Overheden en klanten willen een eerlijk en duurzaam geteeld product. Transparantie over productiemethoden en duurzaamheid worden dan ook steeds meer de norm in versketens. Kees de Kat, CEO van FruitMasters: “Om aan die hoge eisen te voldoen en om processen te kunnen optimaliseren, hebben we behoefte aan betere realtime datastromen.”
Als afzetorganisatie zorgt FruitMasters namens ruim 400 fruittelers voor het vermarkten van fruit, in binnen- en buitenland. Het ‘begeleidt’ vele fruitsoorten vanaf de teelt tot aan de consument. In Nederland heeft FruitMasters een eigen facilitair en logistiek centrum dat een belangrijke schakel in de internationale fruitketen is. Om een indruk te geven: jaarlijks zet FruitMasters zo’n miljard appelen en peren af. “Een derde van ons fruit blijft in Nederland, twee derde wordt geëxporteerd”, zegt De Kat.
Producten heel gericht traceren
Voor een duurzame versketen is het noodzaak om te werken met uniforme informatiestandaarden, geeft De Kat aan. “Voor meer duurzaamheid, meer efficiëntie en minder verspilling in de keten zijn betrouwbare data noodzaak. Je hebt daarom eenduidige datastandaarden nodig. Met GLN’s (Global Location Numbers) registreren we de percelen van onze telers en koppelen we daar allerlei andere data aan, zoals de gewasbeschermingsmiddelen die zijn gebruikt. Omdat op hetzelfde perceel verschillende rassen of fruitsoorten kunnen staan, registreren we ook met een ‘sub-GLN’. Daardoor kunnen we producten heel gericht traceren en is er minder verspilling.”
Meer duurzaamheid, efficiëntie en minder verspilling in de keten
Als het gaat om verspilling vanaf de fruittelers tot aan de supermarkten, dan is die er nagenoeg niet, vertelt De Kat. “Alles wat uit de boomgaard komt, alle soorten en hoeveelheden, houden wij exact bij. 97 procent gaat als vers fruit de retail in of naar producenten die het verwerken tot appelmoes of sap. Van de overige 3 procent gaat de helft naar diervoeding en de helft naar biovergisting.”
Meer inzicht in versketen met feiten
FruitMasters wil duurzaamheid in de agroketen vooral ook in bredere zin naar een hoger plan tillen. Alle telers voldoen aan voedselveiligheidseisen met zo min mogelijke impact op natuur en milieu. Zo werken ze met biologische gewasbescherming en energiezuinige apparatuur. De Kat: “Naast wat NGO’s en overheden vinden, is het bedrijfsleven wat duurzaamheid betreft gebaat bij het werken vanuit objectiviteit en een plan. Anders blijft het als thema boven de markt hangen. Voor meer duurzaamheid moeten we meer inzicht in de ketens krijgen met feiten. En daar heeft GS1 de juiste tools voor. Maar die moeten we dan wel op de juiste manier benutten.”
"GLN, oplossing om meer inzicht te krijgen in de internationale agroketen"
Zo biedt een GLN een goede oplossing om meer inzicht te krijgen in de internationale agroketen. Door locatiegegevens te registreren, worden producten immers beter traceerbaar. Het enige probleem is volgens De Kat echter dat het GLN niet altijd uniek is. Hij waarschuwt dan ook voor het verkeerde gebruik van de GLN’s of voor bedrijven die voor hun percelen een eigen, interne codestructuur gebruiken. “De GLN is een uniek nummer toegekend aan één locatie om overal te kunnen identificeren. En die identificatie moet wereldwijd waterdicht zijn.”
Op hetzelfde perceel van een teler kunnen verschillende rassen staan en elk ras kan met een ‘sub-GLN’ worden geregistreerd. Het voordeel van zo’n splitsing op perceelniveau is dat daarmee de herkomst kan worden achterhaald. “Als wij een conference peer naar China exporteren, moet de ontvanger in China in zijn systeem kunnen zien waar die vandaan komt. Maar als ik aan een sub-perceel een niet-unieke GLN toeken, dan weten wij dat niet precies. In onze sector is precision farming veelbelovend en noodzakelijk voor het reduceren van stijgende kosten. Geautomatiseerde, onbemande tractoren en wieders bieden grote kansen. Maar ook uitdagingen, want als je de data daar technisch niet goed koppelt, kun je er niks mee doen. Aan de implementatiekant hebben we dus nog voldoende uitdagingen.”
Traceerbaarheid als uitdaging
“Waarom kunnen we er wel achter komen waar een pak melk vandaan komt, maar een gewasbeschermingsmiddel niet?”, vraagt Harrij Schmeitz, Programma Manager van Fresh Upstream zich af. Fresh Upstream is een samenwerkingsplatform van FNLI, GroentenFruit Huis, Frug I Com, CBL, NEVEDI, LTO Nederland en GS1 Nederland, dat werkt aan één uniforme, digitale ketentaal in de internationale agroketen. “Hoe reken je de carbon footprint van een karbonade uit als je niet weet waar het varkensvoer vandaan komt? Bij het beantwoorden van dergelijke vragen liggen nog heel veel uitdagingen, variërend van voedselveiligheid tot verspilling en duurzaamheid. Wanneer we in de gehele agroketen het product kunnen volgen van grondstof tot eindproduct komen we tot verdere optimalisatie.”
De essentie is uitwisseling van de juiste data in de keten, vindt De Kat, die namens FruitMasters zowel bij GS1 als bij Fresh Upstream in het bestuur zit. “Identificeren is stap één, daarnaast kun je producten met allerlei andere data verrijken. De automatische distributiecentra in de retailsector werken simpelweg niet zonder de juiste productdata. Ook in de agroketen moeten we een stap verder zetten. De tools van GS1 zijn noodzakelijk, maar ze moeten in de hele agrosector in binnen- en buitenland de standaard worden.”
Denken in datalagen
Technologische innovatie, economische verdienmodellen, behoeften van de consument – een goede data-uitwisseling moet voor iedereen een doel dienen. “Het gaat om enorme hoeveelheden data en daar moeten we verstandig mee omgaan, door meer in datalagen te gaan denken; de consument vindt namelijk iets anders belangrijk dan de overheid, de producent of de retailer. Niet alle informatie hoeft voor iedereen beschikbaar te zijn.”
"Een goede data-uitwisseling moet voor iedereen een doel dienen"
Zo kan ook de agroketen aan de hand van de technologische mogelijkheden straks een inzichtelijke, duurzame keten zijn. “We hebben de middelen om data te verzamelen en uit te wisselen”, zegt De Kat. “Onze grootouders wisten vroeger precies waar welke appelboom stond en welke appels eraan groeiden. Datzelfde inzicht hebben we vandaag de dag nog altijd nodig, maar alles is nu wel groter en omvangrijker. Dus de manier waarop we het krijgen verschilt. Nu hebben we drones die dit in kaart brengen en die de data kunnen delen. Dat moeten we gaan uitrollen. Onze agrosector behoort tot de topsectoren van de wereld. En dat geldt ook op het gebied van verduurzaming. Maar het moet internationaal worden aangepakt; national is no option.”
Voor meer informatie:
GS1 Nederland
Amsterdamseweg 206
1182 HL Amstelveen
+31(0)20 5113 820
[email protected]
www.gs1.nl
FruitMasters
Deilseweg 7
4190 CE Geldermalsen
www.fruitmasters.nl