Tholen - De wereldwijde opmars van het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) brengt veel stress en verwarring met zich mee. Het Verenigd Koninkrijk heeft de uitbraak echter met een opmerkelijke kalmte en beheersing weten te verwerken, aldus Adrian Fox van Fera Science. Als lid van de ToBRFV-stuurgroep deelt hij zijn ervaringen.
"Eind 2018 werden we ons voor het eerst bewust van de verspreiding van het virus in Europa. Nog voor de eerste uitbraak in het VK vormden we samen met de Tomato Growers Association en AHDB de ToBRFV-stuurgroep. Dit was een verzameling van iedereen die iets te maken had met tuinbouw: de industrie, laboratoria, onderzoeksinstituten en overheidsdiensten.
De stuurgroep bestaat uit de technische leiders van de AHDB en de TGA, telers en vertegenwoordigers van de wetenschap, zoals ik, maar ook wetenschappers van bedrijven die op een meer regelmatige basis met telers spreken. We wilden ons namelijk zowel op de industrie als op de overheid richten. We hebben er ook inspecteurs en overheidsmensen bijgehaald; iedereen die ermee te maken kon krijgen, was aanwezig."
Adrian Fox
Adrian legt uit dat het op deze manier veel gemakkelijker was om te bepalen waar de hiaten in de kennis zaten die nodig waren om het virus te bestrijden, juist omdat er zoveel verschillende partijen betrokken waren. Het was makkelijker om te bepalen waar door de overheid gefinancierd onderzoek nodig was. "Vaak wordt onderzoek dat op telers is gericht commercieel gefinancierd, en houden de bedrijven die het onderzoek financieren de resultaten voor zichzelf. Zo ziet niemand het grotere geheel. Maar omdat ons onderzoek niet op deze manier wordt uitgevoerd, kan iedereen ervan profiteren. De manier waarop we het in het VK hebben aangepakt, zou volgens mij de blauwdruk moeten worden voor de manier waarop in het algemeen moet worden omgegaan met virusuitbraken waarbij meerdere sectoren betrokken zijn."
Belangrijkste onderzoeksresultaten
Vlak voordat de Covid-pandemie eind 2019 het Verenigd Koninkrijk trof, kreeg Dave Kaye, een van de leden van de stuurgroep, de opdracht om op onderzoeksmissie te gaan en naar Nederland, Duitsland en Israël te reizen. Hier moest hij de ernst van het probleem achterhalen om vervolgens te bepalen waar nog onderzoek nodig was. Twee gebieden waar onderzoek nodig was, ontdekte Kaye, waren desinfectie en detectie: hoe robuust is het virus, en hoe snel en efficiënt kan het worden opgespoord?
"In het onderzoek dat we naar aanleiding van deze vragen hebben uitgevoerd, hebben we aangetoond dat 5 minuten blootstelling aan ten minste 90ºC nodig is om het virus te doden. Bovendien gaat het bij het wassen van de handen meer om de actieve beweging van het water dan om chemische zeep. Dit is belangrijke informatie, maar telers zullen er niet voor kunnen zorgen dat hun medewerkers steeds minutenlang de handen wast, want dat is onpraktisch. Daarom gaven wij het advies om medewerkers handschoenen te laten dragen."
Een tomatenblad dat duidelijke symptomen van ToBRFV-besmettingen vertoont
Er zijn standaardmethoden voor detectie, maar je hebt ook het probleem hoe je in een kas moet monsteren. In een grote kas kun je niet eindeloos planten testen. "Opvallend genoeg is er in 1934 al onderzoek gedaan naar de manier waarop het tabaksmozaïekvirus op en in planten kon worden opgespoord, wat ons een ruwe indicatie gaf van hoe het virus zich zou gedragen in jonge en in meer volgroeide planten," zegt Adrian.
"Bij ons onderzoek bleek dat jonge, geïnfecteerde planten een duidelijk patroon vertonen: na 2-3 weken kan de infectie worden waargenomen in de top van de planten, 2 weken later in het midden, en weer 2 weken later in de onderkant van de plant. Op basis van dit onderzoek was ons voor de hand liggende advies aan telers om de groeitoppen te bemonsteren. Meer volgroeide planten leken minder gevoelig voor de vermenigvuldiging van het virus bij infectie, aangezien niet alle planten aantoonbaar geïnfecteerd waren en er geen duidelijk chronologisch patroon van infectie was. Het duurde ook veel langer voordat het virus zich over de hele plant verspreidde. Na 6-7 weken begonnen we de infectie in de top te zien, en later in het midden, maar het was nogal onregelmatig. Vanwege die problemen hadden we een discussie of we ons op het kroontje van de tomaat moesten richten, maar we zijn dit onderzoek nog aan het afronden."
Anders testen
Het derde onderdeel van het onderzoek naar niet-invasieve tests wordt nog steeds uitgevoerd en wordt gefinancierd door de Britse regering en AHDB. "Er moeten makkelijkere manieren van testen zijn dan eerste 200 monsters in een kas te halen. In elk bedrijf zijn er bepaalde natuurlijke punten die iedereen aanraakt, zoals deurklinken of kranen. Als er een virus is, moet je het daar kunnen detecteren. In Covid-terminologie: kunnen we een zelftest ontwikkelen voor telers? Een voordeel voor telers is dat het een zo vroeg mogelijke detectie mogelijk maakt zonder afhankelijk te zijn van andere instituten."
Voordelen van de stuurgroep
Het samenwerkingsplatform dat de stuurgroep bood, heeft volgens Adrian een kader en relevante instrumenten gegeven voor de bestrijding van virussen in het algemeen. "Het heeft ons een mechanisme opgeleverd waarin de industrie en de overheid graag met elkaar om de tafel gaan zitten. Dat leidt tot meer efficiënte besluitvorming. Om de 5 à 7 jaar duikt er weer een nieuwe besmettelijke ziekteverwekker op, dus het ontwikkelen van een gestandaardiseerde aanpak is essentieel."
Voorlopig is de situatie in het Verenigd Koninkrijk relatief onder controle, en dat is, benadrukt Adrian, vooral te danken aan de werkgroep. "De mensen in deze groep hebben zo hard gewerkt om iedereen bij elkaar te brengen die geïnteresseerd is in en getroffen wordt door ToBRFV, maar dat wordt vaak over het hoofd gezien. We zijn gekomen waar we nu zijn dankzij het werk van de werkgroep."
Het heeft ook geholpen om snel informatie te verspreiden, omdat de groep in staat was om snel advies te delen met de industrie. De AHDB Kennisbibliotheek brengt alle kennis samen, en het is het meest bekeken deel van hun website geweest. Het heeft geholpen om een algemeen begrip te kweken van hoe je meerdere voorzorgsmaatregelen moet nemen voor preventie. "De maatregelen voor virusbeheer zijn streng. Je kunt natuurlijk nog steeds gepakt worden, maar hoe meer maatregelen we hebben en blijven ontwikkelen, hoe kleiner de schade."
Voor meer informatie:
Fera
+44 (0)300 100 0321
[email protected]
www.fera.co.uk
AHDB