Tholen - In plaats van enkele weken wachten binnen een paar dagen inzicht in de kiemkracht van zaad krijgen, en dan ook nog besparen op arbeid. Met een nieuwe zaadscanner heeft Sendot een fraai stukje automatisering te bieden aan veredelingsbedrijven, maar ook aan plantenkwekers en telers die willen weten wat voor zaad ze in huis hebben.
Woensdag 24 mei is de eerste installatie bij een Nederlandse plantenkweker geleverd. In Houten op het hoofdkantoor van de sensorproducent verwachten ze dat daarmee het startsein is gegeven voor nog heel wat meer installaties, mogelijk gemaakt door een seriematige productie.
Voor de hele keten
Het meten van kiemkracht is niet nieuw. Wel nieuw is dat Sendot een scanner heeft ontwikkeld die compact is, en hierdoor laagdrempelig in gebruik. Verwacht geen enorme kast, maar een robot die bij wijze van spreken onder de arm meegenomen kan worden van kas naar kas. “We gaan ervan uit dat eenmaal gewend aan onze techniek bedrijven snel meerdere scanners aanschaffen”, zeggen Bert van Tol en Arie Draaijer, CEO en CTO van Sendot.
“Wat we namelijk willen bereiken is dat het waarborgen van kwaliteit in de hele keten mogelijk wordt”, vult Commercieel Manager Erwin Gräfe aan. Het voor de hele keten, en niet alleen voor de wetenschap en laboratoria, beschikbaar maken van sensoren, dat is waar het bedrijf voor staat. “Daarom moeten onze producten laagdrempelig zijn en makkelijk te bedienen.”
Kiemkracht volgen
Sendot levert een robot, maar niet onbelangrijk, ook software, waarmee makkelijk en overzichtelijk data uitgelezen kan worden, en geanalyseerd in grafieken. Bert laat een voorbeeldgrafiek zien waarbij de kiemkracht van tomatenzaad is geanalyseerd. Die kiemkracht wordt vastgelegd aan de hand van het zuurstofverbruik van het zaadje in de eerste fase van kieming.
In de grafiek zie je dat terug in verschillende kleuren lijntjes, per zaadje een kleur. De eerste uren gebeurt er niet veel. Het zaadje wordt eerst nat van de vloeistof waarin het zit. De lijn start bij 21%, het percentage zuurstof in de lucht. Eenmaal nat begint de kieming. Dan gaat het zaadje ook zuurstof gebruiken. Sendot kan dat meten. Dat doet men met behulp van een speciale, zelf ontwikkelde (letterlijk gebakken) coating bovenaan het buisje.
Erwin demonstreert de werking
Snel kwaliteit kennen
Er zit variatie in hoe de kieming van individuele zaden verloopt. Zaadleveranciers doen hun best zaden met een zo egaal mogelijk kieming te leveren. Bovendien beloven zij een percentage van opkomst bij levering. Het kan echter voorkomen dat zaden, bijvoorbeeld als ze al ouder zijn, minder kiemkracht hebben. Een kleine test met de zaadscanner kan dat aan het licht brengen.
Waarom dat handig is? Bijvoorbeeld om bij het zaaien bij een plantenkweker genoeg te zaaien, rekening houdend met een percentage zaden dat niet opkomt. Niets is zo vervelend dan er na bijvoorbeeld twee weken, bij kieming, achter te komen dat een deel niet kiemt. Wie dan nog een partij extra moet zaaien, loopt achter.
Zaadbehandeling
Ook bij de evaluatie van zaadbehandeling kan de scanner van groot nut zijn. Arie: “Het landschap van het gebruik van middelen verandert snel, er mag steeds minder en het gebruik van biologische alternatieven staat nog in de kinderschoenen. Met de zaadscanner is een snelle en geautomatiseerd evaluatie mogelijk. Dit betekent dat er minder standaard kiemtesten nodig zijn.”
Zaad met coating bij een veredelingsbedrijf
Prototype
Wie denkt, hé, die scanner, die heb ik al eens gezien, die kan gelijk hebben. Een prototype is al bij een Nederlandse teler in gebruik. Inmiddels is Sendot zover dat de seriematige productie opgestart kan worden. Een 3D-printer staat in Houten te draaien.
Wie de zaadscanner nog niet kent, kent mogelijk wel al de diverse andere sensoren van Sendot. “Onze fotosynthesesensor gaat erg hard momenteel”, geeft Erwin aan. “Maar we hebben bijvoorbeeld ook een zuurstofsensor, die de temperatuur en zuurstof in het wortelmilieu meet.” Hier is een vergelijkbare coating gebruikt als ook bij de zaadscanner voor kiemkracht, alleen dan is de coating op andere manier, op de punt van de mobiele sensor, ingezet.
Makkelijker dan met menselijk oog
Uit de curves van de grafieken die met de data van de zaadscanner gemaakt worden en die te zien zijn op het scherm dat de gebruiker met een stekkertje aan de zaadscanner koppelt, kunnen naast kiemkracht ook andere afgeleiden worden gehaald, legt Bert uit. Zo valt op dat de ene lijn in het voorbeeld harder daalt dan de andere, of veel vroeger dan andere lijnen. Die zaadjes starten later met kiemen. Daalt de lijn hard, dan is het zaadje erg kiemkrachtig. “Zulke zaken zijn lastig te meten bij handmatig kiemkracht analyseren”, geeft de CEO aan. “Het kan wel, door bladoppervlak meten, maar dat is best lastig, zeker met al die kleine blaadjes.”
De robot kan het bovendien snel. De robot kan één plaat, of eigenlijk een rack, met buisjes per minuut verwerken. Hoeveel zaadjes er daarin zitten, verschilt. De robot kan er 48, dus 48 buisjes, of 96 tegelijk aan. “Dat zijn aantallen die passen bij de huidige praktijk”, geeft Bert aan. Zijn de zaadjes heel groot, dan is minder ook mogelijk. 24 buisjes bijvoorbeeld. Op termijn kijkt Sendot ook naar robotica voor het wisselen van de platen. “Dan kun je er helemaal niet meer tegenaan scoren.”
Om zaadkwaliteit te meten heeft Sendot ook al een mobiele sensor beschikbaar die chlorofyl meet. Samen met de zaadscanner kunnen gebruikers zelf nog meer data over de kwaliteit van zaad krijgen.
Voor meer informatie:
Sendot
[email protected]
www.sendot.nl