Tholen - Revol Greens breidt flink uit. De Amerikaanse slateler, die al kassen heeft staan in Californië en Minnesota, heeft onlangs een kas van 8 ha laten bouwen in Texas. En in de toekomst is er de mogelijkheid om de locatie zelfs uit te breiden tot 32 ha. Een aardige klus voor de ontwerpers van zo’n kas. Geerd van Geel is projectleider bij DLVge, dat het ontwerp van de hele kas doet: constructie, scherm, water, energie, elektra, verwarming en koeling. Hij is nauw betrokken bij het project in Texas, en licht een tipje van de sluier op.
Controle assimulatiebelichting door Kees Kipping.
“De eerste fase is 8 hectare, maar we zijn die kas nu al zodanig aan het plannen dat straks ook met 32 ha er nog een logisch gebouw staat. Denk aan een centrale verwerkingsruimte, kantoren, enzovoort. Dat is een hele puzzel, waarbij je ook rekening moet houden met zaken als de vorm van het perceel en utiliteiten. Hoe ga je dat straks opschalen?”
Rekening houden met het klimaat
Als de grote lijnen van de puzzel liggen, komt het steeds meer op de details aan: “Irrigatiesystemen, en met name klimaatsystemen – in Texas is het in de zomer erg warm, dus daar moesten we een passende installatie bij vinden.”
Controle dijkhoogte bassin door Geerd van Geel.
Geerds collega’s, Ronald-Jan Post en Ruud Brouwer, gespecialiseerd in energie, hebben in 2020 een klimaatberekening gemaakt. “We hebben toen een klimaatsysteem ontworpen waarbij in de zomer het gecombineerde energiedoek dichtgetrokken wordt. Er is dan geen uitwisseling met de buitenlucht waar enkel het klimaat geregeld wordt met koelunits in de kas. Deze koelunits regelen de temperatuur (koelen en verwarmen), maar ook de luchtvochtigheid. Wanneer de condities buiten het toelaten kan de kas als traditionele kas fungeren. De condities buiten bepalen hoe het system gebruikt wordt."
Controle scherming met drone door Kees Kipping.
Om het zo duurzaam mogelijk te maken, is gekozen voor een combinatie van centrifugaalchillers met warmtepompen. “Een deel van de koudevraag, die heel groot is, hebben we ingevuld met warmtepompen. Overal waar je koelt, komt ook warmte vrij, die we gebruiken voor het ontvochtigen.” Ook bij koude nachten – in Texas kan het ’s winters richting het vriespunt gaan – kunnen de warmtepompen worden ingezet.
Indoor farming
Bij DLVge vergelijken ze de manier van telen in de zomer, met dichte energiedoeken , met ‘indoor farming’. Maar het had nog revolutionairder gekund. “We hebben bestudeerd of het mogelijk was om de kas helemaal dicht te maken met sandwichpanelen, maar dat was niet rond te rekenen. De constructie zou iets duurder uitvallen, maar vooral het stroomverbruik zou veel hoger worden, omdat je continu de lampen aan moet zetten. Dat weegt niet op tegen de extra isolatiewaarde.”
Controle gietboom door Geerd van Geel
In de kas die er nu staat, hangen wel LED-lampen, maar dat is meer voor productieverhoging. “Op die manier kan de teler kwaliteit en productie garanderen, ook op dagen met minder zonlicht.”
De proef op de som
Het ingenieuze klimaatsysteem is in 2020 bedacht, maar de eerste 4 ha van de nieuwe kas zijn pas in 2023 in gebruik genomen. “Dan wordt het voor ons ook spannend. We houden bij het ontwerp rekening met 95% van de extreme weersomstandigheden, maar je kan niet met alles rekening houden, anders worden de installaties zo uitgebreid dat ze niet meer rendabel zijn.”
Controle vloer koude opslag tank door Geerd van Geel.
Bij de bouw en het in gebruik nemen van de kas controleren wij de werking van de installaties en ondersteunen wij de klant bij de opstart van de teelt. Op het moment dat je gaat telen, dan zal de klant moeten leren hoe de diverse installaties ingezet moeten worden. Diverse weerscenario’s maar ook de seizoenen zullen invloed hebben hoe de diverse klimaatinstallaties het meest optimaal ingezet kunnen worden. Zo komt op dit moment van het jaar de warmtepiek van de zomer.
Als het dan warmer wordt, kom je aan de maximum capaciteit van de installatie. “Dan moeten we de teler helpen te begrijpen wat hij met de installatie kan en hoe je hem moet bedienen. Met die hogere temperaturen moet je echt goed overleggen met de teler, maar ook met de installateur, Dalsem, helpt daarbij mee. Dat is heel leuk, om in samenspraak met de klant een mooi project op te tuigen.”
Voor meer informatie:
DLVge
Horti House, Violierenweg 3 
2665 MV Bleiswijk
Tel.: +31 (0)10 462 30 30
www.dlvge.nl
[email protected]