Tholen - Eind 2022 ontving Saia Agrobotics nieuw kapitaal om de robottechniek waaraan men in Wageningen werkt op te schalen en marktklaar te maken. Een belangrijke stap is de bouw van een eigen proefkas. Begin 2024 moet die er staan.
Anders dan veel andere spelers in de markt voor tuinbouwrobotica kiest het ervaren team van roboticaspecialisten van Saia ervoor de plant naar de robot te brengen, in plaats van de robot naar de plant. Met die laatste manier van werken stoeien robotbouwers al ruim twintig jaar. Het aantal echt praktijkrijpe robots is nog beperkt, ondanks dat inmiddels wereldwijd heel wat bedrijven werken aan robots die dure menselijke arbeid (deels) moeten gaan vervangen.
Ook de oprichters van Saia, dr. Ruud Barth en Bart van Tuijl, sleutelden lange tijd aan robots die de ‘jungle’ van planten in de kas in werden gestuurd. De mannen waren betrokken bij de ontwikkeling van oogstrobots voor komkommer en paprika door Wageningen University & Research. Met Saia Agrobotics hebben ze een eigen bedrijf opgericht. Formeel in 2019, maar in 2017 werden voorzichtig al de eerste stappen gezet.
“Mensen dachten lange tijd dat we met mobiele robots bezig waren”, zegt Ruud enkele maanden na de bekendmaking van het financieringsnieuws. “We zijn echter al snel overgestapt naar een heel ander concept, omdat we inzagen dat het met mobiele robots het niet ging worden. We werden niet warm van die businesscase.”
Mobiele planten i.p.v. mobiele robots
Het concept waaraan in Wageningen achter de schermen hard gewerkt wordt, staat aan de vooravond van opschaling. Daarvoor is het belangrijk om een eigen proefkas te bouwen. Daarin kunnen CEO Ruud en zijn team op grotere schaal laten zien dat wat ze bedacht hebben werkt. Met een schematische video werd vorig jaar al een tipje van de sluier gelicht, maar nog niet alles mocht publiekelijk worden getoond. Begin 2024 moet de proefkas er staan. Dan zal meer duidelijk worden.
Toch kan Ruud wel de richting aangeven waarin gedacht is. “We willen naar een fabrieksconcept toe, waarin de plant per stuk ‘door’ de robots gaat. Om die manier kunnen we meters maken. De planten zijn in ons concept mobiel en vrij. Daardoor kunnen de robots alles goed zien en beter werken.”
Om die plant ‘mobiel’ te krijgen ontwikkelde Saia eigen techniek. Ruud wijst erop dat komkommer en tomatenplanten heel lang worden, tot wel veertig meter bij komkommer. De robotbouwers kiezen ervoor de planten, die op goten groeien, anders op te hangen, zoals Ruud het omschrijft. “Daarvan hebben we gezien dat de businesscase goed is. Het risico dat we nemen met deze bijzondere manier van werken is groot, maar als het werkt, dan is de impact ook groot.”
Wasstraat
Als we Ruud dit voorjaar spreken worden de laatste knopen doorgehakt over hoe de ‘kas’ eruit komt te zien. “We twijfelen nog of we de kas in een loods plaatsen of dat we wel met natuurlijk zonlicht erboven gaan werken.” Robots gaan het gewas verzorgen. “We kiezen ervoor om een enkele robot verschillende handelingen tegelijkertijd te laten doen. Wat we eigenlijk doen, is de plant strippen, blad en vruchten tegelijk.”
Meerdere handelingen laten uitvoeren door één robot maakt het economisch aantrekkelijk, benadrukt de CEO. Maar soms ook ingewikkelder. Wat Ruud beschrijft roept de vergelijking met een autowasstraat op. Hij kan zich er wel in vinden. “Zoals een auto in de wasstraat, zo gaat het ook met de plant in ons robotconcept. Bij elk station krijgt de plant een behandeling. Soms is dat bladplukken en oogsten in één. Dan kan dat ook met één robot.”
Goten opknippen?
Waar men in Wageningen vooral op inzet, is het simpel houden. Dat klinkt misschien wat tegenstrijdig na het lezen van de bovenstaande bijzondere benadering, maar toch is het zo. “Bij ons is de plant helemaal vrij, de stengel is kaal. We omarmen vervolgens als het ware de plant en de robots voeren de gewashandelingen uit.” Saia gaat werken met ‘standaardrassen’. “Maar dat wil niet zeggen dat er in de veredeling niet nog veel winst te boeken valt, vanuit robotperspectief gezien. Daarop kunnen we echter niet zeven jaar wachten. De teler wacht al lang genoeg op een totaaloplossing.”
Officieel krijgt het eind vorig jaar opgehaalde kapitaal uit een financieringsronde niet het label Serie-A-financiering. Toch hikt het er eigenlijk wel tegenaan, vindt Ruud. “Het is een investering om de stap te kunnen zetten naar.” Het bouwen van een proefkas kost geld. Het Saia-concept leent zich voorlopig het beste voor nieuwbouw, zo lijkt het. Op termijn zou retrofitten van bestaande kassen ook een optie kunnen zijn. “In bestaande kassen is het logistiek vaak een uitdaging om de plant naar de verwerkingshal te krijgen, ook omdat die vaak al vol met machines staat.”
Een vraag die nog niet gesteld is, maar die wel opkomt bij het horen van het verhaal is: hoe komt die plant eigenlijk naar de robot? Op een goot? We stellen Ruud de vraag of ze bij Saia goten ‘op gaan knippen’ om het rondrijden met planten makkelijker te maken. Het antwoord op die vraag blijft uit. Te veel details kan men nog niet geven. “Als de proefkas er staat, gaan mensen het zien.”
Oogstvoorspelling
Nog een laatste stukje over de techniek dan. Hoe zit het met oogstvoorspelling? Dat zou technisch heel goed mogelijk moeten zijn met dit concept, zo klinkt het. Ruud knikt. “Wij zien iedere plant heel regelmatig. We werken met track en trace. De plant krijgt een tag. We zien van dag tot dag hoe rood de trossen bijvoorbeeld zijn en kunnen met groeimodellen gaan voorspellen wat er aan rijpe vruchten van de plant gaat komen. Dat is bijna exact voorspellen, verwacht ik, zeker met klimaat- en weerdata erbij. Dan weet je de plantbalans en kun je ook berekenen wanneer de volgende tros gaat afrijpen.”
Hoe goed het oogstvoorspellen gaat werken, dat moet nog wel blijken. Komen we toch weer bij de proefkas uit. “Met onze ruim twintig jaar ervaring in de broekzak denken we op het juiste spoor te zitten. Het is en blijft wel een enorme uitdaging; we bouwen geen enkele robotjes meer, maar een hele groentefabriek. We hopen niet uit te glijden.”
Gebeurt dat toch, dan is dat ook niet erg. “Startups zijn er om risico’s te nemen, vinden wij. Je moet durven falen. Komend jaar gaat blijken of we ons wel of niet hebben bewezen.” Blijkt het hele concept niet te werken, dan kan Saia altijd nog met de ontwikkelde technieken verder, verwacht Ruud. “Wij produceren straks de beste data in komkommer- en tomatenland die er is.” Tot slot nog een advies met een knipoog: “Ik kan het iedereen afraden om ons na te doen.”
Voor meer informatie:
Ruud Barth
Saia Agrobotics
+31 (0)317 700 205
www.saia-agrobotics.com