Tholen - Juni en juli hebben hoge tomatenprijzen opgeleverd in Europa. Opvallend hoge prijzen zelfs voor in de zomer, want de afgelopen vijf jaar werd er bij lange na gemiddeld geen 1,32 euro voor een kilo genoteerd in juli. Dat blijkt uit cijfers op het tomatendashboard van de Europese Commissie en wordt ook bevestigd door specialisten in het veld.
Nu is het ook niet zo dat in alle landen zulke hoge prijzen worden gehaald. Traditioneel vallen de prijzen in Nederland, het land van de hoge concurrentie en de kleinere marges, lager uit. Van recordprijzen is hier dan ook geen sprake, in ieder geval niet op het tomatendashboard.
Klik hier voor vergroting van alle grafieken
Onvergelijkbaar
Desondanks is de stemming in de markt hier en in België, ondanks dat telers last hebben van het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV), niet eens zo negatief. Sterker nog, de marktsituatie is 'onvergelijkbaar met afgelopen jaren', concludeerde Arie Middelburg van Greenmatch, dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van afzet en prijsvorming, onlangs nog.
En dat in positieve zin, vooral door goede verkoop van 'de grote hausse aan middel- en grove trostomaten', juist in deze periode. Ondertussen worden de losse tomaten ook goed verkocht vanwege aantrekkende vraag uit de horeca en een dalend areaal na coronaperikelen, terwijl ook de specialties niet achterblijven. Daarbij speelt matig zomerweer de markt in de kaart, want de producties liggen hierdoor lager. Philippe Degré van Rotom Tomatoes vatte de marktsituatie eind vorige maand als volgt samen: winterprijzen in het zomerseizoen.
Bovengemiddeld
Op het Europese tomatendashboard is dat voor Nederland niet direct terug te zien. Nederland komt op het dashboard in juli uit op 64 eurocent gemiddeld voor een kilo. Dat is hoger dan in juni en ook hoger dan het vijfjarig gemiddelde van 58 eurocent, maar anders dan in Italië en Frankrijk is dat geen recordprijs en ook in Spanje springt de gemiddelde prijs er in juli meer uit dan in Nederland. Het is het verhaal van gemiddeldes en ook van de sowieso al kleinere marges, die in dit geval misschien een enigszins vertekend beeld geven.
De grootste uitschieter op het dashboard is voor rekening van Frankrijk. Daar schoot de prijs vanaf mei veel sterker omhoog dan traditioneel en lag het gemiddelde voor 2021 met 2,32 euro per kilo in juni en 3,04 in juli hoger dan het vijfjarig maximum. Momenteel komt de productie in Frankrijk weer beter op gang en lijken de prijzen weer wat te normaliseren.
Datzelfde, een prijs boven het vijfjarig maximum, geldt ook voor Italië. Hier bleef de traditionele daling in prijs vanaf mei uit en kwam de gemiddelde prijs met 1,32 euro in juli 5 eurocent boven het vijfjarig maximum uit.
In Spanje wordt het vijfjarig maximum niet aangetikt. Dat lukte alleen in maart, een maand met noodweer bovenop een sowieso al jaar op jaar dalend tomatenareaal. Wel ligt de prijs in juni en juli ruim hoger dan het vijfjarig gemiddelde.
Klik hier voor vergroting
In België worden de tomatenprijzen op basis van VBT-cijfers bijgehouden door het ministerie. Tot en met week 30 is hier nog geen sprake van winterprijzen, al is vanaf week 31 in de weekcijfers wel een stijgende lijn te zien. In week 32 en 33 lag de gemiddelde prijs ruim boven de euro. Momenteel liggen de prijzen wel weer lager, maar voor de tijd van het jaar nog steeds op een goed niveau.
Anders
De verwachting is dat ook de rest van het tomatenjaar anders zal dan anders zal verlopen. Hier lijkt ondertussen niet langer vooral het coronavirus, maar het ToBRF-virus debet aan.
Voor de belichte teelten zijn telers in Nederland en België vanwege virusproblemen of een verstoorde biologie eerder gaan wisselen. Dat kan vanaf eind oktober-begin november in de weken 43-45 voor andere pieken in productie zorgen, voorspelde Maarten Verhaegen van coöperatie BelOrta eind juni al.
Ook hij spreekt aan het eind van de meteorologische zomer, die tegenviel en lagere producties gaf, van een uitzonderlijk seizoen en verwacht een mooie afronding alvorens het importseizoen weer op gang komt. Dat kan voor druk op de prijsvorming gaan zorgen.
Al kan het weer of ToBRFV voor verrassingen blijven zorgen. Inmiddels hebben eigenlijke alle landen te maken met ToBRFV, besmettingen en daarna het moeten ruimen van gewassen. En dan geldt, hoe cru ook, 'de een zijn dood, is de ander zijn brood'.