"Uit onze huidige resultaten blijkt dat we bijna 2 tot 3 keer meer cocktailtomaten per m2 kunnen oogsten dan in een kas. Een goed geschoolde kasteler haalt ongeveer 40 kg per m2, terwijl wij 110 kg per m2 oogsten. Wij kunnen systemen leveren die een gecontroleerde tomatenteelt in twee tot maximaal vijf lagen mogelijk maken," legt Willem Jonkman, oprichter en directeur van Hortigold, uit.
In 2020 voerde Willem een tomatentest uit met een teeltmethode die in vertical farms niet vaak wordt gebruikt. Er werd een proef van zes weken gehouden om alle belangrijke middelen te onderzoeken die nodig zijn voor de horizontale teelt in vertical farms. De reden achter horizontaal telen in plaats van verticaal is om ruimte te besparen en de opbrengst te verhogen en de plant centraal te zetten.
Hortigold is begonnen als technologiebedrijf dat printplaten levert voor robots, moederborden en apparaten zoals camera's, beveiligingssystemen en glasvezelnetwerkcomponenten. Het bedrijf zet de laatste tijd haar brede kennis in de technologie in voor de teelt van vruchtgroenten.
Willem Jonkman in de testfaciliteit
Proeven met bloeiende tomatenplanten
Hoe is het mogelijk dat een elektronicabedrijf in zo'n korte tijd dit soort resultaten kan bereiken, terwijl telers dat nooit eerder voor elkaar hebben gekregen? "We begonnen te experimenteren en technologie te gebruiken om de perfecte omstandigheden voor een specifieke plant te creëren. Deze technologie stelt ons in staat om op basis van gegevens het plantproces te optimaliseren en een kosteneffectief en duurzaam systeem te creëren. Door te experimenteren hebben we zelfs kennis opgedaan over het houden van hommels in een cel. Je ziet de dieren vaak gedesoriënteerd raken in een indoor farm, maar wij hebben het spectrum zo aangepast dat ze rustig hun werk kunnen doen en een prettige leefomgeving hebben."
Voor het nieuwe teeltconcept heeft Hortigold verschillende sensoren ontwikkeld, die bijvoorbeeld de wateropname van de plant meten. Ook brengen ze elementen als temperatuur en luchtvochtigheid in kaart en kan de omgeving eenvoudig naar de gewenste omstandigheden worden gestuurd. Bovendien kunnen het licht, de luchtvochtigheid, het klimaat en de irrigatie worden afgestemd op wat de plant precies nodig heeft op een bepaald moment van de dag of in een bepaalde groeifase.
"Bovendien stoten we geen CO2 uit en gebruiken we slechts een fractie van wat er normaal in de tuinbouw gebeurt. We gebruiken ongeveer 12 kg CO2 per drie maanden, wat minder is dan een gewone kas. Hetzelfde doen we met watergebruik, de benodigde voeding en energie voor de lampen. Door sensoren en nauwgezette monitoring kunnen we de indoor teelt niet alleen betaalbaarder, maar ook duurzamer maken."
"Tot nu toe hebben we de volgende rassen gekweekt: Brioso, Tomagino en de Yoom (Purple Umami tomaat)." Nu is het bedrijf klaar om proeven te starten met meer rassen om een breed scala aan 'groeirecepten' voor verschillende tomaten en andere gewassen aan te bieden.
Alles wat je nodig hebt: een lege kas en het teeltconcept 'New Horizon'
Hoewel de complete teeltoplossing duurder is dan een kas, beweert Willem dat het slechts 60% nodig heeft van wat een kas zou gebruiken en dat het bovendien duurzamer is. Uiteindelijk komt het systeem dus goedkoper uit op het gebied van arbeid en een efficiënt gebruik van middelen.
Hortigold noemt hun oplossing graag de kas van de toekomst: de "New Horizon farm". De visie van Willem is om hun "teeltcellen" in een kas te plaatsen, omdat dit een van de goedkoopste bestemmingsplannen is met lage kosten, in vergelijking met andere gebouwen.
De oplossing is beschikbaar in modules van 8 cellen, waarbij 8 modules samen een oppervlakte van ongeveer 1 hectare beslaan. "Hierdoor kunnen telers verschillende rassen per module telen."
Naast de mogelijkheid om meerdere gewassen tegelijk te telen, kan er een synergie tussen de modules worden gecreëerd. Als er vier modules worden geplaatst voor verschillende rassen of gewassen, kan een 'samenwerking' tussen de modules worden toegepast. Denk aan het koelen van een teeltruimte, het verplaatsen van overtollige warmte waar nodig en het toepassen van piekuren om de energiekosten te verlagen.
Instelbare, efficiënte LED-lampen
Hortigold heeft zelf instelbare LED-lampen ontwikkeld. De drivers worden buiten de teeltruimte geplaatst om te voorkomen dat er extra warmte in de teeltcellen terecht komt en om ruimte te besparen. De LED-lampen kunnen als geheel of per sectie worden aangestuurd. "We kunnen specifieke delen van de plant op een specifieke manier verlichten en zo kosten besparen, waardoor we extreem energiezuinig kunnen zijn en uiteindelijk beter en meer voedsel kunnen produceren," merkt Willem op.
Een van de voordelen van horizontaal telen, merkt Willem op, is dat de tomaten slechts ongeveer 20 cm van elkaar verwijderd zijn en over het geheel genomen korter zijn. Hierdoor kunnen alle planten op hun volle breedte worden belicht, "wat normaal niet gebeurt."
Nog minder middelen nodig
Volgens Willem helpen de sensoren niet alleen om de plant centraal te stellen, maar kun je ook dingen elimineren die je niet meer wilt of nodig hebt. "We hebben zoveel dingen kunnen ontwikkelen op basis van de veranderingen die we hebben gemonitord. Het is best interessant om te zien hoe een plant op die veranderingen reageert en zich aanpast aan de omgeving. Neem bijvoorbeeld de drinksensoren die het mogelijk maken de juiste hoeveelheid water te geven en afvalwater te vermijden, wat in de toekomst een echt probleem zal worden. Dit is belangrijk vanwege de waterschaarste en ook omdat de overheid glastuinders verbiedt recirculatiewater te lozen, dat dus gerecycled en gereinigd moet worden. Door de gecontroleerde omgeving en de unieke manier van luchtreiniging zijn er ook geen bestrijdingsmiddelen nodig, wat resulteert in schone producten van zeer hoge kwaliteit."
Willem ziet ook mogelijkheden voor dit soort volledig groene energiekassen in het Midden-Oosten. "Het glazen dak kan volledig worden verborgen onder zonnepanelen, zodat je je eigen energie produceert, maar dat kan ook met een volledig gesloten gebouw."
"Onze ambitie is om de teelt van meer voedsel van hogere kwaliteit mogelijk te maken en dit op een duurzamere en kostenefficiëntere manier te doen. We richten ons in Europa op Nederland en het Verenigd Koninkrijk om een jaarronde productie mogelijk te maken en op het Midden-Oosten, Zuid-Amerika en de VS om voedselzekerheid en productie dichter bij de consument te brengen. We staan zeker open voor samenwerking met anderen," besluit Willem.
Voor meer informatie:
Willem Jonkman
Hortigold 
Cornwallstraat 6
1976 BD IJmuiden
[email protected]