Tholen - Tegen de verwachtingen in werd 2022 een ‘heel goed jaar voor komkommers’. Telers schoven hun teelten op vanwege hoge energieprijzen, maar lage prijzen als gevolg van overaanbod op bepaalde momenten bleven uit. Toch had de energiecrisis wel een ander nadelig effect: de kwaliteit van de komkommer was een stuk minder.
Het baart Martin Scherpenhuizen, directeur van het gelijknamige AGF-handelshuis, zorgen, zo bleek woensdag 9 november tijdens het Komkommer Event van BASF Vegetable Seeds waarin hij zijn visie op de komkommermarkt gaf. “Als je zomers zo’n matige kwaliteit levert, heb je geen onderscheidend vermogen en hoef je niet aan een belichte winterteelt te denken.”
Martin hield zijn betoog op het Komkommer Event van BASF Vegetable Seeds op 9 november in het Philips Stadion in Eindhoven
Hoge prijzen
Voorafgaand aan het seizoen werden voor komkommer vaste prijzen afgesproken van 28, 29 en 30 eurocent. Op de eindafrekening ligt de stuksprijs een stuk hoger. Martin spreekt van prijzen tussen de 40 en 50 eurocent en vindt dat het daarmee financieel een heel goed komkommerjaar is geweest. Op een opmerking uit de zaal dat de komkommers nog steeds 15 cent te goedkoop waren voor een rendabele teelt zei Martin: “Als medeaandeelhouder in een Nederlands komkommerbedrijf ken ik de cijfers ook aan de telerskant. De rendementen zijn echt goed.”
Meer uitval
De kwaliteit liet echter te wensen over dit jaar. Scherpenhuizen, naar eigen zeggen goed voor 10 à 11% marktaandeel in komkommer in Nederland, is een grote exporteur die zelf ook verpakt en transporteert. Het bedrijf heeft afzet in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Oost-Europa en Scandinavië. “Er is bij ons twee keer zoveel geseald als vooraf ingeschat. Wij rekenen daarbij op 1% uitval. Dit jaar was dat 3 à 3,5%.” Overigens niet alleen in komkommer. “Ook in paprika zagen we bijvoorbeeld veel meer kwaliteitsproblemen.”
Klachten
De directeur spreekt voor komkommer van een ‘zeer matige kwaliteit’. Van klanten kreeg het handelshuis ook meer klachten dan normaal. “Zij geven geen cijfers, maar melden duidelijk meer derving in het schap.”
Gunstige zomer
De hele mooi zomer speelde de komkommer daarbij nog in de kaart. “Ik wil niet weten wat er gebeurd was als het tegen had gezeten qua weer en het veel minder zomers was geweest. Nu was de doorloopsnelheid van het product echt hoog, en toch was de schapkwaliteit maar van een matig niveau.” Het matcht volgens Martin niet met de grote investeringen die telers doen en de teelttechnieken die er zijn.
Aangepaste teelt
Verzachtende omstandigheden zijn er wel enigszins. De energiecrisis maakt het telers moeilijk. Martin onderkent dat en wijst erop dat telers die bij het bedrijf te boek staan als kwalitatief erg sterk dit jaar plots behoorlijk tegenvielen. Hij zag telers soms kiezen voor twee in plaats van drie teelten, maar is daar uit kwaliteitsoogpunt geen voorstander van. “Vooral aan het eind van zo’n langere teeltcyclus holt de kwaliteit achteruit. Dan krijg je komkommers die maar drie à vier dagen houdbaar zijn.”
Belichte teelt
Veel meer komkommers dan normaal vielen af bij Scherpenhuizen vanwege Mycosphaerella, gele of kromme vruchten of schuurschade. “Soms waren vruchten zelfs zo waterig dat ze snel uit elkaar klapten.” De problemen met kwaliteit dit jaar maken dat Martin, nog los van de energiesituatie, een hard hoofd heeft in een belichte komkommerteelt. “De voorwaarde voor een belichte teelt is dat het kwalitatief heel goed moet zijn. Toen we in Nederland daarin slaagden met trostomaten is die markt gaan groeien. We moeten ons als BV Nederland onderscheiden met betrouwbaarheid en kwaliteit.” Als Nederland daarin slaagt, dan is een belichte teelt van komkommers op termijn ‘misschien wel weer een optie’.
Spaanse concurrentie
Zelf heeft Scherpenhuizen in Spanje ook 10 hectare eigen teelt van mini-komkommers. Dat ging niet altijd gemakkelijk, verre van zelfs. “We hebben daar in het verleden ook moeilijke jaren gehad. Ik ken dan ook het gevoel, dat als het zwaar gaat je de kwaliteit misschien net iets meer uit het oog verliest. Maar dat mag niet.” En Nederland kan het zich ook niet permitteren, is waarvan Martin de zaal wilde doordringen. “Spanje zit niet stil. De kwaliteit van de komkommers daar is goed. Zelfs nu ze het daar moeilijk hadden met een extreem warme zomer en de start iets moeizamer verliep, was de kwaliteit redelijk tot goed. Als je dan de komkommers in Nederland soms zag aan het eind van de teelt…”
Stop met krimpfolie
In zijn verhaal stond Martin ook stil trends en ontwikkelingen in de komkommermarkt. Eén van die trends is minder verpakken. Martin stelt de vraag of verpakken in plastic krimpfolie nog wel toekomst heeft. Zelf is hij er geen voorstander van en ziet hij het liefst geen plastic om een komkommer. Snackkomkommers in een hersluitbare verpakking noemde hij als een positief ontwikkeling. Wel valt hem de ontwikkeling van die markt tegen. “De rendementen liggen na jaren nog altijd veel lager dan bij de gewone, lange komkommer. Ook de groei van de markt valt mij tegen.”
Ketenbrede actie
Om de problemen aan te pakken is ketenbreed actie nodig als het aan Martin ligt. Zelf ziet hij hier zeker een rol voor weggelegd voor Scherpenhuizen zelf, maar het bedrijf is niet groot genoeg om het alleen te doen, stelt hij. “Wij hebben hulp nodig. Wie gaat er ketenbreed voor de BV Nederland staan voor de komkommer?”
Direct in de doos
Voor 2023 weet Martin dat de vaste prijzen die worden afgesproken zo’n tien eurocent hoger liggen dan wat in 2022 werd afgesproken. Met die bedragen moet het volgens hem mogelijk zijn kwalitatief ook weer een stap te zetten. Zelf oppert hij naast drie rondjes telen in plaats van twee ook een apart label voor komkommers uit hogedraadteelt, ongeseald aangeboden. “Verpak ze misschien net als tomaten direct in een doos in de kas.”
Voor meer informatie:
Martin Scherpenhuizen
Scherpenhuizen
De Schakel 7
5651 GH Eindhoven
+31 (0)40 249 5000
[email protected]
[email protected]
www.scherpenhuizen.nl