Tholen - Prijsschommelingen bij aardbeien, frambozen en bramen typeren de afgelopen weken de zachtfruitmarkt. De markt van rode bessen is een stuk stabieler en de prijs van blauwe bessen is weliswaar wat teruggezakt, maar ligt nog altijd op een hoog niveau. Sjraar Hulsman, Business Development manager bij Frankort&Koning geeft een overzicht van de marktsituatie.
Herfstteelt heeft kruit al verschoten
Voor aardbeien kunnen we spreken van een wat vreemd seizoen, compleet anders dan vorig jaar", vertelt Sjraar. "Zo heeft de herfstteelt onder glas, die half augustus gezet is, haar kruit vroeg verschoten. Dit resulteerde in zeer grote volumes op de markt in september en de eerste week van oktober, maar inmiddels zijn de volumes fors afgenomen en ik schat in dat de Nederlandse en Belgische teelt afgelopen week al op minder dan een derde zat van het volume in die week voorgaande jaren."
De oorzaken zijn volgens Sjraar tweeledig. Zo hebben trayplanten die (te) laat in de koeling gegaan zijn afgelopen jaar vorstschade opgelopen, waardoor sommige telers planten hebben geruimd en opnieuw geplant of planten hebben staan die gebrekkig produceren en daarnaast is er door het extreem warme weer in september de productie naar 2 tot 3 weken naar voren getrokken. "Normaal liggen de opbrengsten in de herfst tussen de 4,5 en 5 kilo per vierkante meter, maar als je nu boven de 4 kilo uitkomt, zit je hoog."
"Deze situatie had behoorlijk effect op de prijzen. Het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië had tot de tweede week van oktober voldoende lokaal product. Hierdoor kwamen de aardbeienprijzen tot die week fors onder druk te staan. Klokprijzen lagen in die periode rond de 3 euro per kilo voor de grote blokken, in 2022 was dat nog 6-7 euro. Vanaf de tweede oktober is het tij weer gekeerd. Er zijn continu tekorten op de markt en de klokprijzen zijn opgelopen van 5 euro in week 42 naar 11,50-12,50 euro vorige week", somt Sjraar op.
Nederland en België enige leveranciers op Europese markt
Volgens Sjraar is er in november altijd vraag naar aardbeien. "Wat daarbij meespeelt is dat in oktober en november Nederland en België de enige leveranciers zijn op de Europese markt. Vanaf eind volgende week worden bij ons ook de eerste productie uit Egypte verwacht, maar vaak houdt dat in dat de commerciële volumes nog een week later arriveren."
"Hoe het Spaanse en Marokkaanse seizoen zal verlopen, is best onzeker. Men heeft later geplant en storm heeft hier en daar voor vertraging gezorgd in het opzetten van de tunnels en vanuit Spanje zal het door de beperkte beschikbaarheid van water sowieso een uitdagend seizoen worden. Nu start het regenseizoen, dus hopelijk valt er voldoende voor de telers om hun productie op peil te houden, maar op de lange termijn zullen ook Spaanse telers naar teeltsystemen moeten schakelen die het waterverbruik per kilo beperken."
De Hollandse belichte aardbeienteelt zal vanaf week 48 van start gaan. Frankort&Koning heeft haar productie belichte teelt wederom uitgebreid. "We merken bij onze klantenkring interesse om langer door te gaan met Nederlands product. Komend seizoen zal het areaal belichte teelt ook weer groter zijn nu veel telers hun son-t lampen hebben vervangen door energiezuinige led-verlichting. De gasprijzen zijn daarbij weliswaar nog niet op het niveau van voor de energiecrisis, maar wel op niveau waarvoor economisch verantwoord geteeld kan worden."
"In de belichte teelt worden vooral de rassen Sonata en Sonsation geteeld. Er worden wel andere rassen getest, maar die zijn nog niet op grote schaal beschikbaar", aldus Sjraar. "We stimuleren dat er bij onze telers direct op de teeltbedrijven wordt verpakt in gesloten verpakkingen, dit zorgt voor een langer uitstalleveren en lagere ketenkosten. Dat doen we ook in de belichte teelt, zodat we de producten zo vers mogelijk van de teler bij de klant af kunnen leveren."
"Het frambozenseizoen vanuit de Nederlandse kassen is best moeizaam verlopen. Eind september, begin oktober zagen we pieken in de producties met tegenvallende prijzen als gevolg. Gemiddeld lagen die prijzen toen rond de 6,50-7 euro per kilo. Sinds week 41 zijn de prijzen aangetrokken naar een niveau rond de 11-14 euro per kilo. Dat de Spaanse en Marokkaanse productie vertraging heeft opgelopen, is daar zeker debet aan."
Smaakrassen
"Dat er een tekort aan blauwe bessen in de markt is, is inmiddels al wel bekend. Na de zachte winter van afgelopen jaar hebben veel rassen die kou nodig hadden geen koude temperaturen gehad. We zagen forse prijzen voor Peruaanse bessen van 13 tot 15 euro per kilo. Inmiddels is de prijs teruggezakt naar een niveau rond de 10 euro per kilo, wat nog altijd hoog is ten opzichte van voorgaande jaren", constateert Sjraar. "In Peru hebben we een grote aanplant van smaakvolle, nieuwe rassen gezien, maar die zullen we pas vanaf 2025 in grotere volumes op de markt gaan zien. Wel blijft het, ook met deze rassen, belangrijk hoe de bessen worden geplukt, want ook bij deze smaakrassen zien we soms een te hoog percentage zachte bessen terug in de verpakking en dat is eigenlijk doodzonde!"
"De afzet van rode bessen verloopt zeer stabiel. Die prijs zit al een hele tijd rond de 8 euro. Waar je deze afzet in november anders nog wel eens moeizaam ziet verlopen, voorzie ik voor de komende weken geen dipje en kan de prijs in aanloop naar de feestdagen wellicht nog wat aantrekken", aldus Sjraar. "Last but least verloopt de bramenmarkt bijzonder grillig. Nu is dat ook wel een beetje inherent aan de bramenmarkt dat je of te veel of te weinig hebt. "Het is ook niet echt een product om actiematig in te grijpen om een prijsdal te voorkomen. In de weken 37/38 zagen we gemiddelde prijzen boven 20 euro per kilo, die prijs daalde begin oktober naar de 12 euro en ligt sinds vorige week weer rond de 20 euro."
"Als Frankort&Koning timmeren we met zachtfruit goed aan de weg en maken we een gestage groei door, dat kan omdat we een betrouwbare flexibele partner voor teler en retailer zijn. We profiteren maximaal van de slagkracht van ons brede netwerk door heel Europa. In periodes met een overvloedig aanbod kunnen we makkelijk veel markten interesseren voor het Nederlands product. Zien we een krappe markt met extreem hoge prijzen aankomen, dan schakelen we in overleg met telers en klanten naar een kleinere inhoud per verpakking. Zo is bijvoorbeeld de 125-gramsverpakking van blauwe bessen de laatste weken weer helemaal terug en zijn pondsverpakkingen bij veel klanten gesaneerd. Wat het mooie is: er blijven altijd nieuwe tevreden klanten over die we het jaar erop ook van zachtfruit mogen voorzien!"
Voor meer informatie:
Sjraar Hulsman
Frankort & Koning
Tel: + 31 (0)77 3897 328
[email protected]
www.frankort.nl