Tholen - Aan de Madeweg in Monster is de afgelopen jaren achter elkaar door gebouwd. Radijsteler Jongfresh heeft er in fases het complete bedrijf vernieuwd. Oude kassen maakten plaats voor nieuwe kassen, een nieuwe verwerkingsruimte, kantoren en kantine. Bovendien zijn alle kassen aan elkaar gekoppeld met als resultaat een ‘radijsstraat’ met genoeg ruimte voor groei.
“Alles wat je doet, wil je goed doen,” zegt eigenaar Erik de Jong in nummer drie van vakblad Primeur. Dat geldt ook voor alles wat er naast de pas afgeronde bouwactiviteiten op het bedrijf gebeurt, zo blijkt tijdens een rondleiding door het bedrijf. In 2020 werd de eerste fase van het bouwplan aangevat. Daarbij is 1,5 hectare kas vernieuwd.
Een jaar later volgde al fase 2, sneller dan verwacht. Erik kwam om tafel te zitten met de buurman. Besloten werd twee percelen om te ruilen. Hierdoor kwamen de percelen van Jongfresh aan de Madeweg op een rijtje te liggen en sloten ook de percelen van de buurman, Optiflor, beter op elkaar aan. Allebei besloten zij na de verkaveling te gaan bouwen.
Voor Jongfresh betekende dat nog eens 3,3 hectare kas slopen en herbouwen. Bovendien werd direct ook een verwerkingsruimte gebouwd van 3.800 vierkante meter. “Ja, we zitten nu ruim in ons jasje,” bevestigt Erik bij binnenkomst in de grote hal. Hij laat er zien dat op diverse plekken alvast nagedacht is over toekomstige groeistappen. Zo is er al een gootje in de betonvloer aangelegd voor het geval er een tweede koelcel gespiegeld naast de huidige koelcel bij moet komen. Ook kan er makkelijk nog een verpakkingslijn bij in de hal waar losse radijs en bosradijs worden verpakt.
Lila radijs is nieuw bij Jongfresh
Rainbow en lila
De radijsteler verzorgt ook zelf de afzet. Jongfresh heeft met de jaren naam gemaakt met een ruim assortiment met veel specialties. Rainbowradijs is er zo eentje. Het zijn drie kleuren radijs op één bos “Vijf jaar terug zijn we hier voorzichtig mee begonnen. Vooral de paarse radijs erbij krijgen was een uitdaging. Langzaam zijn we gaan uitbreiden van enkele collies per dag naar echt opschalen vorig jaar.” Teelttechnisch heeft de teler het inmiddels helemaal in de vingers. “Het is een super leuk product. Uit de markt krijgen we er positieve reacties op.”
2023 is het jaar van de start van weer een nieuw product: lila radijs. In de grootste kas van de drie trekt Erik er handmatig een handjevol uit de grond. Verderop doen enkele medewerkers hetzelfde. Jongfresh koos er zeven jaar geleden voor alleen nog maar met de hand te oogsten. Hierdoor hebben de radijstelers de mogelijkheid andere rassenkeuzes te maken. Rekening houden met of een product machinaal geoogst kan worden, hoeven zij niet.
De lila radijs valt op met lila aan de bovenkant van het knolletje en wit aan de onderkant. Naast kleur kijkt Jongfresh naar smaak en textuur, belangrijk voor het mondgevoel. Als alle drie die aspecten perfect in orde zijn, is een nieuw radijsconcept geboren. “Ik heb het idee dat het met lila radijs ook de goede kant op gaat,” zegt Erik. Net als bij rainbowradijs begint de verkoop eerst met ‘enkele collies per dag’ om daarna, als de markt het product weer omarmt, langzaam op te schalen.
Energie
Drie jaar lang stond veel in het teken van bouwen. Een mooie tijd, maar ondertussen draaide de teelt en verkoop van de radijs gewoon door. Door goed na te denken en door gebruik te maken van huurkassen, wist Jongfresh de productie ook tijdens het herbouwen van kassen op peil te houden. “Soms heb ik het gevoel dat er de laatste jaren niets terecht is gekomen van al mijn plannen,” geeft Erik aan als het over de drukke jaren gaat.
Zijn hoofd zit vol ideeën, maar niet alles kan tegelijk. Gelukkig heeft hij een team met mensen, waaronder zijn ouders, om zich heen. “Als ik dan toch weer eens om me heen kijk, zie ik gelukkig ook dat we ‘best wel iets bereikt’ hebben.” Het is een understatement, zeker in de ogen van een buitenstaander. Die ziet een modern bedrijf aan de Madeweg en in het stalletje op het parkeerterrein voor de deur ook een aanlokkelijk assortiment radijs dat niet zomaar overal te krijgen is.
