Tholen - 7 januari 2022 was het precies 100 jaar geleden dat Robur werd opgericht. Het Westlandse bedrijf is sindsdien in de tuinbouw actief, tegenwoordig als specialist in robots voor gewasverzorging. Om stil te staan bij het jubileum wil Robur nog een evenement organiseren, maar de coronalockdown lag tot nu toe dwars. Wel werd er met het personeel al een klein feestje gevierd. Voor een groter jubileummoment wordt nog een datum gezocht, terwijl ondertussen in De Lier volop aan de toekomst wordt gewerkt. De ‘spuitrobot’, zoals men het in de volksmond nog vaak noemt, is continu in ontwikkeling en zeer veelzijdig.
Directeur/eigenaar Jan van Staalduinen met een stuk bedrijfsgeschiedenis
De jubileumdatum ging dankzij een klein personeelsfeestje niet onopgemerkt voorbij, zeker ook niet voor directeur/eigenaar Jan van Staalduinen. Hij ontving op de speciale vrijdag een videoboodschap van Bouke Arends, burgemeester van Westland, die het ‘oer-Westlandse bedrijf’ roemde. Ook had het personeel voor Jan een verrassing geregeld in de vorm van een videoboodschap van zijn favoriete zangeres Danna Winner. Bijzonder is dat vanwege het jubileum Jan binnenkort ook contact zal hebben met een van de nazaten van de oprichters van het bedrijf. Het was namelijk de familie Rodenburg die in 1922 aan de Endeldijk in Honselersdijk met het bedrijf begon.
Jan met een bandenwagen. Foto: Astrid Grootscholten Fotografie
Groot in de veiling
Zij maakten van een bedrijf dat bandenwagens produceerde een groot bedrijf met in de jaren zestig al zo’n vijftig à zestig man personeel. Een tragisch auto-ongeval van de twee directieleden onderbrak die groeiperiode ruw. Twee weduwen bleven over. Het bedrijf moest verder en slaagde daarin na het aanstellen van een interim-directeur, waarna het bedrijf terug begon te groeien.
“Robur heeft heel wat octrooien gehad en ook best wat uitvindingen gedaan”, vertelt Jan vol bewondering wanneer hij door stapels foto’s en archiefmateriaal bladert. “Het was een groot bedrijf. Zo waren op een gegeven moment alle stalen bloemenkarren die je bij Bloemenveiling Westland zag (voorheen Coöperatie Centrale Westlandsche Snijbloemen Veiling, tegenwoordig Royal FloraHolland) gemaakt door Robur. Ook de boxen binnen de veiling zijn, zelfs vandaag nog, gemaakt met hekwerk van Robur, net als de vloerkettingbanen waarmee de karren langs de klok komen.”
Ook buiten de tuinbouw was het bedrijf actief. In een catalogus zien we karren voor in bakkerijen en systemen met rollerbanen en transportbanden voor in fabrieken met productie van kunststofgranulaat. “Naast in de tuinbouw was Robur ook in de haven en in het vatentransport voor fabrieken actief.”
Een Robursysteem bij vatentransport
Eigen ingenieursbureau
De jaren zestig en zeventig waren echt een groeitijd voor het bedrijf. Ondertussen was Robur al een keer verhuisd, van de Endeldijk naar een industrieterrein achter de Nederhof in Honselersdijk. Toen de gemeente daar het huidige industrieterrein ging ontwikkelen, is het bedrijf Robur van de weduwen Rodenburg verkocht aan Duijnisveld Kasconstrucites in Poeldijk. Daar was voldoende ruimte in de zojuist door Duijnisveld uitgebreide en vergrootte fabriekshallen. Daar kruisten in de negentiger jaren de paden van Jan en Robur elkaar.
Hij, zoon van een tuinder, koos er op het laatste moment voor zich niet voor de tuinbouwschool in te schrijven, maar voor de lagere technische school (lts). Via de mts, hts en uiteindelijk zelfs de Universiteit Twente ging hij uiteindelijk de technische kant op. Jan werkte als stempelmaker in de fabriek bij een Westlandse kassenbouwer, daarna bij een bedrijf dat container spreaders maakte om containers op te pakken zoals je ze nu ook nog steeds in de havens ziet en werd uiteindelijk ingenieur, met een eigen ingenieursbureau.
Het onderlosssysteem in paprika
Systemen voor paprika en trostomaat
Inmiddels praten we over de jaren negentig. “Samen met mijn compagnon destijds, Leo van Adrichem, hebben we toen oogstkarren voor in de paprikateelt ontwikkeld. Die karren moesten met de groei van het gewas mee omhoog kunnen. Van zitten op karren ging het naar lopen en uiteindelijk op karren staan. De volle bakken vol paprika’s werden dan van onder het systeem gelost, vandaar dat het het onderlossysteem ging heten.”
De systemen moesten met het gewas mee omhoog kunnen, zoals op de schets te zien is.
Een ander systeem dat de oudere garde in de tuinbouw nog zal kennen is een systeem voor trostomaat. Dit was voor het eerst een systeem van Robur, waar Jan in 1995 was ingestapt. Hij had het bedrijf overgenomen. “Samen met tomatentelers Jos van Mil en Ab van Marrewijk heb ik toen een systeem ontwikkeld waarbij je de tomaten direct na de oogst al op de oogstkar in een doosje stopte. We spreken dan over het begin van de trostomatentijd. Tot die tijd gingen alle tomaten in bakken de schuur in. Met ons systeem veranderde dat voor de trostomaat. Wij maakten een rol-on-rol-off-systeem met oogstwagens en intern transport, inclusief wegen en verwerking van de doosjes op rollerbanen. Die systemen verkochten we nationaal en internationaal, onder meer in de Verenigde Staten en Canada. Toen de projecten echter groter dan 30-40 hectare werden, werd dat te groot voor Robur en zijn we ermee gestopt.”
