Volgend jaar laat de grote tomatenteler CombiVliet de laatste van 8 blokken van 12 hectare kas bouwen in Middenmeer. Dat vertelde Financieel Directeur Eric van Heijningen donderdagmiddag tijdens de Meet&Greet Energie van Greenport West-Holland. In zijn verhaal bleek dat het niet de enige investering is die de telers doen. De energiecrisis en -transitie vraagt om aanpassingen. Samenwerkingen helpen die aanpassingen te doen. "Als los tuinbouwbedrijf wordt het lastig."
Minder belichting
Op een totaal areaal van 128 hectare waren de telers tot deze winter gewend veel te belichten. In de locaties in Middenmeer en Rilland én ook een locatie In Westland stonden de lampen voorheen 's winters aan om jaarrond tomaten te kunnen telen. Deze winter is 'slechts' 24 hectare van de normaal 111 hectare belicht, normaal goed voor 2500 belichtingsuren.
Het is het resultaat van de marktontwikkelingen waarin het heel moeilijk is geworden onder belichting tomaten te telen in de winter. Eric schetste in zijn presentatie hoe het er qua energie uitzag tot medio 2021. De telers dekten zich 'marginaal' in tegen prijsstijgingen. "Op de dag inkopen was vaak goedkoper dan vastleggen."
Gas vastgelegd
Toen de prijzen begonnen te stijgen kwamen de telers voor de keuze te staan of ze wel of geen gas gingen vastleggen. Zowel voor de winter van 2021 als voor latere winters. Het werd wél vastleggen, maar het kostenplaatje lijkt daarbij niet meer op dat van enkele jaren terug.
Eric legde uit hoe het 'steeds lastiger wordt' om voor latere winters gas vast te leggen. Wie inkoopt moet een voorschot betalen, maar net als de gasprijzen zelf zijn ook die voorschotten flink gestegen. 88 eurocent per kuub gas aan voorschot betalen is voor 'veel bedrijven ondoenlijk', gaf de financieel directeur aan.
Zelf kwamen de telers uiteindelijk tot de conclusie dat ze teveel gas hebben vastgelegd. Dat komt omdat er minder belicht wordt en ook het Tomato brown rugose fruit virus, wat maakt dat telers eerder teelt wisselen, speelt hierin een rol. Meer kassen blijven langer leeg.
Positief resultaat 2022
Op het scherm liet Eric in percentages zien wat de gevolgen van de hoge energieprijzen voor CombiVliet zijn. Het elektriciteitsverbruik daalde met 23%, het gasverbruik met 39% en omdat de WKK's minder draaiden, werd zelf minder CO2 opgewerkt. Als gevolg van minder belichten en CO2-doseren viel de productie met 14% lager uit. De omzet daalde uiteindelijk met 8%, want de kiloprijs viel hoger uit. Omdat de telers lagere energiekosten hadden, komt het bedrijf in 2022 alsnog op een positief resultaat uit.
Hoge tomatenprijzen?
Met het oog op de winterteelt voor 2022/2023 zaten de telers vanaf medio 2022 wekelijks druk te rekenen. Zou een belichte teelt rendabel zijn? De energieprijzen werden nauwlettend in de gaten gehouden, maar ook met de plantenkweker werd constant overleg gevoerd. Uiteindelijk staat er op 24 hectare een belichte teelt en wordt de rest van de kassen in december en januari aangeplant.
Ondertussen zijn de energieprijzen onzeker, maar dat geldt zeker niet minder voor de tomatenprijzen. "Wat de tomatenprijzen deze winter doen, dat is een raadsel", zei Eric. "Ze zouden zomaar eens heel hoog kunnen zijn." Daarbij wees hij ook op berichten uit diverse buitenlanden, waar telers eveneens niet of veel minder belicht telen.
Via hybride naar full LED
Met het oog op de toekomst gaan de telers flink investeren. Zoals gezegd komt er een kas bij volgend jaar, maar daarnaast investeren de telers in LED-belichting. In de deze winter belichte kassen gaat het nog om hybride belichting, maar helemaal afscheid nemen van HPS-belichting gaat in de toekomst gebeuren. Al voor volgende winter kijken de telers naar full LED. Ook een dubbel scherm installeren komt daarbij kijken.
E-boilers
Buiten de kas staan er ook volop energie-investeringen op de rol. Eric deelde dat voor meerdere locaties e-boilers aangeschaft worden. Op een vraag uit de zaal gaf hij aan ook verhalen te kennen van partijen die hierin willen investeren, maar die geremd worden door congestiemanagement. Als het aan de man van CombiVliet ligt, trekt de overheid in dat geval de portemonnee om eventuele knelpunten op te lossen. Sowieso is hij kritisch op de overheid. "Wij willen wel leveren, maar daar komen ook voorwaarden bij kijken." De ODE en ook SDE-problemen helpen de sector niet.
De telers laten ook extra locaties op aardwarmte aansluiten in Westland terwijl in Middenmeer er extra aardwarmte beschikbaar komt waar de telers hun kassen mee kunnen verwarmen. Daarnaast komen er, voor zover ze er niet al zijn, zonnepanelen op alle locaties. "Ook belangrijk om je omgeving te laten zien dat je investeert in duurzaamheid", zo gaf de financieel directeur aan.
Restwarmte
Tot slot loopt er onderzoek voor gebruik van restwarmte voor de locatie in Rilland. Bij de productie van waterstof vanuit een in de omgeving geplande elektrolyser komt die warmte vrij. De telers zien hierin kansen voor hun kassen. Samenwerkingen helpen de telers verder te komen. Eric ziet vooral ook nog kansen voor samenwerkingen met partijen van buiten de glastuinbouwsector.
Voor meer informatie:
CombiVliet
[email protected]
www.combivliet.nl