Door het verhoogde minimumloon en de hoge energieprijzen zijn de teeltkosten op veel plaatsen exorbitant gestegen, en dat geldt ook voor het groentebedrijf van Hans Hofmann in het Duitse Neurenberg. "Het is soms erg moeilijk om onze kosten door te berekenen. De handel probeert zijn klanten aan zich te binden door steeds vaker te importeren. Daardoor konden in februari geen grote regionale winkelacties worden gevoerd. Supermarktketens richtten zich eerder op producten uit Zuid-Europa, Turkije, Marokko enz., dus op landen waar de teeltkosten een stuk lager zijn."
Hans Hofmann
80 procent van de komkommers gaat naar de supermarkt
Aan het begin van het jaar lag de prijs voor regionaal product nog op een niveau dat voor de consument meestal niet interessant was. "De grote hoeveelheden die wij leveren, kunnen ook niet gemakkelijk aan de consument worden verkocht."
Hofmann verkoopt een deel van zijn producten zelf rechtstreeks aan de supermarkten. Via de producentencoöperatie Frankengemüse Knoblauchsland eG wordt een groot deel van de supermarktketens in Beieren en de groothandelsmarkt van Neurenberg bevoorraad, zegt hij.
"Onze komkommers worden voor 80% verkocht aan de supermarkt. We beginnen eind januari met planten, waarna de komkommers ongeveer vijf weken nodig hebben om zich te ontwikkelen, zodat we rond eind februari/begin maart kunnen beginnen met oogsten. Wij verwachten gemiddeld over het jaar ongeveer 150 komkommers per vierkante meter te kunnen oogsten, wat natuurlijk sterk afhangt van het weer."
Verder teelt Hofmann ook tomaten onder glas. "Als ik eind januari tomaten plant, oogst ik afhankelijk van het ras pas half/eind april. We lopen één keer per week door de kas om alles te oogsten. Tomaten zijn meestal consistenter dan komkommers, omdat de oogst gelijkmatiger is. Zodra ik begin met de oogst van de tomaten, blijft de opbrengst relatief stabiel."
Uitbreiding van de kasruimte
In augustus 2022 begon Hofmann met de bouw van een nieuwe kas, om zijn areaal onder glas met een hectare uit te breiden. "Op deze plek werden voorheen vollegrondsgroenten zoals selderij, kool, sla enz. geteeld. Maar voor deze producten is gedurende het seizoen geen grote vraag meer. Daarom verschuift onze focus nu meer op kasgroenten, d.w.z. tomaten, komkommers, aubergines en paprika's." De nieuwbouw vervangt ook een oudere kas. Zodra de nieuwe operationeel is, wordt de oppervlakte van de oude kas omgezet in akkerbouwgrond.
Ongeveer een derde van het totale areaal waarover Hofmann beschikt, ligt onder glas. "Met het nieuwe gebouw zitten we op ongeveer drie hectare kas en zeven hectare vollegrond. De arbeid die gepaard gaat met de teelt onder glas voor hetzelfde areaal is echter veel hoger en ook kostenintensiever. Tegelijkertijd halen we nu 80% van onze omzet uit de kas."
Vollegrondteelt volledig geautomatiseerd
De eerste grotere aanplantingen in de kas vergden meer personeel, omdat deze vorm van teelt aanzienlijk arbeidsintensiever is dan de teelt van vollegrondsgewassen zoals sla, selderij, kool en dergelijke, aldus Hofmann. "In de vollegrond is de hele teelt geautomatiseerd, bijvoorbeeld in de vorm van plantmachines. Alleen het oogsten gebeurt nog met de hand. In de kas is deze automatisering nog niet mogelijk, waardoor er zeven tot acht medewerkers per hectare nodig zijn."
Hofmann had geen problemen met de aanvoer van grondstoffen. "Ik heb elke vorm van kunstmest, substraatmatten, enz. geleverd gekregen. Ook staal, beton en glas voor de nieuwbouw hebben wij zonder problemen ontvangen, maar wel met een prijsverhoging van 25 tot 30%."
Optimale voorwaarden voor de teelt
In moderne kassen met hoge gevels zoals die van Hofmann komen ook zogenaamde buisrailsystemen voor. "Dit is een buisrailsysteem waarbij op de vloer verwarmingsbuizen liggen die warmte afgeven. Deze warmte kan afhankelijk van de behoefte van de plant gericht worden gebruikt."
Het hele ventilatie- en verwarmingssysteem is computergestuurd. "Wij zitten dicht bij de optimale omstandigheden voor de planten en kunnen ervoor zorgen dat er vrijwel geen schimmelziektes ontstaan. Daardoor hoeven we onze kasplanten het hele jaar door bijna niet te behandelen met gewasbeschermingsmiddelen." Het fruit dat geoogst kan worden, wordt ook niet direct bespoten, want het systeem dat hij gebruikt heeft sproeiers waarmee de gewassen heel gericht kunnen worden besproeid.
Circulair watersysteem
"Overal in het Knoblauchsland worden waterreservoirs of waterbetonbakken gebouwd zodra er nieuwe kassen worden gerealiseerd. Al het water van de daken wordt hierin opgevangen en opgeslagen in duizenden kubieke meters, waarmee meerdere weken kan worden gewerkt. Er is ook de Wasserverband Knoblauchsland. Dit is een vereniging van alle tuinders in de regio die een watervoorraad hebben aangelegd. Het water wordt verzameld in verschillende reservoirs. Zodra er knelpunten zijn, bijvoorbeeld in juli/augustus, wordt er extra water gekocht door de vereniging. Het gaat hier om oeverfiltraat. Vooral vorig jaar kwam dit regelmatig voor."
Tegelijkertijd, zegt hij, kan Knoblauchsland ook genieten van voldoende regenval. "We hebben minder chemische gewasbeschermingsmiddelen nodig vanwege de voordelen van de ligging. Maar het blijft belangrijk om de teelt zo efficiënt mogelijk te maken zodat de kosten laag blijven, vooral om goed te kunnen concurreren met geïmporteerde producten."
"Wij werken hier in een gesloten systeem. Dat betekent dat ik de plant eigenlijk meer water en voedingsstoffen geef dan hij nodig heeft. Maar het overtollige kan tijdelijk worden opgeslagen en gefilterd via de substraten in de goten in de tanks. Thermisch verwarmd worden ze vervolgens teruggevoerd. Daarbij komt ook geen nitraat in het grondwater terecht, want wij werken onafhankelijk van de bodem."
Voor meer informatie:
Hans Hofmann
Gemüsebau Hofmann
Schnepfenreuther Hauptstr. 87
D-90425 Nürnberg, Duitsland
Tel: +49 (0)911 345087
[email protected]
https://www.gemuesebau-hofmann.de