Tholen - Op het moment zal het erom spannen met de energiekosten, maar normaliter is arbeid in de teelt van snacktomaten veruit de grootste kostenpost. “En van arbeid, maakt het oogsten het grootste deel uit,” vertelt Ab van Marrewijk van Greenco. Sinds eind augustus rijdt er daarom een oogstrobot door de kas van Greenco in Helenaveen. Het gaat om een prototype van de Virgo, van het Amerikaanse bedrijf AppHarvest. De ontwikkelaars van de robot zien ook kansen in andere gewassen, als aardbeien en (snack)-komkommers.
Camera's en lasers
Camera’s en lasers scannen de plant en met een snelle beweging pakt de robotgrijper de bovenste snacktomaat van de tros. Die wordt met een draai van de tros en van het kroontje gehaald en losgelaten, waarna die op een beschermend doek onderaan de robot valt en in het fust rolt. Omdat de technologie achter de robot nog gepatenteerd wordt, rijdt de Virgo tijdens de demonstratie nog niet door de paden, maar worden de tomaten vanuit de handen van de ontwikkelaar geplukt.
"Normaliter rijdt-ie over de buisrail-installatie," vertelt Robot Operations Engineer Will Twait, die sinds eind augustus in Helenaveen bivakkeert om de robot te optimaliseren. Hij laat zien dat er extra camera’s op de oogstrobot gemonteerd zijn die continu opnames maken. Die worden door zijn collega’s in de VS geanalyseerd, waarna het algoritme verder aangescherpt wordt.
“We willen niet dat de robot de planten beschadigt, en ook niet dat hij het dagelijks werk in de kas hindert,” vertelt Will. Uit de proeven in Helenaveen bleek bijvoorbeeld dat de lange trossen tomaten bewegen na het oogsten, waardoor het lastig is direct de volgende tomaat te oogsten. En ook het licht bleek een stuk anders in Brabant dan in de Appalachen, waar de kas van AppHarvest zelf staan.
"En dat maakt het ook het lastige," vertelt Ryan Knopf, vice president technology bij AppHarvest via videoverbinding. “Elke plant is uniek. Robotisering in e-commerce is ook een ding, maar dvd’s zijn allemaal hetzelfde. Dat maakt de taak uniform. In een kas zou je dat ook willen, maar planten hebben een eigen wil. Dat maakt de taak een stuk lastiger. Dat het nu werkt, maakt de oogstrobot direct een hoogtepunt in de AI en robotisering.”
Camera's en lasers op de achtergrond om de tomaten te positioneren
Arbeid in snacktomaten
De telers van Greenco werken al meerdere jaren samen met de robotontwikkelaars. Eerst nog in hoedanigheid van de voorloper RootAI, die eerder dit jaar door het teeltbedrijf AppHarvest overgenomen werd. “De arbeidskosten in de snoeptomatenteelt zijn hoog, ook in verhouding met bijvoorbeeld trostomaten, terwijl de oogsthandeling relatief simpel is. De tomaat weegt niet veel en zit redelijk los aan de kroon. Dat maakt het potentieel voor robotisering in snoeptomaten groot,” vertelt Ab van Marrewijk.
Bovendien is arbeid een steeds groter knelpunt. Per hectare hebben ze 8 mensen lopen om te oogsten. “Vroeger was hier zaterdag de belangrijkste oogstdag, omdat we veel scholieren in dienst hadden. Die zijn er veel minder tegenwoordig. Elk jaar is het aan het begin van het jaar weer spannend om genoeg mensen te krijgen.”
En dat geldt niet alleen voor Greenco zelf. “De afgelopen jaren zijn we zelf op kleiner areaal gaan telen en werken we meer samen met andere telers. Er zijn nog meer telers die voor ons willen werken, alleen arbeid is een groot probleem Als wij dan met de robot hulp kunnen bieden in het arbeidsprobleem, is 1 en 1 toch 3.”
En dan is er nog de hang naar innovatie. Niet voor niets is Ab binnen Greenco verantwoordelijk voor Research en Development. En als hij kritisch naar de tomatenteelt kijkt, is er de afgelopen twintig jaar eigenlijk vrij weinig veranderd in de tomatenteelt. “In de landbouw is er veel meer gerobotiseerd. In de tuinbouw staan we eigenlijk al twintig jaar stil. Dit zou weer eens een grote verandering kunnen betekenen.”
Een kas zonder medewerkers ziet hij niet gebeuren. “Maar wel een kas waarin de rollen veranderen: waarin de robots in dienst van de medewerkers staan.” Op de lange termijn is er namelijk ook nog de wens vanuit AppHarvest om de robot uit te rusten met sensoren om de status van het gewas te monitoren en de opkomende oogst te voorspellen.
Hollandse masterclass
Dat is ook precies waarom ze bij AppHarvest zo blij zijn met de Nederlandse telers, vult Ryan aan. “Ons doel is om uiteindelijk een platform te ontwikkelen dat in allerlei gewassen met een gewicht tot aan 500 gram aan de slag kan gaan. De kennis van de telers is onontbeerlijk bij het ontwikkelen van zo’n robot. Nederland is de top van de top – we krijgen een masterclass in how it’s done.”
De oogstrobot rijdt deze week zijn laatste rondje in de kassen in Helenaveen. Dan gaat-ie terug naar de VS, waar het volgende prototype in de tomatenkassen van AppHarvest weer verder getest wordt. Wanneer rijdt-ie dan voor het echie door de kassen bij Greenco? AppHarvest hoopt dat deze vanaf 2023 te krijgen zijn. Ab: “Het is zo’n groot project, dat zal ook niet morgen zijn. Als ik zie waar ze mee begonnen zijn, dan zijn we al enorme stappen vooruit gegaan. En het zou toch leuk wezen als-ie over een jaar of vier operationeel is.”
Voor meer informatie:
AppHarvest
[email protected]
www.appharvest.com/agtech/
Greenco