Telers maken gebruik van Warmte Koude Opslag, maar ook Wageningen University & Research maakt gretig gebruik van de techniek. Afgelopen jaar is fors geïnvesteerd in een WKO-systeem op Wageningen Campus.
Daarvoor zijn nieuwe bronnen geboord en zijn alle warmte en koude bronnen onderling verbonden met twee ringleidingen. Een aantal van de gebouwen zijn inmiddels op de ringleidingen aangesloten. Zodra alle gebouwen zijn aangesloten bespaart WUR zo jaarlijks 1,3 miljoen vierkante meter aardgas en hiermee zo’n 2.400 ton CO2-uitstoot.
Ook kassen van de NVWA gaan gebruik maken van WKO. Volgens planning moet dat in 2025 gelukt zijn. Belangrijk, ook voor het ministerie van LNV dat jaarlijks de eigen duurzaamheidsprestaties analyseert.
Energietransitie
De WKO aanleg is onderdeel van het energietransitieplan van WUR en sluit aan bij het klimaatakkoord en de afspraken van de VSNU voor 2030. Het energietransitieplan gaat uit van drie pijlers: energie besparen, energie opwekken en reduceren van het gebruik van fossiele brandstoffen.
Energie opwekken doet WUR onder andere met zonnepanelen en windmolens. Hiermee wordt jaarlijks al meer elektriciteit opgewekt dan de WUR gebruikt. De WKO bespaart energie en reduceert met name het gebruik van fossiele brandstoffen.
Een aantal van de recentelijk in gebruik genomen gebouwen op de campus is al uitgerust met een gebouwgebonden WKO. Maar om aan de volledige warmte en koude vraag te voldoen waren, vooral in de oudere campusgebouwen, aanvullend toch nog koelinstallaties en gasgestookte cv-installaties nodig.
Door alle campusgebouwen aan te sluiten op de WKO-ring en deze uit te breiden met meer bronnen, kunnen de oude koelmachines en CV ketels plaatsmaken voor warmtepompen die hun energie halen uit de bodem. Om het nog energie-efficiënter te maken kunnen via de WKO-ring gebouwen gebruikmaken van elkaars overschotten en tekorten en zijn de aanvullende installaties vrijwel niet meer nodig.
Aardgasloos
In de meeste oudere gebouwen op de campus staan CV-installaties die binnen een jaar of vijf aan vervanging toe zijn. Door de omschakeling naar WKO gelijktijdig te laten plaatsvinden met de natuurlijke vervangingsmomenten wordt ook kostenefficiënt gewerkt. Momenteel zijn bijvoorbeeld Orion en Helix al bijna aardgasvrij.
Het nieuwste gebouw, Aurora, is het eerste gebouw dat al volledig aardgasloos is gebouwd. De omschakeling van de campus gebouwen naar WKO levert op termijn naar verwachting 95% reductie op van het aardgasverbruik en 63% reductie van de gasgebonden CO2-uitstoot.
Aardgasloos worden is één ding, maar de vele pompen en installaties vragen uiteraard wel elektriciteit. Daarvoor gebruikt WUR haar eigen met zonnecollectoren en windmolens opgewekte elektriciteit.
Warme en koude bronnen
Voor de verwarming en koeling maakt een WKO middels warmtewisselaars gebruik van eerder in het bodemwater opgeslagen warmte uit de zomerperiode en opgeslagen koude uit de winterperiode. De warmte die bij koeling van een gebouw wordt onttrokken gaat via de warmtewisselaar en warme ring naar een warme bron, of naar een locatie die op dat moment warmte nodig heeft. En andersom, de koude die bij verwarming wordt verdreven gaat via dezelfde warmtewisselaar en de koude ring terug naar een koude bron, of een locatie die juist koeling nodig heeft.
De in de bodem opgeslagen warmte kan in de (volgende) winter weer omhoog gepompt worden en, samen met de warmtepomp, gebruikt worden om het gebouw te verwarmen. Zo ook met het koude water, wat in de zomer gebruikt kan worden voor koeling. Op Wageningen Campus zitten de bronnen ongeveer op 95 meter onder het maaiveld. Op die diepte beweegt het grondwater slechts een meter per jaar. Het diepe grondwater fungeert als een grote accu.
Bron: WUR