Een trostomatensysteem
‘Truc’ voor verhuizing
Vanaf dat moment is Robur zich gaan toeleggen op robots voor gewasverzorging. Geen nieuwigheid, want de systemen bestonden al in de tuinbouw benadrukt Jan, maar met Robur koos hij ervoor de systemen wel nieuw leven in te blazen. Daarvoor werd eind jaren negentig/begin 2000 ook besloten te verhuizen naar De Lier. Daar moest een nieuwe fabriek komen.
Jan moet nog glimlachen als hij over de ‘truc’ vertelt die hij nodig had om te kunnen gaan bouwen op bedrijventerrein Leehove. “In die tijd was Westland nog niet één gemeente. Wij waren een bedrijf uit Poeldijk en ik wilde naar nieuwe grond in De Lier. Dat kón toen eigenlijk niet. Men wilde niet dat een bedrijf uit een andere gemeente grond reserveerde in een andere Westlandse gemeente. Toen heb ik via een vriend die grond laten reserveren en zodra hij de grond kreeg, zijn we naar de burgemeester gestapt om openheid van zaken te geven. Ik was namelijk eigenlijk degene die iets met die grond wilde doen en gelukkig was de burgemeester daar toen toch mee akkoord.”
In de fabriekshal bij Robur is aan het dak te zien dat de banden met de tuinbouw nauw zijn. Een stukje ‘kas’ is voor genoeg licht in de hal geïntegreerd in het dak.
Focus op robots voor gewasverzorging
In de nieuwe fabriek, met duidelijk kenmerken van een kas vanwege een glas in het dek en ook glas in de gevels waardoor in de fabriek veel natuurlijk licht valt, werd in het begin volop aan meerdere systemen tegelijk gebouwd. “Het was een mega hectische tijd. Het bedrijf groeide met zowel systemen in de sierteelt, het systeem voor trostomaten en ook al de robots voor gewasverzorging. Ondertussen moesten we ervoor waken niet zelf ook nog te leven”, lacht Jan.
De afgelopen jaren is de focus komen te liggen op die de robots voor gewasverzorging. “Het is niet zozeer dat ik hiervoor gekozen heb, maar wij hebben als bedrijf onze focus verlegd. Zoals ik een goed gevoel had bij het onderlossysteem en het systeem voor trostomaten, had ik dat ook bij deze robots. In keuzes maken ben ik niet zo goed, maar met het volgen van mijn gevoel ben ik ver gekomen.”
Robur specialiseert zich tegenwoordig in robots voor gewasverzorging.
Volautomatisch
Op een middag eind februari komen we in de fabriek dus veel robots voor gewasverzorging tegen. Jan schat in dat daarvan tegenwoordig zo’n 40% naar glasgroentetelers gaat en 60% naar siertelers. In beide markten is er een toenemende vraag naar automatisering. Hierdoor is inmiddels zo’n 80% van de robots volautomatisch, al maakt Robur ook nog steeds handmatig te bedienen machines.
“Wat wij leveren, is maatwerk. Onze machines rollen niet in honderdtallen tegelijk uit de fabriek. Er is maar één manier om te blijven bestaan en dat is door te zorgen dat de machines die we maken elke dag doen wat ze moeten doen. Dat kan alleen door te blijven innoveren, te verbeteren, service te leveren en te blijven luisteren naar je klanten. Klantgericht blijven in een tijd van verregaande automatisering, dat is de uitdaging. De afgelopen honderd jaar zijn we daar volgens mij goed in geslaagd. De honderd jaar haal je niet zomaar.”
Alle mogelijke onderdelen zijn op voorraad. Belangrijk in tijden van materiaalschaarste.
Ambassadeurs
Over de toekomst van het bedrijf is Jan positief. “Ik zie volop ontwikkelingen waarbij onze robots van pas komen. Zodra het gebruik van gewasbescherming onder druk kwam te staan, begonnen mensen te twijfelen aan ons product. Mensen dachten dat het klaar was met het systeem. Zou er nog wel toekomst voor ‘spuitrobots’ zijn? Inmiddels denk ik dat iedereen ziet dat dat zo is. Onze systemen worden voor gewasverzorging gebruikt met ook steeds meer moderne biologische middelen, maar daarnaast ook om bij onderhoudsklussen of installatiewerk in de kas veilig te kunnen werken.”
De nazaten van de oprichters Rodenburg mogen er trots op zijn. Wisselingen van eigenaar in het verleden brachten het bedrijf uiteindelijk van Honselersdijk via Poeldijk naar De Lier en met de robots naar tal van telers over de hele wereld. “Die telers, daar wil je ambassadeurs van maken”, is Jan vastberaden. Zelf wil Jan uiteindelijk ook ‘ambassadeur’ van Robur zijn. “Mijn doel is er nu voor te zorgen dat alle processen ook verder gaan zonder mij. Dat is nu eigenlijk al zo. Het is daarom misschien wel tijd om het woord ‘directeur’ van mijn visitekaartje te schrappen.”
Voor meer informatie:
Jan van Staalduinen
Robur Holland
Leehove 25
2678 MA De Lier
Tel.: +31 (0)174 242 241
[email protected]
www.roburholland.nl