoeling dat de zussen per se aardbeien gaan plukken. Bijspringen bij drukte deden ze altijd al, maar het zijn juist allerlei taken in de bedrijfsvoering die de zussen van hun ouders over gaan nemen. Zo is Priscilla bezig haar spuitlicentie te halen en richt zij zich ook op het managen van personeel en transport. Mariska houdt zich dan weer bezig met de administratie, met audits zoals voor het Britse Tesco aan wie ze via The Greenery dit jaar leverden, en technische zaken zoals klimaat, water en bemesting.
“We weten van jongs af aan hoe het reilt en zeilt”, geeft Mariska aan. “En dat je weinig vrije tijd hebt”, vult Priscilla lachend aan. Ook volgend jaar kunnen ze wel rekenen op de ervaring van hun ouders. “Het is bizar hoe snel onze vader kan zien wat er aan de hand is”, spreekt Priscilla vol bewondering. Een sproeier die lekt of een scheur in een ruit ontdekt hij direct als hij de kas in stapt.” Ook komt er regelmatig een teeltbegeleider op het bedrijf langs. Mariska: “Wij lopen nu met hem mee om veel te leren.”
Priscilla en Mariska
Zonnepanelen en automaten
Met de uitdagingen van het hedendaagse telersbestaan zijn de zussen ook bekend. Energie en arbeid zijn er twee. Op het gebied van arbeid heeft het bedrijf enkele jaren geleden een belangrijke investering gedaan. Naast de kassen staan sinds drie jaar woonunits waarin arbeidsmigranten gehuisvest worden. In de voorjaarspiek werken de telers met 25 tot 30 mensen. Een uitdaging is wel dat in de buurt vanuit grote bedrijven uit andere sectoren ook aan arbeidsmigranten getrokken wordt. Met de teelt van doordragers vanaf volgend jaar hopen de zussen hun medewerkers nog beter jaarrond werk te kunnen bieden.
Een andere uitdaging is energie. Daarin gaan de telers nu stappen zetten. Een eerste belangrijke is de stap naar LED voor stuurlicht. “Belichting is onze grootste stroomvrager”, weet Mariska, maar ook vanuit de woonunits. Een andere belangrijke verandering zit hem in het energiecontract. Het huidige contract loopt aan het eind van het jaar af. Wie een beetje heeft opgelet de afgelopen tijd snapt dat daarmee de energietarieven bij de aardbeientelers vanaf 1 januari omhoog zullen gaan.
Als de E27 LED-lamp van FloriLED aan staat in de kas bij Haverkamp-Ros ziet het er zo uit
Een wkk hebben ze in Oudenbosch niet. Elektriciteit komt van het net. De aardbeientelers gaan wel een zonnepanelenveld aanleggen naast de kas. Daarop komen zo’n tweehonderd zonnepanelen. Terugleveren van de opgewekte elektriciteit is echter niet mogelijk. “Daarom kijken we momenteel naar mogelijkheden om iets met de opgewekte elektriciteit te doen, zoals het opslaan in een batterij”, geeft Mariska aan. “Die opgewekte elektriciteit later weer inzetten voor de LED-lampen zou ideaal zijn.”
Andere plannen, los van energie zijn er ook. Zo lijkt het de zussen heel leuk een boerderijwinkel bij de kas te openen en iets met aardbeientoerisme te doen. Ook hier zal de eerste stap volgend jaar gezet worden met de komst van enkele verkoopautomaten.
E27 LED-lamp van FloriLED
Voor meer informatie:
Mts. Haverkamp-Ros
Zeggeweg 4
4731 SH Oudenbosch
[email protected] 
FloriLED
Paterstraat 59
5331 EB Kerkdriel
[email protected]
www.floriled.nl