Zonnepanelen schitteren boven de planten

Tholen - In de categorie fraaie kassen: de Zwitserse faciliteit waar Voltiris met spectrale filters en zonnepanelen energie opwekt boven het gewas. “Door zonlicht te filteren kunnen we groene stroom opwekken zonder lichtverlies voor het gewas”, vertelt Kaz Vermeer van Voltiris. “Zo kunnen teelt en duurzame opwekking worden gecombineerd zonder dat de oogst eronder lijdt.”

Planten gebruiken een beperkt deel van het lichtspectrum. De filters die Voltiris heeft ontwikkeld, laten dit spectrum door. Het overige deel van het licht, wordt door de zes filters op een klein zonnepaneel geconcentreerd. “De meeste energie halen we uit infrarood. We verminderen de stralingswarmte door deze frequenties om te zetten in duurzame energie” vertelt Kaz, die vanuit Nederland betrokken is bij de Zwitserse start-up die opgericht werd door de schoolvrienden Nicolas Weber, Dominik Blaser, en Jonas Roch.

Vanwege de hoge energievraag, ziet Voltiris veel potentie in de glasgroenten. “Zeker nu de WKK vanwege de fiscale maatregelen minder aantrekkelijk is, staat elektrificatie overal op de agenda. Vanwege de prijsschommelingen is afhankelijk zijn van het net ook niet gewenst.” Ook in andere teelten zien ze kansen. In de opkweek zou het filteren van verrood licht een alternatief kunnen zijn voor groeiremmers, waardoor je compactere planten krijgt.” Verder zien ze ook toepassingen in de sierteelt, waarvoor eerder een proef liep bij Royal van Zanten in Rijsenhout. “Verschillende snijbloemen hebben zonlicht nodig, maar kunnen de warmte niet gebruiken. Dan is dit een oplossing.” De installatie kan prima gecombineerd worden met belichting in de kas.

Voltiris heeft naast de installaties in Zwitserland ook een proef lopen bij Wageningen UR, beide met tomaten. Er is dit seizoen een opbrengst gehaald die keurig in lijn ligt met een normale teelt. Daarnaast is er gekeken welke agronomisch voordelen kunnen worden behaald door zonlicht te filteren. “Infrarood is ook de stralingswarmte. Dit wegfilteren, biedt mogelijkheden om de temperatuur in de kas te verlagen, zonder te kieren of te luchten. Zo blijft de CO2-concentratie optimaal.”

Invalshoek moet goed zijn
Voltiris kiest er bewust voor om de zonnepanelen niet te integreren in het kasdek. “Dit type filter, met een extreem hoge lichttransmissie, is sterk afhankelijk van de invalshoek van het licht. Als de filters vast staan, heb je door de beweging van de zon telkens een andere breking, en dus een andere lichtfrequentie. Doordat de filters en de panelen meedraaien met de zon, is de breking constant.” Dankzij de verticale positionering van zowel de filters als het paneel, is de beperking op de luchtdoorstroom in de kas gering, vertelt Kaz. “Omstandigheden in de kas zijn misschien warm en vochtig, maar voor zonnepanelen is dat vergeleken met de buitenlucht nog steeds een stuk makkelijker. Het systeem past in alle moderne kassen en de modules worden hoog in de kas geplaatst, zodat je er praktisch gezien zo min mogelijk last van hebt.”

Voltiris grootste installatie staat bij de grootste cherrytomatenteler van Zwitserland: Les Serres des Marais. Volgend jaar wil Voltiris opschalen naar zo’n tienduizend meter kas waarin zowel gewas als energie wordt geoogst. En er zit meer aan te komen: bij Delphy Improvement Center wordt samen met Horconex een test opgestart om de installatie boven het scherm te installeren in een paprikateelt. “Het scherm reflecteert het zonlicht terug op de modules, zodat we nog meer stroom op kunnen wekken”, vertelt hij. “We verwachten dat door stralingswarmte weg te halen, je minder hoeft te ventileren, en zo kunt telen met een hogere CO2-concentratie.”

Het bedrijf zoekt verder naar partners en naar telers om projecten mee op te starten. Het liefste met een koelvraag, en de wens om hun energievoorziening te verduurzamen. “Dat we tomaten kunnen telen en elektriciteit op kunnen wekken, hebben we bewezen. Nu is het tijd om onze oplossing in de praktijk op te schalen, samen met vooruitstrevende telers.”