Greendish, SvM en TAPP Coalitie zijn in december 2021 een pilotproject gestart waarbij gezonde producten 9% goedkoper werden en vleesproducten een ‘eerlijke’, hogere prijs kregen, met een gemiddelde meerprijs van 40 procent, inclusief verborgen milieukosten. De pilot werd tot 25 februari uitgevoerd in drie catering locaties van drie onderwijsinstellingen: Wageningen Universiteit, Zuyd Hogeschool en TU Eindhoven. Eindresultaten van het project zoals de verandering in aankoopgedrag, worden in april 2022 bekendgemaakt. De verwachting is dat de vleesconsumptie afnam en de consumptie van vega maaltijden, groenten en fruit toenam dankzij de prijsveranderingen.
Onder een eerlijke ofwel ‘echte’ vleesprijs (true price) wordt verstaan dat alle milieukosten voor broeikasgassen, stikstof, fijnstof en biodiversiteitsverlies opgenomen worden in de prijs van kip, varkensvlees en rundvlees. De prijs van vlees verandert per 100 gram dan met 20 eurocent (kip), 45 eurocent (varkensvlees) en 57 eurocent (rundvlees), gemiddeld wordt vlees dan 40% duurder al is dit op een broodje ham maar een klein beetje extra. Tegelijk ging de prijs van groente, fruit en vega-maaltijden bij de pilot vanaf januari omlaag met 9%. Dit is symbolisch voor een 0% btw-tarief voor groenten en fruit, zoals het kabinet in het regeerakkoord heeft staan. De meeste Nederlanders eten twee keer te weinig groenten en fruit en 40% meer vlees dan de Schijf van Vijf aanbeveelt. Het project beoogt prijsprikkels te geven voor het stimuleren van een gezonde, milieuvriendelijke keus.
Het eten van te veel vlees brengt risico’s voor de gezondheid met zich mee. Rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren, worden in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en kanker. Het advies van het Voedingscentrum is maximaal 300 gram rood vlees per persoon per week en maximaal 500 gram in het totaal; mannen eten het meest vlees: gemiddeld 800 gram vlees per dag. Vlees heeft veel invloed op het klimaat vergeleken met andere producten: kippenvlees heeft van de vleesproducten de laagste CO2-footprint en rundvlees het hoogste. De toenemende vraag naar vlees leidt tot meer land- en watergebruik, biodiversiteitsverlies, vervuiling en de kap van regenwoud. Daarom is deze prijsaanpassing en de verwachtte reactie daarop, niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook voor milieu, natuur en klimaat.
Het project wordt financieel gesteund door het ministerie van Landbouw (LNV) en is een samenwerking van Greendish met TAPP Coalitie en Studenten voor Morgen. Jeroom Remmers, directeur van TAPP Coalitie vertelt: “Studenten zijn veel bezig met gezond eten en minder vlees. Dit project past hier prima bij en heeft een landelijke voorbeeldfunctie. We hopen op een zwaan-kleef-aan-effect. Een meerderheid van Nederland wil volgens enquêtes zo’n eerlijke vleesprijs, ingevoerd door de regering in de vorm van een milieuheffing, mits gezond, plantaardig voedsel dan goedkoper wordt en boeren en lage inkomens gecompenseerd worden. Dit project laat zien dat het kan en positieve effecten heeft. De bal ligt nu bij de LNV-minister Henk Staghouwer en de Tweede Kamer, die hier 30 maart over vergaderen. De Rabobank CEO W. Draijer zei in februari een vleestaks te steunen; de Duitse minister van Gezondheid Lauterbach liet ook weten een vleesheffing te willen invoeren’.