Tholen - Als de glastuinbouw meer tijd krijgt om van het gas af te gaan, dan kost dat de regering belastinginkomsten. Dit 'gemiste' geld ophalen met een nog hogere CO2-heffing ziet het kabinet echter niet zitten. Diverse partijen droegen dat idee afgelopen week aan.
De sector zou namelijk al 'genoeg tijd' krijgen om de nieuwe belastingmaatregelen te verteren en een verdere verduurzamingsslag te maken. Aanpassing van de voorgestelde belastingmaatregelen op diverse punten ziet het kabinet niet echt zitten.
Dat blijkt uit de beantwoording van een hele reeks vragen door staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst. Hij kreeg die vragen op zich afgevuurd tijdens ronde 1 van het 'wetgevingsoverleg' over onder meer de belastingmaatregelen voor de glastuinbouw. Het overleg krijgt maandagmiddag in ronde 2 een vervolg.
Diverse kritische Kamerleden voelden het kabinet aan de tand over de met Prinsjesdag voorgestelde 'Wet fiscale maatregelen glastuinbouw'. Daarin wil de regering tussen 2025 en 2030 zowel het verlaagd tuinbouwtarief uitfaseren als de WKK-inputsvrijstelling inperken.
Kan dat niet anders? Niet echt, zo laten de antwoorden van Van Rij zich samenvatten.
Discussie over dekking
Afgelopen week werd een correctie doorgevoerd in de wet. De fiscale behandeling van kleinere en grotere wkk-installaties is gelijk-getrokken. De aanpassing brengt wel minder geld in het laatje. Op zoek naar compensatie stelt de staatssecretaris voor om 'de CO2‑heffing glastuinbouw te verhogen en de inputvrijstelling voor overige verbruikers te verkleinen'. Daarmee zoekt het kabinet 'dekking', zoals dat heet. Financiële dekking.
Kamerlid Van Dijk van het CDA wilde weten of die dekking niet ook anders kan. Van Rij schrijft:
"Een alternatief voor de gekozen dekking is het volledig dekken van de derving met een verhoging van de CO2-heffing glastuinbouw. Het
kabinet acht dit onbillijk. Daarom heeft het kabinet ervoor gekozen om de derving deels te dekken met het aanscherpen van het afbouwpad van de inputvrijstelling voor elektriciteitsopwekking."
Ook stelt het CDA-Kamerlid voor om de 'outputvrijstelling' te laten vervallen. Dit zou ervoor zorgen dat de exploitanten van kleine WKK-installaties belastingplichtig worden voor de energiebelasting, stelt de staatssecretaris. " Hierdoor stijgt het aantal belastingplichtigen van circa driehonderd naar circa 2.800." Dat kan de Belastingdienst niet aan. Nu zijn er circa 500 belastingplichtigen.
In zijn antwoorden blijft Van Rij wijzen op een 'evenwichtig maatregelenpakket' waarbij het kabinet beseft, dat ondanks al kleine aanpassingen en ook extra subsidies voor de sector, 'de transitie
fors is en een deel van de bedrijven de stap mogelijk niet kan of wil maken.'
Meer tijd? Lastenverhoging voor grote tuinder
Kan de tuinder dan niet nog wat langer de tijd (langer dan tot 2030) krijgen voor verduurzaming? Van Rij gaat in de discussie over dekking ook nog uitgebreider in op de kabinetskeuzes. Hij wijst op impactanalyses en weet van de genoemde gevolgen voor kleine tuinders bij afschaffing van het verlaagd aardgastarief.
"Dit komt doordat de energiebelasting een degressieve tariefstructuur kent en over het eerste deel van het verbruik een hoger tarief moet worden betaald. De CO2-heffing glastuinbouw kent dit nadeel niet, doordat het tarief per ton CO2 voor alle belastingplichtigen gelijk is. Indien ervoor zou worden gekozen het verlaagde tarief over een langere periode (dan tot 2030) uit te faseren leidt tot een lagere prijsprikkel om te verduurzamen. In dat geval is een hoger tarief in de CO2-heffing noodzakelijk om het restemissiedoel van 4,3 Mton te borgen. De totale lasten voor de glastuinbouwsector blijven hierdoor
gelijk. Wel vindt er naar verwachting een verschuiving van de lasten plaats van kleine tuinders naar grote tuinders."
Emissiedoel 2030
De exacte benodigde tariefverhoging voor borging van het restemissiedoel is lastig in te schatten zonder een uitgebreidere
analyse en is ook afhankelijk van moeilijk te voorspellen marktomstandigheden, aldus de staatssecretaris. Hij belooft in 2024, zoals eerder aangekondigd, in een nieuwe tariefstudie met daarin aandacht voor het bovengenoemde pijnpunt. Een versnelling van deze tariefstudie, zoals gevraagd, is volgens hem 'helaas
niet mogelijk.'
Dekking van een lager afbouwpad met een hogere CO2-heffing, zoals onder meer CDA voorstelt, heeft niet de voorkeur van het kabinet. "De verhoging, ter dekking, kan leiden tot een hoger tarief voor de CO2-heffing dan nodig is om het 2030 restemissiedoel van 4,3 Mton te borgen. (...) De totale lasten voor de glastuinbouw blijven gelijk, maar zouden wel anders worden verdeeld ten opzichte van het voorstel van het kabinet."
Tuinder ontkomt niet aan verduurzaming
Een zorg van Kamerleden is ook dat tuinders naar het buitenland vertrekken door de aangekondigde maatregelen. Dat staat ook in onderzoek van Trinomics waarop de sector wijst en waarmee ook de staatssecretaris bekend is. Hij zegt over het 'weglekrisico' bij tuinders zonder verduurzamingsopties: "Het is echter de vraag of dit betekent dat glastuinbouwbedrijven daadwerkelijk verplaatsen
naar het buitenland. Ook in het buitenland zullen deze bedrijven moeten verduurzamen."