Tholen - Ruim een jaar geleden maakte Kalter Aardbeien de overstap van aardbeien naar de productie van biologische groentezaden en spijkerde eigenaren Annet en Richard een nieuwe naam boven de deur: Kalterra. “We wilden na Kalter Aardbeien niet Kalter Zaden heten”, vertelt Annet, “maar wel een naam die dicht bij ons bleef.” Behalve een knipoog naar het woordje ‘terra’, wat duidt op ‘telen in de aarde’, herkent de insider er ook de voorletters van het stel in. Nu de eerste teeltrondes erop zitten is het een uitgelezen moment voor een kijkje achter de schermen.
“Er heeft 40 jaar niets in deze grond gezeten”, steekt Annet van wal. “Wij hebben de afgelopen 10 jaar aardbeien op goten geteeld, de teler voor ons heeft 30 jaar lang tomaten geteeld en deed dat eveneens op substraat. Omdat we onze grond altijd met drie lagen plastic hebben afgedekt, konden onze groentezaden een half jaar na de start al biologische (Skal) gecertificeerd worden. Wat daarnaast ook geholpen heeft met de keuze om biologisch te worden is dat wij de afgelopen jaren al veel met weerbaar telen bezig zijn geweest. Daadwerkelijk biologisch worden was voor ons gewoon de volgende stap.”
Potdicht
De eerste oogst mocht nog niet het stempel bio dragen maar inmiddels is dat dus wel het geval. Het meest ingewikkelde van alles was naar eigen zeggen het creëren van zeven gesloten afdelingen, met de nadruk op gesloten. Wanneer de bijen worden uitgezet om de vrouwelijke planten te bevruchten moet het helemaal dicht zijn, er mag absoluut niets in en uit om ongewenste kruisbestuivingen te voorkomen. En dus moeten alle afdelingen volledig kunnen worden afgesloten, met kunstig dicht gestikte doeken en schermen en met gaas in alle 900 sponningen.
Omdenken
Het eerste rondje werd gedraaid met o.a. venkel, prei, Savooi, Chinese kool, terwijl er nu o.a. spitskool, broccoli en spruiten in de 1,7 ha tellende kas te vinden zijn. Het assortiment wordt bepaald door opdrachtgever Bejo, die bovendien nauwgezet over de schouder van de kweker meekijkt. En dat is nodig, vervolgt Annet, want die biologische zadenteelt is in menig opzicht een wonderlijke bedoening. “Je bent teler en je weet echt wel wat, maar je moet nu heel anders denken. Bij aardbeien wil je mooie vruchten, nu wil je bloemen en vervolgens is het armoe troef. Je laat de boel aan het eind van de teelt verkleuren en verdorren, dan schud je de planten leeg of laat je ze op de grond uitdrogen, met natuurlijk als doel om het zaad te winnen. Bovendien heb je twee rijen mannetjes en één rijtje vrouwtjes, dus zijn de planten eenmaal bestoven dan rooi je twee derde van het gewas zonder dat dat gevoelsmatig ook maar iets heeft opgeleverd.”
“Weinig werk”
Of het goed boeren is? “Het is in ieder geval geen kwestie van achterover zitten en aan het eind van de rit een keer de zaadjes oogsten. Je hebt er weinig werk aan, zo was eerst zo'n beetje de gedachte, maar daar zijn wel wat kanttekeningen bij te plaatsen. Of het verder aan het eind van de rit wat oplevert weten we nog niet. De oogst gaat hier weg en Bejo gaat dan nog maanden met de zaadjes aan de slag. Aan de inputkant zijn vooral de biologische bestrijders een grote kostenpost. Toen we aan het dorsen waren, stonden we met z’n allen over de tafels gebogen om er de kostbare insecten uit te plukken. Zie je het voor je, een rij volwassen kerels op zoek naar lieveheersbeestjes? Maar ze zijn belangrijk als bestrijders tegen de luizen en vooral de exemplaren met zeven stippen zijn kostbaar. Die kunnen namelijk overwinteren dus die zijn extra veel waard.”
Nieuw avontuur
Er hoeft verder niet belicht of verwarmd te worden en mocht het ’s winters echt een keer te koud worden dan biedt de aansluiting op het plaatselijke aardwarmtenet uitkomst. Er wordt geen gas gebruikt. De overstap naar de biologische zadenteelt staat verder los van het energievraagstuk waar men in de aardbeien vanzelfsprekend meer mee te stellen had. De keuze is gemaakt nadat de kas twee jaar lang te koop had gestaan. Wegens gezondheidsklachten – Richard is inmiddels rolstoel gebonden – zette de ondernemer een punt achter de aardbeien en ook achter de goedlopende streekwinkel. Het idee was het rustiger aan te gaan doen en daarom de kas te verkopen. Toen deze maar niet verkocht werd (‘er waren wel gegadigden maar het ketste telkens af, om moedeloos van te worden’), kwam de ondernemer na een tip van een collega-ondernemer in contact met Bejo. En omdat Annet niet weet van stilzitten en ook Richard, ondanks of misschien wel dankzij zijn beperking, toch graag een nieuw avontuur wilde aangaan, hebben zij de uitdaging aangenomen.
Nieuwe draai
Inmiddels heeft Kalterra haar nieuwe draai gevonden, hoewel de drukte van weleer gemist wordt. In de streekwinkel was van alles te koop en kon ook worden gegeten en gedronken. Op twee Poolse medewerkers na is alle personeel, inclusief de mensen uit de kas, verdwenen en in de vrijgekomen ruimtes aan de voorkant van het bedrijf (waar zich winkel, schuur en terras bevonden) staan nu een paar caravans. Daarnaast is ook de Kalter aardbei, die in de regio uitgroeide tot een begrip en als merk nog steeds voort bestaat (de rechten zijn verkocht aan een Limburgse teler), uit de lokale markt verdwenen. “Maar geen spijt hoor, naar omstandigheden is dit voor ons een mooie oplossing. Bovendien heeft onze zoon, die er eerst weinig van weten moest, de laatste tijd ook interesse in de zaak gekregen, dus we zetten er gewoon de schouders onder.”
Voor meer informatie:
Kalterra
Tuindersweg 2B
8271 PK IJsselmuiden
[email protected]