Britse telers zetten zich schrap bij dreigend nijpend gastekort

Begin dit jaar dwongen de stijgende energie- en meststofprijzen sommige Britse telers ertoe de ultieme beslissing te nemen: niet planten. Het behoeft geen betoog dat dit gevolgen had voor het resultaat van de telers, maar daarbovenop kwamen nog de onvermijdelijke problemen in de leveringsketen. Nu de winter voor de deur staat zien de telers zich voor hetzelfde dilemma geplaatst.

Tim Pratt, een energieconsultant en directeur van Now Then Energy, legt uit hoe de hittegolf ook de energievoorziening in het Verenigd Koninkrijk onder druk heeft gezet. Tim werkt met telers om energiecontacten te organiseren en hen te helpen de elektriciteit te verkopen en om WKK te beheren. "Het is belangrijk om erop te wijzen dat de energiecrisis en de hittegolf twee verschillende dingen zijn, maar dat de hittegolf indirect invloed heeft gehad op de energievoorziening."

Van de regen in de drup
De hittegolf heeft niet alleen in het VK, maar ook in grote delen van Noord-Europa tot enorme droogteperiodes geleid. "Historisch gezien haalt het VK bijvoorbeeld een deel van zijn elektriciteit uit Noorwegen. Vanwege het lage waterpeil overwegen zij echter de export van elektriciteit te verminderen."

Het zijn echter niet alleen Noorwegen en het VK, ook van Duitsland is bekend dat het worstelt met de energievoorziening. "Het waterpeil in de Rijn is sterk gedaald, wat een belangrijke transportroute is voor kolen naar elektriciteitscentrales, wat niet alleen gevolgen heeft voor de energieproductie, maar ook voor de transportkosten. Dit terzijde, Duitsland probeert meer energie te krijgen met kolencentrales in plaats van gas, maar of dat genoeg zal zijn, valt nog te bezien."

Wat bijvoorbeeld de kerncentrales in Frankrijk betreft, wijst Tim erop dat die door waterschaarste op een kleinere capaciteit moeten draaien door het gebrek aan water voor de koeling. "En als er niet genoeg water is, is dat gewoon te warm om voor koeling te worden gebruikt. Het lijkt wel of er een perfecte storm op komst is, als we er tenminste niet al in zitten."

Fotocredits: Menno Van Der Haven, via Dreamstime.com 

De nieuwe prijs van gas
Het is binnen deze context dat telers in het Verenigd Koninkrijk een manier moeten vinden om rond te komen, niet alleen om een ROI voor hen te garanderen, maar ook om een zekere mate van voedselvoorziening te behouden. "Elke teler heeft te maken gehad met hoge energieprijzen," zegt Tim. "Britse telers hebben deze zomer lagere gasprijzen gezien dan andere Europese telers vanwege de LNG-infrastructuur hier. Toch verwacht ik dat dit deze winter de andere kant op zal gaan."

Het VK kan inderdaad rekenen op een vrij efficiënte infrastructuur om LNG in te voeren en om te zetten in bruikbaar gas. Deze zomer heeft het VK veel van dit gas naar Europa geëxporteerd omdat het VK niet veel gasopslag heeft. Als het winter wordt, zal het VK dat gas waarschijnlijk terug moeten vragen "en dat zal tegen een hogere prijs gebeuren," zegt Tim.

Zekerheid over energieaanbod
En zo kruipt de doemvraag die niemand stelt naar boven: zullen we zonder gas komen te zitten? "Dit verhaal is verloren gegaan in wat we 'de kosten van levensonderhoudcrisis' noemen. We gaan de winter in met huizen die veel moeten betalen om verwarming en elektriciteit te kunnen betalen, maar hoe zit het met de voorzieningszekerheid? Ik geloof dat het niet onmogelijk is om te denken dat als we een aanhoudende koude winter krijgen de gasvoorziening tot het uiterste getest zal worden."

Tim Pratt

In geval van een noodgastekort kan de Britse nationale netbeheerder zakelijke gebruikers dwingen uit te schakelen, maar zij zullen dergelijke maatregelen uiteraard eerst richten op de allergrootste gasgebruikers. "En dat is verplicht, want een weigering zou betekenen dat de wet wordt overtreden." Veel telers zijn zich hiervan bewust en zijn begonnen met het treffen van voorbereidingen voor het ergste scenario. "Hoe contra-intuïtief dit ook mag klinken, kerosine stoken is eigenlijk goedkoper dan gas kopen. Veel telers hadden in het verleden zo'n olietank gebouwd omdat ze geld bespaarden door een zogeheten onderbreekbare gastoevoer te hebben. Toen daar een einde aan kwam, zag je minder telers met zo'n kerosinetank. Er is een vergunningsprobleem als het gaat om het installeren van zo'n eenheid, maar dit is een van de manieren waarop telers de energiecrisis kunnen bestrijden."

En dan is er nog de andere categorie van telers die gebruikmaken van WKK. De meerderheid van de telers die lampen gebruiken, hebben inderdaad een WKK-installatie, maar zij verkopen de elektriciteit niet terug aan het net om voor het gas te betalen. "Aan de andere kant kunnen telers die hun WKK bezitten en geen lampen gebruiken, de elektriciteit die zij produceren, verkopen om voor het gas te betalen. Er zijn ook telers die in biomassaketels hebben geïnvesteerd. Dit zijn de telers die hoogstwaarschijnlijk door kunnen gaan met een normale teeltcyclus."