Een paar LED-lampen uit een eerdere test met LED-belichting zijn strategisch opgehangen in een schaduwhoek. Opschalen met LED laat vanwege de energiecrisis nog even op zich wachten.
Halverwege maart is door Jongfresh met alle bij de bouw betrokken partijen stilgestaan bij het mooie eindresultaat. Daarmee kan de blik ook weer vooruit en kan de focus extra op niet-bouwgerelateerde activiteiten. Privé betekent dat voor Erik later dit jaar een keer weer echt vakantie. Een caravan in een van de schuren verklapt dat dit op het lijstje bij hem en zijn familie staat.
Zakelijk zijn er onder meer het energievraagstuk, teeltontwikkelingen en blijvende vernieuwing in de afzet. De vernieuwing van het bedrijf vond plaats middenin de coronacrisis en ook de energiecrisis kwam om de hoek kijken terwijl Jongfresh volop aan het bouwen was. Oorspronkelijk stond na afronding van de kassen investeren in LED-belichting voor jaarrond teelt op de rol. “We hebben er al testen mee gedaan. Ik zou graag nu stappen willen zetten, maar dat is op dit moment niet realistisch.”
Over het invullen van de energievraag in de toekomst denkt Erik volop na. Tegenover het bedrijf wordt een aardwarmteproject gerealiseerd. Ideaal, toch? “Dat zou je denken, maar voor een specifieke, koude teelt als de onze is aansluiten niet zo vanzelfsprekend.” Over een maatwerkoplossing om het toch al lage gasverbruik nog verder omlaag te krijgen of te vervangen door een gasloos alternatief, breekt Erik zich nog het hoofd.
De kassen zijn gekoppeld, waarbij ook een slootje wordt overgestoken
Kinderen
In de teelt ligt de focus op weerbaar telen. Zoals dat gaat in een echt familiebedrijf helpt vader Peter daarin mee. 1,5 hectare kas is ingericht voor testen met weerbaar telen, met speciale aandacht voor de bodem. “We zijn hier al flink in het gebruik van kunstmest omlaaggegaan,” geeft Erik aan.
Met onder meer biostimulanten wordt gekeken wat er allemaal mogelijk is. De vernieuwde waterruimte met automatische bakkenvuller maakt het makkelijk om per kas voedingsrecepten aan te passen. Voor Jongfresh is het daarbij de uitdaging om weerbaar telen aan te laten sluiten op het telen van heel veel verschillende soorten rassen. De komende tijd investeert de teler in het optimaliseren van een weerbare teelt.
In de verpakkingshal worden bosradijs en losse radijs verpakt. Jongfresh ziet groeikansen in losse radijs en wil er de consument van de toekomst voor zich mee winnen.
Met zowel teelt als afzet in eigen huis heeft Erik ook een duidelijke visie over de kansen voor radijs verderop in de keten. “Met ons met de hand geoogste product en speciale rassenkeuzes zijn wij in staat een ander product te maken.”
Radijs blijft radijs, maar er is wel degelijk verschil tussen soorten. Zelfs in ‘gewone’ rode radijs. “Het komt voor dat wij door een klant gevraagd worden rode radijs aan te voeren waarbij ook een andere teler radijs aanvoert. Als dan blijkt dat onze radijs beter in de smaak valt, dan is dat een mooi compliment. Als radijstelers in Nederland telen we allemaal een gezond product, maar dat is nog wel iets anders dan het lekkerste of meest representatieve product.”
Radijs is een bodemgebonden teelt, dus een waslijn is welkom
Bij Jongfresh zetten ze nadrukkelijk ook daarop in, waarbij niet alleen naar de kopende consument van nu wordt gekeken, maar ook naar kinderen. “Dat worden de consumenten van de toekomst. Wij willen graag de nieuwe generaties aan het eten van radijs krijgen.”
Met het oog daarop zet Jongfresh in op losse radijs, in de markt gezet als snoep- of snackalternatief. In de verwerkingsruimte is plek voor extra machines om aan deze vraag te kunnen voldoen. Met de complete verbouwing van het bedrijf is een fundament voor toekomstige groei neergezet.
Vanuit de koelcel gaat het product naar de klant. Bij de bouw is alvast ruimte gemaakt voor een tweede koelcel. Jongfresh heeft gebouwd op de groei.
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 37e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Erik de Jong
Jongfresh VOF
[email protected]
www.jongfresh.nl