Tholen - De laatste jaren is er in de aardbeienteelt een verschuiving zichtbaar van open teelt naar bedekte teelt. Na tomaat, paprika en komkommer is aardbei inmiddels een volwaardig kasgewas. In het oog springen de uitbreidingsprojecten met hightech glazen kassen, maar om meer dan één reden kan dat niet altijd. Het bouwen van een foliekas kan dan uitkomst bieden. De familie Lambrechts koos dit jaar voor uitbreiding met een, eveneens hightech, foliekas.
Nieuwe kas Royal Berry, officieel geopend voorjaar 2023
Foliekas
Op het perceel waar voorheen een boomkweker gevestigd was in Beerse, is een foliekas van 2,2 hectare gebouwd. Het is voor de aardbeientelers niet hun eerste kas. Teler Kris Lambrechts nam samen met echtgenote Tinne Peeters in 2001 het bedrijf van de ouders van Kris over. Stap voor stap vond uitbreiding plaats, tot met de laatste uitbreiding erbij ruim 12 hectare. Daarbij telen Kris en zijn vrouw, inmiddels samen met zoons Dries en Stijn, zowel in glazen kassen, in foliekassen als ook nog op stellingen.
Met de zoons erbij in het bedrijf is er groeiambitie. Voor de meest recente uitbreiding zochten de telers grond in de buurt. De uitdaging daarbij in België is om die grond te vinden én er dan ook nog te mogen bouwen. Een glazen kas bleek op de gekozen locatie vergunningstechnisch onhaalbaar. De bouw van een foliekas, die een stuk lager blijft, bood uitkomst. De foliekas, type Ventrio, heeft een nokhoogte van 3,40 meter. Een stuk lager dan de modernste glazen kassen.
Dries, Kris en Stijn Lambrechts tijdens een dit najaar gehouden open dag
Van 'sprint' naar 'marathon'
In de nieuwe foliekas staat dit najaar het ras Elsanta. Volgend jaar is het de bedoeling om een doordragend ras te telen, deelt zoon Dries. Steeds meer aardbeientelers kijken naar de teelt van doordragers. In proeven van Delphy bleek al hoe de teelt in plaats van een ‘sprint’, met bijbehorende arbeidspiek, een ‘marathon’ wordt met een bijbehorende vlakkere, maar ook langere en stabielere productie.
Deze winter gaan bij de familie Lambrechts op een andere locatie ook de lampen weer aan voor een belichte winterteelt. In het seizoen 2021/2022 deden de telers al ervaring op met de belichte teelt. Afgelopen winter sloegen de telers vanwege de energiecrisis de belichte teelt over, geeft Dries aan, maar deze winter kan Coöperatie Hoogstraten, die de afzet verzorgt, weer winteraardbeien verwachten.
Interesse in groeimarkt
Het nieuwbouwproject in Beerse is, hoewel de nieuwbouw in de tuinbouw ‘een beetje op zijn gat ligt’, niet het enige project in aardbeienland. Dit jaar openden ook de grote glastelers Royal Berry en Brookberries nieuwe kassen, terwijl Dutch Berries met de recent aangekondigde uitbreiding in Zuilichem door de 40 hectare heen groeit. Internationaal is de bedekte aardbeienteelt ook populair, met diverse Noord-Amerikaanse telers bijvoorbeeld die op de aardbeienteelt zijn ingestapt, terwijl ook een drietal veredelingsbedrijven dit jaar al bekend maakte in aardbeienveredeling te stappen.
Veel van de aardbeien die in Nederland en België worden geteeld, zijn voor eigen consumptie. Aardbeien exporteren gebeurt wel, maar in verhouding tot het percentage Nederlandse productie dat in eigen land blijft, is dat nog wel beperkt.
Nederlands aardbeiareaal verdubbeld
Het Nederlandse areaal bedekte aardbeienteelt in kassen en permanente tunnelkassen is in 10 jaar tijd bijna verdubbeld. Ook in Vlaanderen is een gestage stijging van het areaal te zien. De laatste jaren wijzen Vlaamse statistici telkens op een verschuiving van de teelt van open lucht naar bedekte teelt. De openluchtteelt leverde in 2023 10,2% in, terwijl de bedekte teelt in serres met 9,5% toenam. De Nederlandse openluchtteelt telde in 2022 839 hectare voor productie. Van de in totaal 1040 hectare in Vlaanderen in 2023 was 416 hectare permanent bedekt.
De laatste jaren nam het bedekte areaal aardbei in Nederland en Vlaanderen niet echt toe. De voorlopige cijfers over 2023 in Nederland en Vlaanderen wijzen zelfs op een kleine daling van het areaal. De energiecrisis heeft zich ook in de aardbeienteelt laten voelen, zeker bij kleinere telers, waarvan de aardbeienteelt er nog de nodige kent. Ondertussen stappen nieuwe telers ook in de teelt, bijvoorbeeld na de ombouw van een tomatenkas naar aardbeien. Bestaande telers breidden ook uit.
Dit artikel verscheen eerder in editie 10, 37e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.